ساکتشدن شاهدان؛ هزینه جهانی جنایتها علیه خبرنگاران
رژیم صهیونیستی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) بیش از ۲۷۰ خبرنگار و فعال رسانهای را در تلاشی آشکار برای پنهان کردن واقعیتهای وحشتناک در حال وقوع در سرزمینهای اشغالی فلسطین از جهان به شهادت رسانده است.
هدف قرار دادن عمدی خبرنگاران و حرفه آنها توسط ارتش اشغالگر، شکی باقی نمیگذارد که این اقدامهای جنایتکارانه صرفا حوادث یا خسارتهای جانبی با هدف کسب امتیاز نظامی نیستند، بلکه تلاشی عمدی برای ساکت کردن هر کسی است که از حقوق فلسطینیان دفاع میکند.
با این حال، با وجود نقض آشکار قوانین بینالمللی و بشردوستانه و جمعآوری دقیق شواهد برای اطمینان از فراموش نشدن این جنایتها، هنوز هیچ پیامدی برای مسئولان این جنایتهای جنگی وجود نداشته است.
خبرنگاران، مانند غیرنظامیان، کارکنان پزشکی و امدادگران براساس قوانین بینالمللی بشردوستانه بهعنوان غیرنظامی طبقهبندی میشوند. به این ترتیب، آنها نه میتوانند مورد حمله قرار گیرند و نه در درگیریها شرکت کنند. آنها اهداف نظامی مشروع نیستند و حق دارند از حمایت ویژه برخوردار باشند. وضعیت حمایتشده خبرنگاران همچنین ریشه در اصل قانون اساسی دارد که در بسیاری از کشورها مشترک است و حق دسترسی عموم به اطلاعات را حتی در زمان جنگ، بهعنوان یک جزء اساسی دموکراسی تضمین میکند؛ بنابراین حفاظت از آنها بسیار مهم است.
توجه رسانهها مدتهاست که ابزاری قدرتمند برای افزایش آگاهی عمومی و جلب حمایت بینالمللی بوده است. تاریخ نمونههای زیادی از خبرنگارانی را ارائه میدهد که عمیقا نحوهی دیده شدن و درک جنگها را شکل دادهاند.
با گذشت زمان، نقش رسانهها در زمان جنگ بهطور فزایندهای حیاتی شده است. افکار عمومی و واکنشهای بینالمللی بهطور عمیق توسط خبرنگارانی شکل میگیرد که جان خود را برای مستندسازی و گزارش از مناطق درگیری به خطر میاندازند.
در غزه، خبرنگاران صدا و چشم جمعیت تحت محاصره بودهاند. آنها بهعنوان شاهد عمل میکنند و گزارشهای آنها امیدی را ایجاد میکند که حقیقت پنهان نخواهد ماند. مستندسازی جنایتهای جنگی در غزه، انتقادهای حامیان رژیم صهیونیستی را برانگیخته است، زیرا افشای این موضوع توسط خبرنگاران فلسطینی به جهان، وجهه جهانی رژیم صهیونیستی را تهدید میکند و تحت فشار فزاینده افکار عمومی، خطر از دست دادن حمایت کشورهای غربی را به همراه دارد.
کار آنها به جهان این امکان را داده است که واقعیت نسلکشی را از نزدیک شاهد باشد و در سالهای اخیر تغییر قابل توجهی در آگاهی و همبستگی عمومی بینالمللی ایجاد کرده است. به همین دلیل است که، بهعنوان یک تهدید توسط نظامیان صهیونیستی، انگیزه آشکاری برای بازداشت، ساکت کردن یا حذف کارکنان رسانهای برای محدود کردن جریان اطلاعات، منزوی کردن فلسطینیان در غزه و تضعیف ظرفیت اطلاعرسانی آنها وجود داشته است.
با این وجود، براساس قوانین بینالمللی بشردوستانه، خبرنگاران غیرنظامی هستند و هدف قرار دادن عمدی آنها غیرقانونی است و ممکن است یک جرم جدی بینالمللی محسوب شود. شواهد نشان میدهد که این حملهها حوادث جداگانهای نیستند، بلکه بخشی از یک سیاست نظاممند رژیم صهیونیستی هستند.
- بیشتر بخوانید:
- رژیم صهیونیستی رکوردار جنایت علیه خبرنگاران
- تداوم جلوگیری از ورود خبرنگاران به غزه؛ سیاستی برای محو شواهد نسلکشی
خبرنگاران به نام هدف قرار گرفتهاند و خانوادههای آنها نیز قربانی انتقامجویی شدهاند. یک نمونه غمانگیز، شیرین ابوعاقله، خبرنگار فلسطینی است که در سال ۲۰۲۲ هنگام پوشش حمله نظامیان صهیونیست به جِنین در کرانه باختری توسط آنها به شهادت رسید. این تیراندازی عمدی و به سمت تیم رسانهای بود، آن هم درحالی که هیچ مبارز مقاومت در محل حضور نداشت.
خبرنگاران در غزه و در نزدیکی بیمارستانها، در فضاهای عمومی، مناطق مسکونی و حتی در مدارس و پناهگاهها با وجود اینکه علامت PRESS روی جلیقهها، کلاه ایمنی و تجهیزات آنها به وضوح قابل شناسایی بوده، هدف قرار گرفته و به شهادت رسیدهاند.
این کشتارها نوعی مجازات جمعی است که نه تنها با هدف ساکت کردن شاهدان، بلکه با هدف بازداشتن مردم از همکاری از روی ترس نیز انجام میشود.
انس الشریف، خبرنگار فلسطینی از جمله شهدا در حمله هوایی به چادر محل اقامتش در نزدیکی بیمارستان الشفاء بود، مکانی که ذاتا باید محافظت شده و از هرگونه هدف نظامی مصون میبود.
ترس از اینکه حضور آنها ممکن است به حملهها منجر شود، خبرنگاران را بهطور فزایندهای منزوی کرده و آنها را از جوامعی که قصد نمایندگی آنها را دارند، جدا کرده است.
این موضوع باعث شده است که دادستان دیوان کیفری بینالمللی این جنایتها را در تحقیقات جاری درمورد وضعیت کشور فلسطین بگنجاند. با این حال، تعهد به پیگرد قانونی افراد مظنون به ارتکاب یا دستور جنایتهای جنگی علیه خبرنگاران، برعهده همه طرفهای کنوانسیون ژنو است، نه فقط رژیم صهیونیستی.
اقدام سریع مسئولیتی جمعی است که هم برای جلوگیری از خاموش کردن صدای فلسطینیان و هم برای اطمینان از اینکه تاریخ صرفا توسط کسانی که حقوق فلسطینیان را سرکوب میکنند، نوشته نمیشود، ضروری است.
کسانی که مرتکب جنایتها علیه خبرنگاران در غزه میشوند، مسئولیت کیفری فردی دارند، اما سلسله مراتب فرماندهی نیز به همان اندازه مسئول هستند، زیرا نتوانستهاند برای جلوگیری یا مجازات چنین تخلفهایی اقدامی انجام دهند.
ضرورت اجرای این مسئولیتها در دوران مدرن افزایش یافته است. وقتی کنوانسیونهای ژنو تدوین میشدند، هنجارهای محافظت از کارکنان رسانهها در درجه اول به محتوای چاپی یا پخششده، روزنامهها، فیلم و تلویزیون اشاره داشت.
امروزه، با پیدایش فناوریهای ارتباطی فوری، هر کسی میتواند اطلاعات را در سطح جهانی به اشتراک بگذارد. اگرچه این امر انتشار سریع اخبار را تسهیل میکند، اما همه را به یک هدف بالقوه تبدیل میکند، که پیگرد قانونی چنین جنایتهایی را بیش از هر زمان دیگری حیاتی میکند.
در غزه، محبوبیت در رسانههای اجتماعی اکنون میتواند حکم قتل باشد، همانطور که برای صالح الجعفراوی، خبرنگار فلسطینی، اتفاق افتاد. با این حال، حملهها به خبرنگاران به تهدیدهای فیزیکی محدود نمیشود. ممنوعیت سایه و حذف مطالب از رسانههای اجتماعی، نوعی جدید و دیجیتالی از خاموش کردن است، نوعی که خبرنگاران را ۲ بار هدف قرار میدهد.
انتهای پیام/