دفاع مشروع، نه جنگ‌طلبی؛ تحلیل حقوقی مواضع جمهوری اسلامی ایران

بهنام تیرافکن رئیس دادگستری شهرستان دهلران استان ایلام در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار داد، نوشت:در وضعیت پرتنش منطقه‌ای کنونی، تحلیل مواضع جمهوری اسلامی ایران مستلزم بازخوانی اصول بنیادین حقوق بین‌الملل و واقع‌نگری نسبت به آن چیزی است که در عرصه میدانی رخ می‌دهد. در چنین بستری، ادعای جنگ‌طلبی علیه ایران نه‌تنها فاقد مبنای حقوقی است، بلکه برخلاف واقعیات موجود و مستندات روشن در حقوق بین‌الملل معاصر است.

اصل ممنوعیت توسل به زور که در بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد تصریح شده، صراحتاً کشور‌ها را از تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی دیگر کشور‌ها منع کرده است. با این حال، همین منشور در ماده ۵۱، استفاده از دفاع مشروع را به عنوان یک حق ذاتی برای دولت‌ها به رسمیت می‌شناسد؛ حقی که در صورت وقوع حمله مسلحانه تا زمانی که شورای امنیت اقدام مقتضی انجام دهد، قابل اعمال است.

جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدیدات فزاینده رژیم صهیونیستی و همچنین اقدامات تروریستی نیابتی علیه اتباع، تأسیسات و حاکمیت ملی خود، دقیقاً در همین چارچوب حقوقی عمل کرده است. ایران آغازگر جنگ نبوده و همواره تأکید کرده که راهبردش مبتنی بر بازدارندگی فعال و صیانت از صلح منطقه‌ای است. با این حال، در قبال نقض فاحش و مکرر حاکمیت ملی‌اش، از جمله اقدامات خصمانه سایبری، ترور دانشمندان، تهدید‌های صریح نظامی و نقش اسرائیل در بی‌ثبات‌سازی منطقه، سکوت نکرده و از حق دفاع مشروع خود بهره برده است.

از سوی دیگر، عملکرد رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی، به‌ویژه طی ماه‌های اخیر، آشکارا ناقض قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل بشردوستانه است. اصول تمایز (Distinction)، تناسب (Proportionality) و احتیاط (Precaution) که ستون‌های اصلی حقوق مخاصمات مسلحانه محسوب می‌شوند، بار‌ها و بار‌ها توسط رژیم صهیونیستی نقض شده‌اند. بمباران مناطق مسکونی، حمله به اردوگاه‌های پناهجویان، کشتار سیستماتیک کودکان و زنان، و نابودی زیرساخت‌های درمانی، همه مصادیق جنایات جنگی‌اند که حتی در چارچوب اساسنامه رم نیز می‌توانند به عنوان موضوع رسیدگی دادگاه کیفری بین‌المللی قرار گیرند.

در چنین شرایطی، دشمن تلاش دارد با روایت‌سازی‌های مغرضانه، نه‌فقط چهره‌ای وارونه از جمهوری اسلامی ایران ارائه دهد، بلکه پروژه‌ی خطرناک‌تری را دنبال می‌کند: جداسازی مردم از نظام از طریق تخریب گفتمان مقاومت، القای ترس و بی‌اعتمادی، و تحریف حقوق بنیادین نظام در دفاع از خود.

با این حال، عنصر انسجام ملی، مهم‌ترین نقطه اتکای جمهوری اسلامی ایران در این مواجهه پیچیده است. مردمی که با آگاهی نسبت به حقوق کشور خود و مظلومیت ملت‌های دیگر، در کنار نظام خود ایستاده‌اند و با درک صحیح از اصول حاکم بر نظام بین‌الملل، بازی را با قواعد خود ادامه می‌دهند.

دفاع مشروع، حق است نه امتیاز؛ ایران از این حق استفاده کرده، بی‌آنکه در چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی خللی وارد کند. در برابر رژیمی که معیار‌های انسانی و حقوقی را نادیده می‌گیرد، آنچه جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد، دفاع از صلح و کرامت انسانی است، نه جنگ‌طلبی.

امروز، جمهوری اسلامی ایران نه از سر هیجان یا میل به تقابل، بلکه با تکیه بر اصول مسلم حقوقی و اخلاقی، از امنیت و کرامت انسانی دفاع می‌کند. ما جنگ‌طلب نیستیم؛ ما مدافع صلح عادلانه‌ایم؛ و این، تفاوت بزرگ ما با رژیمی است که بقاء خود را در کودک‌کشی، تجاوز و اشغال می‌جوید.

ملت ایران، همچنان بر مدار عزت، اقتدار و حقانیت ایستاده است؛ و این ایستادگی، نه از موضع جنگ طلبی بلکه از موضع حقوق، اخلاق و مشروعیت است.

انتهای پیام/