شهر ادب و هنر از قافله شهر‌های خلاق ادبی یونسکو جا ماند
یکی از ابزار‌های سنجش شهر‌های خلاق ادبی در نظر گرفتن تلاش‌های حوزه ادبی شهر‌های منتخب در برگزاری رویداد‌های سالانه است که باید دارای روزشماری دقیق باشد که نمایشگاه‌های کتاب از جمله آن‌ها به شمار می‌رود.
با این حال، نمایشگاه کتاب فارس در حالی از ۳ تا ۹ آذر در شیراز برگزار خواهد شد که با وجود اینکه ۲۰ روز به این رویداد مانده هیچ اطلاعاتی در این خصوص اعلام نشده است و حتی سایت ثبت نام این نمایشگاه در پایگاه اینترنتی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران هم فعال نیست.
ابهام در تاریخ برپایی نمایشگاه کتاب فارس
در حالی که ثبت نام ناشران برای حضور در نمایشگاه‌های کتاب استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، مازندران، گیلان و کیش آغاز شده است، اما سامانه ثبت نام اعلامی برای فراخوان ناشران به این رویداد استان فارس نکرده است، این در حالیست که علیرغم اعلام تاریخ ۳ تا ۸ آذرماه ۱۳۹۸ برای برگزاری هجدهمین نمایشگاه کتاب فارس، موسسه نمایشگاه‌های بین المللی استان فارس شنبه ۲ آذرماه را آغاز این رویداد اعلام کرده است و علیرغم تایید ضمنی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس؛ جمعه ۸ آذر ۱۳۹۸ پایان رویداد هجدهم کتاب خواهد بود.
با این حال هنوز برنامه‌های هفته کتاب سال جاری که با شعار «حال خوش خواندن» از ۲۴ آبان ماه جاری آغاز خواهد شد، استان فارس برنامه‌ای اعلام نکرده است، این در حالیست که موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران برنامه‌های خود را در بیست و هفتمین دوره هفته کتاب و کتاب خوانی را اعلام کرد و در این مدت ۵ نمایشگاه کتاب استانی برگزار می‌شود.
بر این اساس، همزمان با بیست و هفتمین دوره هفته کتاب و کتابخوانی ۵ نمایشگاه کتاب استانی در برنامه کاری موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران قرار گرفته است؛ برگزاری نمایشگاه کتاب در جزیره کیش به صورت فروش متمرکز که دومین تجربه نمایشگاهی در این جزیره به شمار می‌رود یکی ازفعالیت‌های این موسسه درایام هفته کتاب است، هم چنین استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، مازندران و گیلان نیز در ایام برگزاری هفته کتاب میزبان ناشران سراسر کشور هستند.
سنندج و بندرعباس در فهرست شهر‌های خلاق ادبی یونسکو
از سوی دیگر دست شیراز همچنان خالی از شبکه شهر‌های خلاق یونسکو است و شهر‌های سنندج و بندرعباس به شبکه شهر‌های خلاق یونسکو اضافه شدند؛ پیش از این در سال ۲۰۱۵ رشت به عنوان شهر خلاق غذا و اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی و هنر فولکلور ثبت شده بود.
در فهرست جدید شبکه شهر‌های خلاق یونسکو، شهر سنندج به عنوان شهر موسیقی و بندرعباس به عنوان شهر صنایع دستی و هنر‌های فولکلور ثبت شد، این در حالیست که در فهرست جدید نام ۶۶ شهر دیده می‌شود و با اضافه شدن نام سنندج و بندرعباس، تعداد شهر‌های ایرانی در شبکه خلاقی جهان، به ۴ شهر افزایش یافت. با پیوستن به این شبکه، شهر‌ها متعهد می‌شوند که فعالیت‌های مثبت‌شان را با هم به اشتراک بگذارند و میان بخش‌های خصوصی و عمومی و جامعه مدنی ایجاد همکاری کنند.
همچنین شبکه شهر‌های خلاق یونسکو، ۷ حوزه خلاق صنایع دستی، هنر‌های بوم، هنر‌های رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک شناسی، ادبیات و موسیقی را پوشش می‌دهد.
شیراز سالهاست که در تلاش برای پیوستن به شبکه شهر‌های خلاق به سر می‌برد و در حوزه ادبیات نهاد‌هایی به دنبال ثبت این شهر به عنوان شهر خلاق ادبی هستند، اما تاکنون موفقیتی حاصل نشده است و سال ۲۰۱۷ هم شهر حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی در میان ۸ شهر خلاق ادبی قرار نگرفت.
لزوم ایجاد دبیرخانه دائمی شهر خلاق ادبی در شیراز
با وجودی که مردادماه امسال رئیس کمیسیون گردشگری و زیارت شورای اسلامی شهر شیراز از راه‌اندازی دبیرخانه دائمی شهر خلاق ادبی در شیراز خبر داد و طرح کمیسیون گردشگری و زیارت شورا مبنی بر ایجاد دبیرخانه دائمی شهر خلاق ادبی در دستور کار صحن علنی شورا قرار گرفت، اما این دبیرخانه موفقیتی نداشت و همچنان شیراز در فهرست یونسکو قرار ندارد.
به گفته سولماز دهقانی، با توجه به کاندیداتوری شهر شیراز برای عضویت در شبکه شهر‌های خلاق ادبی یونسکو و به منظور انسجام و ایجاد وحدت رویه در پیگیری مراحل پیوستن به شبکه شهر‌های خلاق ادبی و برگزاری رویداد‌های خلاقانه در این حوزه، شهرداری شیراز مکلف است طی دو ماه آینده در خصوص ایجاد دبیرخانه دائمی شهر خلاق ادبی اقدام کند، که این امر تاثیر بسزایی در رونق اقتصاد فرهنگی و گردشگری و معرفی هر چه بهتر شهر شیراز در عرصه‌های ملی و بین‌المللی خواهد داشت.
اما شهرداری شیراز و دیگر نهاد‌های فرهنگی این وحدت رویه را دنبال نکردند، شاید این عدم انتخاب تلنگری باشد تا فرصتی ایجاد شود که دست کم تلاش‌ها برای کسب عنوان پایتختی کتاب ایران به ثمر بشیند و در دیپلماسی فرهنگی داخلی موفقیتی کسب شود.
به نظر می‌رسد با وجود برنامه‌ای مانند «هفته فرهنگی آلمان» که با مشارکت سفارت جمهوری فدرال آلمان و شهرداری شیراز از ۹ تا ۱۳ آبان ماه به مناسبت دویستمین سالگرد نگارش «دیوان غربی - شرقی» توسط ولفگانگ فن گوته، فیلسوف و شاعر آلمانی برگزار شد، متولیان فرهنگی این شهر نیاز دارند بار دیگر در مسیر همگرایی و همسویی برنامه‌ها گام بردارند و دست کم در آستانه هفته کتاب در تنوع بخشیدن به نمایشگاه کتاب استان فارس در مسیر حال خوش خواندن مسیری را طی کنند که در تحقق این شعار موفقیتی داشته باشند.