«الگوریتم» و روایتی بیپرده زندگی امروز
سریال «الگوریتم» این روزها با پرداخت بیپرده به فساد اقتصادی، قاچاق، رشوه و حتی شرطبندی، توجه مخاطبان و رسانهها را به خود جلب کرده است.
این پروژه تلویزیونی، تصویری واقعی و ملموس از زندگی امروز ایران ارائه میدهد و در عین حال، توانسته نقش سرگرمی داشته باشد، آموزش بدهد و جریانسازی فرهنگی ایجاد کند.
پشتپرده سنگینترین تولید تلویزیونی از زبان تهیهکننده «الگوریتم»
صفری، تهیهکننده پروژه «الگوریتم»، در توضیح جزئیات روند تولید این مجموعه و در گفتوگو بامیزان، از چالشهای کمسابقهای سخن گفت که این اثر را به یکی از سنگینترین تولیدات سالهای اخیر در تلویزیون تبدیل کرده است.
پروژهای با آغاز دشوار و شرایط تولید پیچیده
صفری با اشاره به ابعاد اجرایی الگوریتم اظهار کرد: بحرانیترین لحظههای این پروژه مربوط به سختیهای طراحی و تولید پلات بود. چالش اصلی این بود که آیا با بودجههای مرسوم تلویزیونی میتوان اثری ساخت که از لحاظ سطح تولید و استانداردهای پروداکشن حتی از بسیاری از کارهای پلتفرمی بالاتر است یا خیر.
فیلمبرداری در ۴ کشور و ۱۱ استان؛ از کویر تا جنگلهای انبوه
وی با اشاره به گستره وسیع جغرافیایی تولید افزود: پروداکشن پروژه به این معنا بود که فیلمبرداری باید در ۴ کشور و ۱۱ استان با اقلیمهای کاملاً متفاوت انجام میشد؛ از بیابانهای برهوت، رمل و شنزار گرفته تا کوهستانهای برفی، رودخانهها، دریا و جنگلهای انبوه. تمام این مناطق بخشی از قصه بودند و طبیعتاً چالشهای فراوانی ایجاد میکردند.
۹۷۰ لوکیشن و ۲۳۷۰ سکانس مستقل
به گفته صفری، مقیاس تولید در سطحی قرار داشته که در تلویزیون ایران کمسابقه است: الگوریتم شامل ۹۷۰ لوکیشن و حدود ۲۳۷۰ سکانس مستقل بود. وصل کردن این تعداد موقعیت تصویری به یکدیگر، هم از نگاه اجرایی و هم از دیدگاه ارتباط دراماتیک، یک مسئله جدی و چندلایه بود.
هشت لاین موازی داستانی؛ ساختاری پیچیده و پرزحمت
وی افزود: این پروژه با هشت لاین موازی طراحی شده بود و هماهنگی میان این هشت پرونده اصلی بههمراه مسیرهای روایی متفاوت، نیازمند برنامهریزی بسیار پیچیده و مدیریت دقیق بود.
اثر برای «دیدن» طراحی شده، نه «شنیدن»
صفری یکی از نکات مهم پروژه را ماهیت کاملاً بصری آن دانست و توضیح داد: الگوریتم اساساً برای دیدن طراحی شده است، نه شنیدن. برخی از نماها اساساً مناسب قالب محدود تلویزیون نیستند. مثل رادیو نیست که بشود فقط «نمایش شنیداری» ارائه کرد؛ این اثر باید با تصویر روایت شود تا ارزش دراماتیکش کامل دیده شود.
۱۴ ماه فیلمبرداری با ۲ تا ۳ گروه همزمان
صفری ادامه داد: فیلمبرداری پروژه ۱۴ ماه طول کشید و در مقاطعی با دو و حتی سه گروه بهطور همزمان کار میکردیم. هماهنگی چنین ساختاری، رجچینیها، برنامهریزی تولید و مدیریت گروهها پیچیدگی بسیار بالایی داشت که آثارش در نتیجه نهایی نیز دیده میشود.
شروع پروژه با ناپایداری مالی و اداری
وی در بخش دیگری از سخنان خود به شرایط آغاز کار اشاره کرد و گفت: پروژه از ابتدا با مشکلات اداری، مالی و مدیریتی همراه بود. اصطلاحاً میگویم «پای پروژه روی زمین نبود» و این لقی اولیه فشار مضاعفی وارد کرد. در بسیاری از بخشها مجبور بودیم علاوه بر مدیریت تولید، نقش تأمینکننده مالی را هم ایفا کنیم.
صفری افزود: بخشی از مشکلات مربوط به مسائل داخلی بود که نیازی به توضیح بیشتر نیست، اما همین موضوعات فشار زیادی به روند تولید وارد کرد.
تهیهکننده «الگوریتم» تأکید کرد: تمام این دشواریها بخشی از مسیر تولید اثری بود که از ابتدا قرار بود متفاوت، بزرگ و مبتنی بر استانداردهای بالا باشد. طبیعی است که چنین پروژهای مسیر سادهای نداشته باشد.
تحلیل بازتاب مردمی «الگوریتم» از نگاه تهیهکننده؛ ۳۰ میلیون بازدید آنلاین در دو ماه
صفری، تهیهکننده سریال «الگوریتم»، در بخش دیگری از توضیحات خود درباره وضعیت مخاطبان تلویزیون و جایگاه این سریال در فضای رسانهای کشور، به روند دیدهشدن اثر و واکنشها نسبت به آن پرداخت.
تلویزیون در شرایط دشوار مخاطب؛ هر اثر در «آکواریوم» دیده میشود
صفری با اشاره به کاهش عمومی مخاطبان تلویزیون گفت: با توجه به افت کلی مخاطبان تلویزیون، هر محصولی که امروز روی آنتن میرود، در واقع در یک فضای آکواریومی قرار میگیرد؛ یعنی یا از آن استقبال میشود و همراه پیدا میکند، یا اگر جذاب نباشد با هزاران تبلیغ، پیوست رسانهای و فعالیت گسترده فضای مجازیدیده نخواهد شد.
میزان دیدهشدن «الگوریتم» فراتر از انتظار
وی افزود: واقعیت این است که کار بسیار بیشتر از شرایط عمومی تلویزیون دیده میشود. لطف خدا و همراهی مردم بوده که اثر مورد توجه قرار گرفته و این استقبال برای ما ارزشمند است.
سه عامل اصلی جذابیت: تصویر، قصه و بازیگران
صفری با اشاره به ویژگیهای جذاب سریال گفت: همانطور که قبلاً هم اشاره کردم، الگوریتم از چند منظر همچون تصاویر بدیع و جذاب، قصههای نو و متفاوت، انتخاب درست بازیگران دیدنی است.
خلق یک زبان بصری جدید و بدون تقلید
وی سپس به سبک کارگردانی سریال پرداخت و توضیح داد: کارگردانی اثر بسیار درخشان است. بیژن باقری در این پروژه یک گونه شخصی در تصویرسازی خلق کرده؛ بدون کپیبرداری از آثار اکشن دیگر و بدون شباهتهای مرسوم. او توانسته همزمان چند خط داستانی مجزا را با شیوهای تازه روایت کند.
وی افزود: تصاویر عجیب و چشمگیر، میزانسهای پیچیده در سکانسهای اکشن و اجرای صحنههایی مثل انبار چوب یا تعقیبوگریزهای اتوبانی از مواردی است که باید به آن توجه کرد. هیچکدام از اینها کار سادهای نبود، اما انجام شد و مخاطب امروز همراه اثر است و آن را دنبال میکند.
آمار ۳۰ میلیون بازدید آنلاین؛ رکوردی فراتر از بسیاری از آثار تلویزیونی
صفری با اشاره به عملکرد مجموعه در پلتفرمهای آنلاین گفت: همین حالا که داریم گفتوگو میکنیم و سریال تا قسمت ۳۵ پیش رفته، مجموع بازدید پلتفرمها حدود ۱۵ میلیون است. این عدد تقریباً ۲۰ برابر بسیاری از آثار تلویزیونی است که روی آنتن میروند و مجموعاً حتی به یک میلیون بازدید هم نمیرسند.
جزئیات دقیقتر از بازدید پلتفرمها
وی درباره تفکیک آمار نیز توضیح داد: در مجموع حدود ۷ میلیون و خوردهای در تلوبیون، ۵.۵ میلیون در یوتیوب و چند میلیون دیگر در سایر پلتفرمها بازدید داشتهایم. این اعداد بهصورت تجمعی نشان میدهد که مخاطبان آنلاین سریال را با فاصله زمانی کوتاه دنبال میکنند.
صفری ادامه داد: برای مثال، قسمت اول حدود ۵۰۰ هزار بازدید داشته و قسمتهای بعدی نیز این روند را ادامه دادهاند. بهطور کلی، در بازه زمانی حدود یک ماه از پخش، رقم بازدید آنلاین در مجموع به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون میرسد.
بازتاب مثبت در داخل سازمان صداوسیما
وی درباره بازخورد درونسازمانی نیز گفت: آمار رسمی مرکز تحقیقات صداوسیما بهصورت ماهانه منتشر میشود که معمولاً مبنای قابل اتکایی برای نتیجهگیری نیست و گزارش فصلی اهمیت بیشتری دارد. اما طبق آنچه از شبکه و سیمافیلم شنیدهایم، نظرشان نسبت به بازخورد مردم مثبت است و اثر مورد توجه قرار گرفته است.
صفری، تهیهکننده سریال «الگوریتم»، در توضیح روند تولید و چالشهای فنی پروژه، درباره نحوه آمادهسازی صحنهها، ریتم اجرایی و مدیریت منابع مالی، نکات مهمی ارائه کرد.
ریتم و مقیاس تولید
صفری با اشاره به پیچیدگی ریتم اجرایی سریال گفت: فضایی که مستقیماً وارد تولید میشود، وقتی درست انجام شود، امکان توسعه و بزرگتر کردن آن فراهم است. برای مثال، وقتی عملیات در انبار اسلحه یا انبار چوب انجام شد، بعد از آن میتوان عملیات در انبار آهن را اضافه کرد. حتی سکانسهای تعقیبوگریز اتوبانی یا صحنههای مربوط به بانک و سرقت هم قابل گسترش و افزایش منابع مالی هستند.
وی ادامه داد: در تلویزیون، پروژه ما از نظر مالی جزو پروژههای فاخر ویژه تعریف نشدهاست، اما میزان هزینه و اعتبارات صرف شده برای تجهیزات، لوکیشنها، خودروها و صحنهها بسیار فراتر از استانداردهای معمول بوده است.
چالشهای تولید صحنههای گنگستری و لوکس
صفری درباره تولید صحنههای گنگستری و مرتبط با زندگی خلافکاران پولدار توضیح داد: اگر میخواهید یک فیلم گنگستری بسازید که گنگسترهای ثروتمند، برج، کشتی و امکانات لوکس داشته باشند، اجرای آن کار راحتی نیست. نمیتوان از صحنههای ارزانقیمت استفاده کرد و انتظار داشت مخاطب باور کند. حتی اگر بخواهیم، میتوانیم منابع بیشتری صرف کنیم و صحنهها را بزرگتر کنیم یا تعداد قسمتها را به ۲۰ برسانیم و حتی نسخه سینمایی تدوین کنیم.
تفاوت تولید تلویزیون و مینیسریال؛ اهمیت ریتم
تهیهکننده با اشاره به ویژگیهای خاص تلویزیون گفت: در تلویزیون باید ریتم خاصی رعایت شود تا مخاطب عادی با حجم بالای اتفاقات اذیت نشود.
در حالی که در مینیسریال یا فیلم سینمایی، میتوان ریتم متفاوتی داشت، تلویزیون نیازمند تیونینگ مخصوص است؛ یعنی زمان آمادهسازی صحنه به صحنه، نحوه ارائه اتفاقات و حتی ساعت پخش اهمیت دارد.
وی افزود: تجربه ۲۵ساله من نشان میدهد که باید بدانیم مخاطب چه زمانی و چگونه سریال را میبیند و چگونه باید با او حرف بزنیم. بعضاً در تلویزیون یا فیلمسازی این اصول رعایت نمیشود، اما قواعد کلاسیک تلویزیون به ما یاد میدهد که آمادهسازی صحیح و ارائه مناسب صحنهها تا چه حد اهمیت دارد.
صفری تصریح کرد: البته همیشه امکان توسعه یا تغییر وجود دارد، اما در بسیاری از مواقع لازم یا ممکن نیست و اصولاً باید با شرایط و محدودیتهای تلویزیون هماهنگ شد. بنابراین، رعایت ریتم، تیونینگ و مدیریت منابع مالی از جمله مهمترین بخشهای تولید الگوریتم بوده است.
«الگوریتم» و جریانسازی اجتماعی
صفری، تهیهکننده سریال «الگوریتم»، در توضیح اهداف اجتماعی و پیامهای این پروژه، به ابعاد جریانسازی و بازتاب واقعیتهای جامعه پرداخت و تأکید کرد که این اثر صرفاً برای جذب مخاطب نیست بلکه قصد دارد مسائل اجتماعی و فرهنگی معاصر را در قالب داستان روایت کند.
الگوریتمها، زندگی امروز و تأثیر آنها بر جامعه
وی افزود: مسئله اصلی ما در الگوریتم، تأثیر الگوریتمها بر زندگی امروز است؛ الگوریتمهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که روزانه تصمیمات و رفتارها را هدایت میکنند. در جایی که الگوریتمهای اخلاقی ضعیف شده یا خطای دینی افزایش یافته، دیگر معادلات زندگی به هم پیوستهاند و آسیبهایی به جامعه وارد شده است؛ نمونه آن را میتوان در واقعیتهای خیابان و زندگی روزمره مشاهده کرد.
خلق اتمسفر و جریانسازی فرهنگی
صفری درباره هدف اصلی سریال گفت: ما با پروژه الگوریتم تلاش کردهایم یک اتمسفر ویژه ایجاد کنیم و به مسائل مغفول اجتماعی بپردازیم. این اثر نشان میدهد که زندگی امروز بیشتر به «بیزینس زندگی» تبدیل شده تا زندگی واقعی، و افراد تحت تأثیر الگوریتمها رفتار میکنند. ما تلاش کردیم لایههای مختلف این جریان را به تصویر بکشیم و نشان دهیم که جامعه در معرض آسیبهای متنوع است.
مسائل اخلاقی، خانوادگی و تأثیرات اجتماعی
تهیهکننده افزود: در داستان، مفاهیمی مانند لقمه حلال و حرام و آسیبهای زندگی خانوادگی به تصویر کشیده میشود. برخلاف برخی انتقادات، هدف ما نمایش یک زندگی آسیبخورده و رابطههای موازی است که جامعه با آن روبهروست. این مسائل نشان میدهد جریانسازی در اثر ما به معنای واقعی کلمه فرهنگسازی است.
فراتر از جذب مخاطب؛ ایجاد آگاهی اجتماعی
صفری تأکید کرد: کار ما صرفاً برای جذب مخاطب و سرگرمی نیست. هدف ما خلق اتمسفر رسانهای و صحبت درباره مسائل متعالی جامعه است. الگوریتم تلاش دارد با روایت داستانی و تصویرسازی ملموس، به مخاطب نشان دهد زندگی امروز تحت تأثیر الگوریتمها چگونه شکل گرفته و چه آسیبهایی ممکن است به همراه داشته باشد.
تلویزیون و خط قرمزها از نگاه تهیهکننده «الگوریتم»
صفری، تهیهکننده سریال «الگوریتم»، در توضیح رویکرد تلویزیون نسبت به موضوعات حساس و خط قرمزهای رسانهای، نکات قابل توجهی ارائه کرد و بر این موضوع تأکید کرد که تلویزیون اکنون توانایی پرداخت به مسائل مختلف جامعه را با رعایت اصول حرفهای دارد.
خط قرمز واقعی محصولعدم شناخت رسانه است
صفری با اشاره به تصور عمومی درباره وجود خط قرمز در تلویزیون گفت: برخلاف تصورات بیرونی، خط قرمز سریع و مطلق در تلویزیون وجود ندارد. خط قرمز واقعی محصولعدم شناخت رسانه یاعدم پردازش مناسب است. بسیاری از دوستان فکر میکنند که اگر موضوعی حساس باشد، اجازه پرداخت به آن داده نمیشود، اما واقعیت این است که این گونه نیست.
نمادپردازی و بازنمایی مسائل واقعی
وی در توضیح چگونگی پرداخت به مسائل مختلف افزود: در سریال، شخصیتها و دیالوگها نمادین هستند. مثل جملهای که سیاوش میگوید: «پسر من خلاف کرد، من هم خلاف کردم.» این جمله نمادین است و اشاره به نحوه مواجهه با واقعیتها دارد.
صفری ادامه داد: مسائلی که در سریال به آنها پرداخته شده شامل امنیت، سرقت بانک، فساد در فوتبال، فساد اقتصادی، بلاگری، تجارت نفت و کالای قاچاق است؛ مسائلی که حتی پلیس در حد سخنگو با آنها مواجه است. تلویزیون با این رویکرد، اجازه داده که این مسائل با شفافیت مطرح شوند.
توازن انتقاد و نمایش دستاوردها
تهیهکننده تأکید کرد: اگر نقدی مطرح میکنیم، همزمان باید مواهب و دستاوردهای کشور نیز نشان داده شود. میتوان یک برش اسلایسی از واقعیتها ارائه داد: اقتدار، خانواده سالم، فساد، عدالت، همه اینها بخشی از جامعه ما هستند و باید با تعادل در اثر منعکس شوند.
نمایش تنوع زندگی مردم ایران
صفری درباره بازنمایی سبک زندگی در سریال توضیح داد: ما تنها یک لایه از جامعه را نشان نمیدهیم. زندگی افراد مختلف با عقاید، رفتارها و سبکهای متفاوت—مثلاً کسی سگ دارد، کسی نماز میخواند—همه در اثر دیده میشوند. این تنوع بخشی از واقعیت جامعه است و به هیچ عنوان محدود به یک گونه رفتار یا سبک زندگی خاص نیست.
تلویزیون و همراهی با تولید محتوا
وی افزود: تلویزیون از ما حمایت کرده و به ما امکان داده است که به موضوعات جدید بپردازیم، حتی اگر فیلم تاریخی بسازیم، باید با زبان امروز و مسائل نو تاریخ را روایت کنیم. تلویزیون توانسته با تکنولوژی و رویکرد مناسب، ما را همراهی کند تا وارد ماجراهایی شویم که قبلاً یا نرفتیم یا فکر میکردیم نباید برویم.
صفری تصریح کرد: کار تلویزیون این است که دست خود را روی موضوعات جدید بگذارد و واقعیتهای جامعه را با زبان و روایت درست به مخاطب منتقل کند. ماجرا تلویزیون، همراهی و خلق اتمسفر واقعی است و این مسیر ادامه دارد.
بیش از ۹۵ درصد مسائل مدنظر در سریال پرداخته شد
صفری، تهیهکننده سریال «الگوریتم»، در گفتوگویی مفصل درباره گستره موضوعات پرداختهشده در سریال، نحوه برخورد با خط قرمزها و اهمیت انصاف در تلویزیون، توضیحات جامعی ارائه داد.
پرداخت به همه موضوعات مهم و بدون کموکاست
صفری با تأکید بر اینکه تقریباً تمام مسائل مورد نظرش در سریال پوشش داده شده است، گفت: میتوانم بگویم حدود ۹۵ درصد مسائلی که در ذهنم بود، تولید و در سریال پرداخته شد. واقعاً چیزی باقی نمانده که بگویم اگر آن را میکردم بهتر بود. هر موضوعی اندازه و جایگاه خودش را داشته و همه موارد مهم مثل حسادت، فوتبال، قاچاق اسلحه، فساد سیستماتیک، رشوه، زمینخواری و کوهخواری به شکل جدی مورد بررسی قرار گرفت.
وی افزود: تلویزیون به ما اجازه داده که از موضع انصاف به مسائل نگاه کنیم و با رعایت انصاف، تصاویر و داستانها به درستی آماده و پردازش شوند. نگاه رسانهای کشور به مسائل، واقعبینانه و عاری از نگاه مغرضانه بوده و این امکان را داده که مخاطب همراه داستان شود.
پرداخت به موضوعات اقتصادی و اجتماعی حساس
صفری با اشاره به اهمیت پرداخت به موضوعاتی مانند شرطبندی در ایران گفت: موضوع شرطبندی اساساً یک موضوع مگویی بود و نشان میدهد که حجم بالایی از تراکنشهای اقتصادی در این حوزه انجام میشود. این فعالیتها باعث ایجاد مشکلات اقتصادی قابل توجهی برای جامعه شده و حتی تحت فشار تحریمها، کشور را تحت تأثیر قرار میدهد. این واقعیتها بخشی از زندگی روزمره مردم است و ما تلاش کردیم با رعایت انصاف آنها را به تصویر بکشیم.
خط قرمزها و نقش رسانه عمومی
وی درباره وجود خط قرمز در رسانههای عمومی توضیح داد: خط قرمز همیشه وجود دارد، اما باید تفاوت آن با نظر شخصی را درک کرد. نظر شخصی هر فرد میتواند در شبکههای اجتماعی مطرح شود، اما رسانهای که از بودجه عمومی تأمین میشود باید اصول حرفهای را رعایت کند. نمیتوان دیدگاه شخصی را جایگزین پردازش حرفهای و تحلیلی رسانه کرد.
تفاوت فیلم مستقل با رسانه عمومی
صفری افزود: در فیلمهای مستقل سینمایی، هر کسی میتواند اثر خود را بسازد و مخاطب هم با اختیار خود آن را تماشا میکند. اما در رسانه عمومی، با توجه به گستردگی مخاطب و تأمین بودجه عمومی، باید بدانیم در چه جایگاهی ایستادهایم، چگونه ایستادهایم و چه پیام و اثر اجتماعی را میخواهیم منتقل کنیم.
صفری در پایان گفت: در تولید الگوریتم تلاش شد همه مسائل مهم اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی پرداخته شود و مخاطب با یک روایت واقعی و متوازن روبهرو شود. این نگاه حرفهای و عمیق به مسائل، یکی از دستاوردهای اصلی پروژه بوده و امیدوارم مخاطبان نیز آن را درک کنند.
انتهای پیام/