هفته جهانی خلع سلاح در میانه رقابت تسلیحات اتمی؛ تولید سالانه ۲ گلوله به‌ازای هر نفر در جهان

۲۴ تا ۳۰ اکتبر (دوم تا هشتم آبان)، هفته بین‌المللی خلع سلاح نام دارد؛ آغاز این هفته مصادف با سالروز تاسیس سازمان ملل است، نهادی که با هدف برقراری و تضمین صلح و امنیت در سراسر جهان متولد شد.

هفته جهانی خلع سلاح برای نخستین بار در سند نهایی اجلاس ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۸۷ در مورد خلع سلاح (قطعنامه S-۱۰/۲) مقرر شد؛ هدف از تعیین هفته جهانی خلع سلاح، تشویق تلاش‌ها برای جهانی امن‌تر و صلح‌آمیزتر با تاکید بر اهمیت جلوگیری از درگیری‌های مسلحانه و تنظیم سلاح‌ها است.

در سال ۱۹۵۵ مجمع عمومی سازمان ملل از دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی خواست تا مشارکت فعال خود را در هفته جهانی خلع سلاح ادامه دهند (قطعنامه ۵۰/۷۲ B، ۱۲ دسامبر ۱۹۹۵) تا درک بهتری از موضوع خلع سلاح در بین افکار عمومی ایجاد شود.

در طول تاریخ، کشور‌های متعهد به حقوق بشر برای ساختن جهانی امن‌تر و ایمن‌تر و محافظت از مردم در برابر آسیب، خلع سلاح را دنبال کرده‌اند؛ از زمان تاسیس سازمان ملل، خلع سلاح و کنترل تسلیحات نقش مهمی در پیشگیری و پایان دادن به بحران‌ها و درگیری‌های مسلحانه ایفا کرده‌اند و این واقعیت به اثبات رسیده است که تنش‌ها و خطر‌های تشدید شده از طریق گفت‌وگوی سیاسی و مذاکره جدی، نه با سلاح بیشتر بهتر حل می‌شوند.

سلاح‌های کشتار جمعی، به ویژه سلاح‌های اتمی موجود در اختیار ۹ بازیگر جهانی، به دلیل قدرت مخرب و تهدیدی که برای بشریت دارند، همچنان مورد توجه اصلی هستند؛ انباشت بیش از حد و تجارت غیرقانونی سلاح‌های متعارف، صلح و امنیت بین‌المللی و توسعه پایدار را به خطر می‌اندازد، در حالی که استفاده از سلاح‌های متعارف سنگین در مناطق پرجمعیت، غیرنظامیان را به‌طور جدی در معرض خطر قرار می‌دهد.

در عین حال، فناوری‌های جدید و نوظهور سلاح، مانند سلاح‌های خودکار، امنیت جهانی را به خطر می‌اندازند و در سال‌های اخیر توجه بیشتری از سوی جامعه بین‌المللی به خود جلب کرده‌اند.

اقدام برای خلع سلاح به دلایل زیادی ازجمله حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، رعایت اصول انسانیت، محافظت از غیرنظامیان، ترویج توسعه پایدار، تقویت اعتماد و اطمینان بین کشور‌ها و جلوگیری و پایان دادن به درگیری‌های مسلحانه باید دنبال شود.

از آنجا که اقدام‌های خلع سلاح و کنترل تسلیحات به تضمین امنیت بین‌المللی و انسانی در قرن بیست‌ویکم کمک می‌کند، بنابراین باید بخش جدایی‌ناپذیر یک سیستم امنیتی جمعی معتبر و موثر باشد.

تخمین‌ها نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۱۲ میلیارد گلوله تولید می‌شود؛ این تقریبا برای کشتن ۲ برابر همه افراد روی زمین کافی است.

بیشتر درگیری‌های جهان هنوز حول محور استفاده از سلاح‌های متعارف می‌چرخد و غیرنظامیان کسانی هستند که با پیامد‌های خشونت مسلحانه رو‌به‌رو می‌شوند؛ سطح بالای سلاح‌ها و مهماتی که در سراسر جهان در گردش است، نقض حقوق بشر را تسهیل می‌کند، مانع دسترسی بشردوستانه می‌شود و به ناامنی جهانی کمک می‌کند.

تحریم تسلیحاتی برای جلوگیری از بروز جنگ‌ها و جنایت‌های جنگی مانند آنچه رژیم صهیونیستی در ۲ سال جنگ علیه غزه انجام داد، ضروری هستند، هرچند همچنان به دلیل سودهای هنگفتی که عاید صنایع تسلیحاتی و برخی از کشورهای عمدتا غربی می‌کنند، چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

در عین حال، توسعه سلاح‌های خودکار یا ربات‌های قاتل، تهدیدی جدی برای بشریت است؛ این ماشین‌ها می‌توانند بدون کنترل انسان، تصمیم‌های مرگ و زندگی بگیرند؛ فناوری‌هایی مانند تشخیص چهره اغلب در شناسایی دقیق زنان، افراد رنگین‌پوست و افراد دارای معلولیت شکست می‌خورند و استفاده از آن‌ها را در مناطق جنگی، پلیس یا کنترل مرز‌ها عمیقا خطرناک می‌کنند؛ سلاح‌های خودکار می‌توانند تعصب را تداوم بخشند و حقوق بشر را تضعیف کنند.

در حالی که فناوری‌های تسلیحاتی جدید خطر‌های غیرانسانی‌سازی را تشدید می‌کنند، جهان بیش از هر زمان دیگر در معرض مخاطره‌های ناشی از تسلیحات اتمی نیز قرار دارد؛ چراکه رقابت تسلیحات اتمی میان بازیگران دارنده آن بالا گرفته و بی‌توجهی به قوانین، مقررات، معاهده‌ها و ... بین‌المللی در این رابطه تشدید شده است.

توافق‌نامه‌های بین‌المللی با تمرکز بر خلع سلاح و حقوق بشر برای اطمینان از کنترل فناوری‌های مرگ‌بار تسلیحاتی قبل از ایجاد آسیب‌های جبران‌ناپذیر بسیار مهم هستند.

انتهای پیام/