برقراری عدالت در مرزیترین روستاهای کشور/ ارائه خدمات الکترونیک قضایی به مردم دورترین روستاهای استان خراسان جنوبی
استان خراسان جنوبی یکی از استانهای شمال شرقی کشور است که در زمینه ارائه خدمات قضایی به مردم استان بسیار فعال عمل میکند. این استان در شش ماه گذشته، یعنی از فروردین ۱۴۰۴ تا پایان شهریور ۱۴۰۴، عملکرد قضایی مطلوب و قابل توجهی داشته است.
استان خراسان جنوبی با وجود محرومیتهای گسترده، در زمینه ارائه خدمات قضایی، یکی از استانهای فعال و پیشرو به شمار میرود. بدون تردید دادگستری هر استان، بهعنوان یکی از نهادهای اصلی حاکمیتی، نقشی کلیدی در رفع مشکلات حقوقی، کاهش آسیبهای اجتماعی، ایجاد امنیت قضایی و بهبود کیفیت زندگی مردم دارد.
دادگستری خراسان جنوبی طی سالهای اخیر با رویکردی عدالتمحور و مردمی، تلاش کرده است با توسعه عدالت الکترونیک، افزایش شفافیت، کاهش مراجعات حضوری، و اجرای طرحهای جهادی در مناطق محروم، خدمات قضایی را در دورافتادهترین نقاط استان در دسترس مردم قرار دهد. از گسترش دادگاههای آنلاین گرفته تا برگزاری دادگاههای علنی برای ارتقای سواد حقوقی جامعه، این دستگاه با برنامهریزی هدفمند بهدنبال گسترش عدالت واقعی و عینی در میان اقشار مختلف مردم، بهویژه ساکنان مناطق کمبرخوردار بوده است.
دادگستری خراسان جنوبی امروز نهتنها در مرکز استان، بلکه حتی در محرومترین روستاهای مرزی نیز حضور میدانی دارد و برای حل مسائل مردم، بدون واسطه پای صحبت آنها مینشیند. در ادامه، بخشی از عملکرد این نهاد در ششماهه نخست سال ۱۴۰۴، از زبان رئیس کل دادگستری استان در گفتوگو با میزان، شرح داده میشود:
محمد جعفر عبدالهی رئیس کل دادگستری استان خراسان جنوبی در گفتوگو با میزان گفت: استان خراسان جنوبی یکی از کم برخوردارترین استانهای کشور است و میزان ماندگاری همکاران قضایی، اداری و حتی پزشکان در این استان بسیار کم است. در این استان کم برخوردار باید برای همکاران قضایی ایجاد انگیزه کنیم تا هم ماندگاری آنها در استان بیشتر شود و هم به مردم خدمت صادقانه ارائه کنند.
وی افزود: «ما باید بسیار تلاش کنیم تا ورود و خروج مردم و دسترسی آنها به دستگاه قضایی تسهیل شود، چرا که پراکندگی استان غیرمتعارف است و از بعضی حوزههای قضایی تا مرکز استان فاصلهای حدود ۴۰۰ کیلومتر وجود دارد.»
رئیس کل دادگستری استان درباره اقدامات انجام شده در حوزه فناوری اطلاعات بیان کرد: «از ابتدای سال تا پایان شهریور ۷۵۰ دادگاه علنی برگزار کردیم. این دادگاهها برای دانشجویان و قشر مرتبط با موضوع پرونده برگزار شده است؛ مثلاً اگر موضوع پرونده منابع طبیعی بود، نمایندگان منابع طبیعی در دادگاه حضور داشتند و اگر موضوع پرونده آپارتمان بود، اصناف و املاک نیز شرکت داشتند.»
عبداللهی ادامه داد: «در سطح استان روزانه تقریباً بین ۸ تا ۹ دادگاه علنی برگزار میشود و تمامی این جلسات در سایتها منتشر میشود. از تمامی دانشگاههای کشور دانشجویان در این دادگاهها شرکت میکنند و برخلاف سایر استانها، امکان چت در دادگاه علنی ما فراهم است که از ابتدای دادگاه باز است تا روند رسیدگی توسط دانشجویان نقد و بررسی شود. گاهی حجم چتها به بیش از ۸۰۰ صفحه میرسد. در پایان هر دادگاه علنی، قاضی شعبه یک پند قضایی خطاب به مردم و اصحاب پرونده ارائه میدهد که تاثیر بسزایی بر جامعه دارد.»
وی درباره بازخورد این دادگاهها اظهار داشت: «این دادگاهها با استقبال بینظیری از سوی عموم مردم مواجه شده و در تمام استان برگزار میشوند و محدود به یک شعبه نیستند.»
رئیس کل دادگستری استان همچنین درباره دادگاههای آنلاین گفت: «از ابتدای سال تاکنون ۲۷۳۱۲ دادگاه برخط با اصحاب پرونده برگزار کردهایم. این دادگاهها هم داخل استان، هم خارج از استان و حتی خارج از کشور برگزار شدهاند. در ایام حج تمتع با وکلای اصحاب پرونده در مکه معظمه دادگاه علنی برگزار کردیم و در ایام پیادهروی اربعین نیز این دادگاهها برگزار شد. کشورهایی مانند کویت، آمریکا، کانادا، کره شمالی و لهستان نیز میزبان دادگاههای برخط با اشخاص مرتبط بودهاند.»
وی در ادامه به مشکلات ناشی از پراکندگی و ضعف اقتصادی در برخی نقاط مرزی استان و راهکار دادگستری استان برای این مشکل اشاره کرد و گفت: «در حاشیه مرز، بحث مواد مخدر بسیار جدی است و بسیاری از روستاهای مرزی با این مشکل مواجهاند. برخی از خانوادهها به دلیل نبود زیرساخت و مشکلات مالی قادر به دیدار با اعضای زندانی خانواده خود نبودند. به همین دلیل، با حضور خود و دادستان مرکز استان و مقامات قضایی، میزهای مستقر در مرز راهاندازی کردیم که مردم بتوانند درخواستهای خود را ارائه دهند و ارتباط تصویری بین خانواده زندانیان و زندانی برقرار شود. تاکنون ۱۶ طرح در این زمینه اجرا شده و ماهی یکبار و گاهی چند بار به این مناطق و روستاها سرکشی میکنیم تا بتوانیم مشکلات مردم را حل کنیم.»
رئیس کل دادگستری افزود: «در این بازدیدها علاوه بر بررسی وضعیت زندانیان، مسائل حقوق عامه نیز پیگیری میشود. در برخی روستاها مدارس فاقد گازکشی بودند که با استفاده از منابع حاصل از جایگزین حبس، ۳۲ مدرسه گازکشی شد. همچنین مشکلات مربوط به آب و سرویسهای بهداشتی در روستاها پیگیری و ۱۰ سرویس بهداشتی ساخته شده است. شهرستانهای استان بسیار محروم هستند، اما دادگستری تا حد توان در کنار مردم است و خیّرین را نیز برای کمک به روستاها جذب میکند.»
وی تصریح کرد: «علاوه بر این، برخورد با ترک فعل مدیران در شهرستانها نیز از اولویتهای ما است.»
عبدالهی درباره سامانه سهام گفت: «این سامانه برای شناسایی اموال و موجودی حسابهای بانکی افراد کاربردی است و در استان ما نیز بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. در مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر این سامانه کمک بزرگی است و امکان توقیف سریع حسابهای آنها را فراهم میکند.»
وی ادامه داد: «۶۰ درصد دریافتهای ما در استان به صورت الکترونیکی و غیرحضوری انجام میشود و مردم از طریق اپلیکیشنهای مربوطه هزینه دادرسی را پرداخت میکنند که این موضوع باعث کاهش مراجعات حضوری و افزایش کارایی شده است.»
رئیس کل دادگستری در خصوص دادگاههای صلح گفت: «این دادگاهها نیز در حال برگزاری است و در شش ماه اخیر حدود ۲۰۰ دادگاه صلح برگزار شده است که نزدیک به ۵۰ درصد پرونده ها به صلح منجر شدهاند. دعاوی حقوقی زیر ۱۰۰ میلیون تومان بیشتر به دادگاه صلح ارجاع داده میشوند و نرخ رسیدگی در این دادگاهها ۱۰۰ درصد و همه پروندهها مختومه میشوند.»
وی در پایان اشاره کرد: «برای دادگاههای علنی سامانه رزرو وجود دارد و تا پایان آبان ماه تمامی دادگاههای علنی رزرو شدهاند. حتی در شهرستان زیرکوه که هممرز با افغانستان و محرومترین شهرستان کشور است، دادگاه علنی برگزار میشود.»
انتهای پیام/