غریبآبادی: ایران آماده مساعدت برای ایجاد بستر همکاری در مدیریت پایدار جنگلها است
معاون وزیر امور خارجه در امور حقوقی و بینالمللی با تاکید بر اهمیت مدیریت پایدار جنگلها، گفت: سازمانها و نهادهای ذیربط جمهوری اسلامی ایران آماده مساعدت برای ایجاد بستر همکاری با کشورهایی هستند که تجربیات موفقی در مدیریت پایدار جنگلها داشتهاند.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه در امور حقوقی و بینالمللی در پنل تخصصی همکاری بینالمللی، درس آموختهها و بهترین اقدامها برای مدیریت پایدار جنگلهای زاگرس، سهشنبه، ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه سخنرانی کرد.
متن این سخنرانی به شرح زیر است:
امروز در دنیایی زندگی میکنیم که بهوضوح از چالشهای محیط زیستی متعددی رنج میبرد؛ بحرانهای زیستمحیطی نظیر تغییرهای اقلیمی، آلودگیها، تخریب منابع طبیعی و کاهش تنوع زیستی، جهان را به سمت یک آینده نامعلوم پیش میبرد؛ یکی از مهمترین منابع طبیعی که برای بقای ما و نسلهای آینده اهمیت حیاتی دارد، جنگلها هستند.
خوشحالم که امروز اینجا در کنار شما دوستداران طبیعت و حافظان زمین هستم، تا در مورد یکی از گنجینههای طبیعی ایران و غرب آسیا یعنی جنگلهای زاگرس صحبت کنیم.
جنگلهای زاگرس، این جواهرات سبز و حیاتی که در قلب ایران قرار دارند، بهعنوان یکی از مهمترین اکوسیستمهای کشور شناخته میشوند؛ این جنگلها نه تنها بهعنوان یک منبع اقتصادی و طبیعی برای کشور، بلکه بهعنوان یک پشتیبان مهم در حفظ تنوع زیستی، تنظیم منابع آب و مقابله با تغییرهای اقلیمیشناخته میشوند.
حفاظت از تنوع زیستی جنگلهای زاگرس که میزبان گونههای منحصربهفردی مانند بلوط ایرانی، پلنگ ایرانی و صدها گونه گیاهی و جانوری دیگر است و همچنین حفاظت از آب و خاک منطقه، که تضمینکننده زندگی هزاران جامعه محلی و معیشت میلیونها نفر مردم ساکن در غرب ایران است، جز مسئولیتهای مشترک بینالمللی محسوب میشوند؛ جنگلهای زاگرس با بیش از ۶ میلیون هکتار وسعت و جذب میلیونها تن کربن، بهعنوان یکی از تنفس گاههای اصلی زمین، نقش کلیدی در مقابله با تغییرهای آب و هوا دارند؛ حفاظت از زاگرس فقط یک وظیفه ملی و منحصر به مردم ایران نیست؛ این جنگلها بخشی از میراث مشترک بشریت و حلقهای حیاتی در نظام اقلیمی جهان هستند.
متاسفانه، تغییرهای آب و هوا و توسعه نامتوازن، چالشهایی ازجمله تخریب محیط زیست، آتشسوزی جنگل، پوسیدگی درختان و فشار بیش از حد دام به پوشش گیاهی را برای این اکوسیستمِ منحصربهفرد ایجاد کرده است؛ گرمایش زمین و تغییرهای اقلیمی، امروزه یکی از نگرانیهای مشترک جامعه بینالمللی است و کمتر کشوری از آثار این پدیده در امان مانده است.
خشکسالی، بیابانزایی، افزایش طوفانهای گردوغبار و دیگر بلایای طبیعی همچون سیل و فرسایش خاک، زندگی مردم همه کشورها اعم از توسعهیافته و در حال توسعه را تحت تاثیر قرار داده است؛ جمهوری اسلامی ایران و جنگلهای زاگرس نیز از عواقب پدیده تغییر آب و هوا در امان نبودهاند؛ تبعات منفی تغییر اقلیم، ناشی از اقدامهای کشورهای توسعهیافته در سالهای گذشته است که هزینه گزافی را برای این کشورها ایجاد کرده است.
از این رو، برای مقابله با اثرهای منفی تغییر اقلیم ازجمله بیابانزایی، از بین رفتن جنگلها، فرسایش خاک و کاهش منابع آب، کشورهای توسعه یافته میبایست با کشورهای در حال توسعه همکاری کنند؛ متاسفانه، تحریمهای ظالمانه یکجانبه و غیرقانونی با ممانعت از تامین منابع مالی و انتقال فناوریهای پیشرفته، مشکلاتی را در زمینه مقابله موثر با تغییرهای اقلیم و حفاظت از محیط زیست ایجاد کرده است.
اما در این شرایط، راهحلهایی وجود دارد که میتواند به ما کمک کند تا از این بحران عبور کنیم و جنگلهای زاگرس را برای نسلهای آینده حفظ کنیم و آن چیزی نیست جز مدیریت پایدار جنگلها؛ مدیریت پایدار به معنای استفاده بهینه از منابع طبیعی بدون آسیب به اکوسیستمهای طبیعی و بدون به خطر انداختن تواناییهای نسلهای آینده است؛ برای جنگلهای زاگرس، این مفهوم به صورتهای مختلفی قابل پیادهسازی است:
حفاظت از تنوع زیستی: جنگلهای زاگرس یکی از مهمترین زیستگاههای گونههای نادر و منحصربهفرد هستند؛ حفظ این تنوع زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ ایجاد مناطق حفاظتشده، جلوگیری از شکار غیرمجاز و برنامههای تحقیقاتی برای شناسایی و مراقبت از گونههای در خطر میتواند گامی مهم در این راستا باشد.
کاهش آتشسوزیهای جنگلی: یکی از تهدیدهای جدی جنگلهای زاگرس آتشسوزیها هستند که سالانه خسارتهای زیادی به این جنگلها وارد میکنند؛ با آموزش جوامع محلی، بهکارگیری فناوریهای پیشرفته برای پیشبینی و مقابله با آتشسوزی و تقویت زیرساختهای مدیریتی، میتوان این تهدید را کاهش داد.
تقویت جوامع محلی: جوامع محلی که در اطراف جنگلهای زاگرس زندگی میکنند، نقش کلیدی در حفظ یا تخریب این اکوسیستمها دارند؛ ارتقاء آگاهیهای محیط زیستی، آموزش روشهای کشاورزی و دامداری پایدار، و ایجاد مشاغل سبز میتواند باعث کاهش فشار بر جنگلها و در عین حال بهبود معیشت مردم این مناطق شود.
پایش و مدیریت منابع آب: جنگلهای زاگرس تاثیر زیادی بر منابع آب کشور دارند؛ حفاظت از این جنگلها باعث حفظ منابع آب و جلوگیری از فرسایش خاک میشود؛ مدیریت منابع آبی در این مناطق باید با دقت انجام شود تا هم منابع طبیعی حفظ شوند و هم نیازهای مردم تامین گردد.
آموزش و پژوهش: برای پیشبرد اهداف مدیریت پایدار، پژوهشهای علمی و کاربردی درباره اکولوژی جنگلها، تغییرهای اقلیمی و راهکارهای موثر برای حفظ این اکوسیستمها ضروری است؛ به علاوه، آموزشهای محیطزیستی برای جوامع محلی و عمومیبه عنوان یک ابزار توانمندسازی باید در اولویت قرار گیرد.
جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهایی است که در تدوین کنوانسیونهای زیست محیطی متعددی نظیر تغییر آب و هوا، تنوع زیستی و مقابله با بیابان زایی نقش فعال و مسئولانهای داشته و همچنان بر این نقش و حضور خود تاکید دارد.
از اولویتهای اصلی ایران برای اقدام در برابر تغییر اقلیم، اقدامهای موثر برای سازگاری و تابآوری، برای رویارویی با چالشهای منبعث از آن و به حداقل رساندن پیامدهای منفی آن بر جوامع، اقتصاد و محیط زیست میباشد؛ در این مسیر، ما آمادهایم تا با جامعه جهانی به منظور ظرفیتسازی و فراهم آوردن ابزارهای اجرا، نظیر انتقال دانش و فناوریهای به روز و پیشرفته برای احیای جنگلها، تامین منابع مالی و ایجاد صندوقهای حمایتی جهانی به منظور حمایت از جوامع محلی و پروژههای پایدار، اجرای برنامههای آموزشی مشترک برای افزایش آگاهی عمومی، توسعه اکوتوریسم پایدار و همچنین حمایت از تحقیقات مشترک بین دانشگاههای ایرانی و بینالمللی، همکاریهای منطقهای و بین المللی خود را گسترش دهیم.
ما از همکاری با سازمانهای بینالمللی و منطقهای فعال در حفاظت از محیط زیست مانند برنامه توسعه ملل متحد، یونپ، یونسکو و فائو و همچنین کشورهایی که تجربیات موفقی در حفاظت از جنگلهای مشابه زاگرس دارند، استقبال میکنیم.
همکاریهای بینالمللی و منطقهای میتوانند نقش تعیینکنندهای در نجات اکوسیستمهای در معرض خطر داشته باشند؛ سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی و منطقهای، ابتکارهای متعددی را برای حفاظت از جنگلها در پیش گرفتهاند؛ اقدامهای مجمع سازمان ملل در مورد جنگلها (UNFF) و انتخاب دهه ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ برای احیای اکوسیستم، در همین راستاست.
برای مدیریت پایدار جنگلهای زاگرس میتوان از ابتکار برنامه مشترک سازمان ملل در کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از جنگلزدایی و تخریب جنگل UN-REDD و ابتکار سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) در زمینه احیای زمین و جنگل و همچنین از ابتکار برنامه توسعه سازمان ملل، برای تسریع و گسترش رشد و مشاغل سبز بهره برد.
سازمانها و نهادهای ذیربط جمهوری اسلامی ایران آماده مساعدت برای ایجاد بستر همکاری با کشورهایی هستند که تجربیات موفقی در مدیریت پایدار جنگلها داشتهاند؛ تجربیات موفق در همکاری با سازمانهای بینالمللی برای حفاظت از جنگلهای حرا در خلیج فارس و جنگلهای هیرکانی در شمال کشور میتواند در حفاظت از جنگلهای زاگرس مورد استفاده قرار گیرند.
تجارب جهانی نشان میدهد که همکاری مشترک، بهترین راه برای نجات اکوسیستمهای در معرض خطر هستند؛ برای این منظور، ما آمادگی داریم با جدیت کامل تفاهم نامههای عملی را با نهادها و سازمانهای ملی، منطقهای و بینالمللی ذیربط و همچنین همسایگان منطقهای خود، مورد بررسی قرار دهیم.
جنگلهای زاگرس بهعنوان یک میراث ارزشمند برای ایران و جهان، نیازمند توجه ویژه و اقدامهای فوری و موثر هستند؛ مدیریت پایدار این جنگلها نه تنها در راستای حفظ محیط زیست است، بلکه بهعنوان یک ابزار اساسی برای مقابله با تغییرهای اقلیمی، حفظ منابع آب، و ایجاد رفاه برای نسلهای آینده عمل میکند؛ ما زاگرس را فرصتی برای همکاری بین کشورها برای حفظ محیط زیست میدانیم؛ آینده زاگرس تاثیر به سزایی در آینده زمین دارد؛ برای زمین بهتر با هم همکاری کنیم.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *