سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات؛ دسترسی سریع‌تر، پاسخ‌گویی شفاف‌تر

بر اساس ماده ۲ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات: هر شخص ایرانی، حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد، مگر آن که قانون منع کرده باشد. استفاده از اطلاعات عمومی یا انتشار آنها تابع قوانین و مقررات مربوط خواهد بود.

از آنجا که دولت موظف و ملزم به راه‌اندازی زیرساخت‌های لازم برای تحقق این حق بوده است، لذا سامانه ملی «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» را در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات راه‌اندازی کرد.

به این ترتیب در حال حاضر، امکان دسترسی عموم مردم به این سامانه از طریق مراجعه به آدرس اینترنتی ir.iranfoia وجود دارد.

سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات ir.iranfoia

سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، بستری الکترونیکی است که در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از سال ۹۶ برای ثبت درخواست اطلاعات مردم از دستگاه‌های عمومی و خصوصی راه‌اندازی شد.

نسخه جدید این سامانه، پس از ۷ سال با برنامه‌نویسی بهینه و افزایش کارآمدی در مردادماه ۱۴۰۳ رونمایی شد. 

«سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» به منظور حمایت از آزادی اطلاعات و دسترسی همگانی به اطلاعات موجود در مؤسسات عمومی و مؤسسات خصوصی که خدمات عمومی ارائه می‌دهند، تشکیل شد.

ماده ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مقرر می‌دارد: موسسه عمومی یا خصوصی باید به درخواست دسترسی به اطلاعات در سریعترین زمان ممکن پاسخ دهد و در هر صورت مدت زمان پاسخ نمی‌تواند حداکثر بیش از ده روز از زمان دریافت درخواست باشد.

به همین منظور، قوای سه‌گانه و دستگاه‌های زیرمجموعه آن‌ها و نهاد‌های ذی‌صلاح، برای پاسخ به سوالات و ابهامات مردم در این سامانه فعال و آماده پاسخ‌گویی به شهروندان هستند.

عموم مردم می‌توانند با ورود به سامانه و ثبت‌نام در آن، از سازمان موردنظر خود با طرح سوال، درخواست اطلاعات کرده و منتظر بررسی و پاسخ از سوی آن سازمان، باشند.

باتوجه به اینکه استفاده از خدمات و امکانات این سامانه، صرفا برای افرادی که در آن ثبت‌نام کرده‌اند، ممکن است، لذا اطلاع از نحوه کار با سامانه و نام‌نویسی و عضویت در آن امری لازم و ضروری است.

مراحل ورود به سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

در این سامانه می‌توان دسترسی به اطلاعات را درخواست کرد و منظور از اطلاعات، داده‌هایی است که در اسناد، مندرج باشد یا به صورت نرم‌افزاری ذخیره یا با هر وسیله دیگری، ضبط شده باشد.

مراحل ورود به سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و ثبت‌نام و استفاده از آن به این ترتیب است:

ورود و ثبت نام

کاربران سازمانی و اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی ورود به سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، ابتدا باید آدرس سامانه ir.iranfoia را در مرورگر خود، جست‌و‌جو کنند و پس از هدایت به صفحه‌ای مشابه تصویر زیر، برروی گزینه ورود/ثبت نام، کلیک کنند.

بعد از کلیک بر روی گزینه ورود/ثبت‌نام، در این مرحله، شخص باید پس از انجام مراحل ثبت‌نام، نام کاربری، رمز عبور و اعداد تصویر امنیتی را در کادر‌های مربوطه، وارد کند تا به پورتال شخصی خود در این سامانه، دسترسی پیدا کند یا اینکه از گزینه ورود از طریق گزینه «دولت من» به این سامانه دسترسی پیدا کند.

در صورت انتخاب ورود از طریق گزینه دولت من در مرحله بعد، کاربر باید نوع شخصیت خود را، از لحاظ حقیقی یا حقوقی تعیین کند. و بعد از انتخاب گزینه مدنظر، کاربر به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، هدایت خواهند شد که باید، شماره همراه و اعداد تصویر امنیتی را در کادر‌های مربوطه، وارد کند و برروی گزینه ارسال رمز یکبار مصرف، کلیک کند و بعد از دریافت کد ارسالی به تلفن همراه خود، آن را در کادر مربوطه، وارد کند.

در نهایت، پس از طی مراحل فوق، اشخاص (اعم حقیقی و حقوقی) به پورتال خود در سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، دسترسی پیدا می‌کنند و با درج اطلاعات خود به عنوان متقاضی، می‌توانند درخواست‌های خود را مطرح کنند.

تکمیل فرم و ثبت درخواست

درخواست‌های اشخاص می‌تواند شامل تمامی درخواست‌های مرتبط با سازمان مربوطه باشد. کاربر بعد از ورود به پورتال خود و مراجعه به بخش درخواست‌ها باید برای جستجوی درخواست مورد نظر خود یک یا تعدادی از گزینه‌ها را تکمیل و بر روی دکمه جست‌و‌جو کلیک کند.

کاربر پس از ورود به پنل کاربری برای ثبت درخواست از منوی «پوشه درخواست» گزینه «ثبت درخواست» را انتخاب می‌کند.

پس از انتخاب گزینه ثبت درخواست، فرم ثبت درخواست به کاربر جهت نمایش داده می‌شود.

فرم ثبت درخواست شامل ۸ بخش ذیل است:

• مشخصات متقاضی حقیقی
• ماهیت اطلاعات درخواستی
• سِمَت درخواست‌دهنده اطلاعات شخصی
• موضوع اطلاعات درخواستی
• مشخصات اطلاعات درخواستی
• جست‌و‌جو‌ی اطلاعات در سامانه‌های دیگر
• رسته شغلی متقاضی اطلاعات
• میزان پردازش اطلاعات درخواستی

بنابراین در مرحله بعد، کاربر پس از انتخاب موضوع، ماهیت و مشخصات اطلاعات درخواستی و تکمیل فرم به شرح فوق، می‌تواند درخواست خود را ثبت کند.

پس از ثبت درخواست و بررسی آن از سوی سازمان مربوطه و پاسخ به درخواست، کاربر می‌تواند با کلیک بر روی گزینه مشاهده وضعیت، اطلاعات درخواست و پاسخ خود را مشاهده کند و این امکان نیز برای متقاضی وجود دارد که رضایت یا عدم رضایت خود را از پاسخ دریافتی به سامانه اعلام کند.

متقاضی اطلاعات در صورت عدم رضایت از پاسخ دریافت‌شده توسط سازمان، می‌تواند شکایت خود را با کلیک بر روی گزینه ثبت شکایت عنوان کند.

دستگاه‌ها و سازمان‌های عضو سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

فهرست دستگاه‌ها و سازمان‌های مشمول قانون که اشخاص می‌توانند درخواست اطلاعات مورد نظر را از آنها پیگیری کنند در این بخش از سامانه ذکر شده است.

در حال حاضر، قوه قضاییه و سازمان‌های زیرمجموعه آن (از جمله سازمان بازرسی کل کشور، دادستانی کل کشور، دادستانی ویژه روحانی، دادسرا‌ها و دادگاه‌ها، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، سازمان قضایی نیرو‌های مسلح، روزنامه رسمی، دیوان عدالت اداری، معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت راهبردی قوه قضاییه، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه و ...)، قوه مقننه، قوه مجریه (از جمله نهاد ریاست‌جمهوری و وزارتخانه‌ها)، استانداری‌ها، شهرداری‌ها، شورا‌های اسلامی شهر و روستا و سایر موسسات مشمول، از موسسات عمومی فعال در این سامانه هستند.

سایر امکانات سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

سایر امکانات این سامانه که با ورود به صفحه اصلی سامانه یا حساب کاربری، در اختیار اشخاص قرار می‌گیرد:

• دسترسی به اخبار؛
• گزارش عملکرد قوای سه‌گانه در سامانه؛
• گزارش سالانه اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات؛
• دسترسی به فهرست اسناد منتشر شده؛
• دسترسی به فهرست دستگاه‌ها و سازمان‌های مشمول؛
• دسترسی به قانون، آیین‌نامه‌های اجرایی و شیوه‌نامه‌ها؛
• دسترسی به گزارش سالانه اجرای قانون؛
• متن درخواست‌ها و پاسخ‌ها و آثار و پژوهش‌ها؛

انتهای پیام/