تقریظ رهبر انقلاب بر یک سفرنامه؛ روایت سفر حج در کتاب «یار کجاست»

یکی از سنت‌های معمول اهالی قلم، نگاشتن داستان‌ها و خاطرات سفرها است، این خاطرات معمولاً با نام «سفرنامه» منتشر می‌گردند و از جمله‌ی این سفرنامه‌ها، «سفرنامه‌های حج» است.

کتاب «یار کجاست» یکی از این سفرنامه‌ها محسوب می‌شود که رحیم مختومی، نویسنده‌اش در ابتدای اثر عنوان کرده است: در حج درس زندگی است و بانگ بیداری، و فرصت بازگشت برای آنان که قسمتی از عمر خویش را به غفلت گذراندند؛ و این همه نه تنها در حج، که در لحظه لحظه طبیعت و نیز دیگر عبادات هویداست؛ اما در حج آشکارتر. هرکس به فراخور گنجایش فهم خویش از این کلاس بزرگ برداشتی دارد. این دفتر نیز مجموعه‌ای است از برداشت بسیار اندک اینجانب از حج.

رهبر انقلاب پس از مطالعه‌ی این کتاب، در تقریظی بر آن نگاشتند: «بار دیگر موسم حج شد و وقت انس و معاشقه‌ی من با سفرنامه‌های حج. دود کبابی به ضرورت، با مصداقی از «وصف‌العیش، نصف‌العیش»؛ و «ماشاءالله کان». اما بی‌شک این یکی از بهترین سفرنامه‌های حج است که من خوانده‌ام. اگر نگویم بهترین؛ لطیف، پرنکته، ژرف‌نگر، با روح، موعظه‌آمیز، ‌گویا و همراه با هنرمندی‌های ادیبانه؛ از قبیل زیبایی قلم، همراهی طنز، اشتمال بر تصویر، آمیختگی به خیال؛ و... خلاصه این‌که، نوشته زیبا و شیرینی است.»

مختومی در گفت‌و‌گو با میزان درباره مضمون کتاب «یار کجاست» گفت: از آنجا که هرکس به فراخور گنجایش فهم خویش از این کلاس بزرگ برداشتی دارد اثر «یار کجاست» مجموعه‌ای از برداشت‌های من از حج بوده که تلاش دارد تا علاوه بر آنچه در این سفر تجربه شده روایت را در ابعاد وسیعتری همانند اتفاقات و وقایع تاریخی مطرح کند.

وی ادامه داد: درسال ۷۲ به همراه تعدادی از هنرمندان حوزه هنری توفیق پیدا کردیم تا به این سفر جذاب مشرف شویم. از آنجا که با یک کاروان هنری به این سفر عظیم رفتم و شاهد یادداشت برداری‌های برخی از این هنرمندان بودم، بنابراین ترغیب شدم تا سفرنامه‌ای بنویسم.

مختومی به هدف خود از نگارش کتاب «یار کجاست» اشاره کرد و افزود: به عنوان کسی که در حوزه نویسندگی فعالیت می‌کنم، این یادداشت‌ها را برداشتم، زیرا سفری معنوی و بسیار ارزشمند برای همه افراد محسوب می‌شود و مشخص نیست آیا باردیگر بتوانیم به این سفر جذاب بیایم یا خیر. پس وقت و شرایط را غنیمت شمردم و تلاش کردم تا لحظه به لحظه آنها را ثبت کنم.

وی علت نامگذاری کتاب «یار کجاست» را مورد بررسی قرارداد بیان کرد: عنوان کتاب برگرفته از شعری است که می‌گوید: کعبه یک سنگ نشان است که ره گم نشود، حاجی احرام دگر بند و ببین یار کجاست؟

مختومی به ویژگی‌های کتاب «یار کجاست» پرداخت و تاکید کرد: در زمان تالیف صرفاً به مشاهدات اکتفا نکردم، بلکه ابعاد دیگری از این سفر که شامل بعد تاریخ اسلام، احکام حج، سیر اتفاقات و تحولات و حضور حجاج ایرانی در عربستان و شرح معماری مدرن درکنار آثار برجای مانده از صدر اسلام که منظره‌ای عجیب را شکل داده روایت شده است.

نویسنده کتاب «یار کجاست» بیان کرد: هنگامی که به سفر حج مشرف می‌شوید در جای جای شهر مکه و مدینه آثار به جای مانده از صدر اسلام را می‌بینیم، اضمحلال این آثار برایم قابل تامل بود از سوی دیگر سبک معماری‌های اخیر در دو شهر «مکه و مدینه» که طی سال‌های اخیر در یک رقابت نا ادلانه درحال محو شدن در معماری غربی بوده، قابل توجه است.

مختومی به سخنان تقریظ مقام معظم رهبری بر این کتاب اشاره و تاکید کرد: کتاب «یار کجاست» توسط مقام معظم رهبری مورد مطالعه قرار گرفته و نکاتی در مورد آن مطرح کردند که در تقریظ اثر آمده است. ایشان فرمودند: هرچه سفرنامه حج توسط حوزه هنری منتشر کرده‌اید من خواندم، اما این اثر یکی از بهترین سفرنامه‌هایی است که آن را مطالعه کردم. 

این نویسنده کتاب، پیام‌های اثر «یار کجاست» را مورد ارزیابی قرار داد و اظهارکرد: توجه به مناسک عظیم حج درجامعه کم رنگ است از این رو شاید بتوان آن را به عنوان «واجب فراموش شده» نامگذاری کرد. البته نه به این معنا که حج هر ساله برگزار نشده و یا دیده نمی‌شود بلکه از این رو که یکی از واجبات زندگی هر فرد محسوب می‌شود اما در بسیاری از افراد که مستطیع هستند لزوم این سفر و پا گذاشتن در این مسیر شکل نگرفته است.

وی افزود: شاید فرهنگ حج به درستی جا نیفتاده است و برخی هزینه‌ها را بهانه‌ای برای عدم حضور در این مراسم روح بخش بدانند؛ گروه دیگر نیز ثبت نام‌های طولانی مدت را عاملی برای حضور پیدا نکردن در مراسم عظیم حج می‌دانند، اما با توجه و نظارت بر مفهوم استطاعت به خوبی در می‌یابیم که استطاعت معانی بسیار سختی ندارد صرف اینکه شما بتوانید زندگی بکنید و خانواده نیز گرسنه نماند مفهوم استطاعت را می‌رساند.

نویسنده کتاب «یار کجاست» تصریح کرد: فرهنگ حج به درستی در بین افراد جامعه شکل نگرفته و مسئولین در این مهم وظیفه خطیری بر عهده دارند. کتاب «یار کجاست» تلاش دارد تا تشنگی برای عازم شدن به سفر حج را در افراد ایجاد کند.

مختومی در پایان تاکید کرد: دیدن رد پای اسلام و خاتم النبیین (ص)، بازدید از غار حرا و کوه احد و بسیاری از مناطق دیگر جدایی از کعبه و مسجد النبی جذابیت‌های فراوانی دارد، در عین حال مناسک حج نیز لحظه‌های شیرینی را به افراد انتقال می‌دهد.

انتهای پیام/