پشت پرده طرحهای ترامپ درباره کانال پاناما و گرینلند
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، یک هفته دیگر به کاخ سفید بازخواهد گشت و برخی از اظهارنظرها و لفاظیهای اخیر وی در سیاست خارجی باعث ایجاد خشم در برخی کشورها شده است.
وی در هفتههای اخیر بارها از علاقهاش به تضمین کنترل آمریکا بر گرینلند و کانال پاناما صحبت کرد و گفت که استفاده از نیروی نظامی را در این زمینه رد نمیکند.
رئیسجمهور منتخب آمریکا همچنین پیشنهاد تبدیل کانادا به پنجاهویکمین ایالت این کشور را مطرح کرده است.
گرینلند کجاست و چرا ترامپ میخواهد آن را کنترل کند؟
گرینلند در شمالشرقی کانادا قرار دارد و تا حد زیادی بهوسیله سطح یخی پوشیده شده است؛ این جزیره بزرگترین جزیره جهان است، اما تنها حدود ۶۰ هزار نفر در آن زندگی میکنند، یک قلمرو نیمه خودمختار از دانمارک است که دولت منتخب خودش را دارد.
موقعیت بین آمریکا، روسیه و اروپا، این جزیره را برای اهداف اقتصادی و دفاعی راهبردی میکند؛ بهویژه که ذوب شدن یخهای دریا مسیرهای کشتیرانی جدیدی را از طریق قطب شمال باز کرده است.
این جزیره همچنین محل شمالیترین پایگاه نظامی آمریکا است.
ترامپ بهتازگی در یک سخنرانی مدعی شد: ما به گرینلند برای اهداف امنیت ملی نیاز داریم، من در مورد محافظت از جهان آزاد صحبت میکنم. به بیرون نگاه کنید، شما کشتیهای چینی را در همه جا میبینید، شما کشتیهای روسیه را در همه جا میبینید، ما اجازه نمیدهیم این اتفاق بیفتد.
یک کشتی تجاری روسیه چندین سال پیش برای نخستین بار از گذرگاه شمالغربی یا مسیر دریای شمالی در ماههای زمستان عبور کرد، این مسیر کوتاهتری است که بندرهای اصلی شرق آسیا را به اروپا و اقیانوس اطلس متصل میکند.
- بیشتر بخوانید:
- حمایت متحد ترامپ از راست افراطی در اروپا
- واکنشها به مواضع ترامپ درباره کانادا و کانال پاناما
قدرتهای غربی پیش از این درباره استفاده روسیه و چین از آن برای تقویت حضور خود در اقیانوس اطلس شمالی ابراز نگرانی کردهاند.
کانال پاناما کجاست و چرا ترامپ آن را میخواهد؟
در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از حمل و نقل کانتینری آمریکا از طریق کانال پاناما انجام میشود؛ این کانال بهعنوان میانبر بین اقیانوس آرام و دریای کارائیب و فراتر از آن، اقیانوس اطلس، عمل میکند.
ترامپ گفت که آمریکا برای «امنیت اقتصادی» به کانال پاناما نیاز دارد؛ وی مدعی شد که چین این کانال را اداره میکند.
رئیسجمهور منتخب آمریکا عنوان کرد: کانال پاناما برای کشور ما حیاتی است، این کانال بهوسیله چین اداره میشود. چین! و ما کانال پاناما را به پاناما دادیم، ما آن را به چین ندادیم و آنها از آن سوءاستفاده کردند، آنها از این هدیه سوءاستفاده کردند.
خوزه رائول مولینو، رئیسجمهور پاناما، ادعاهای ترامپ را رد کرده است؛ او در اواخر دسامبر گفت: مطمئنا هیچ مداخله یا دخالت چین در هیچ ارتباطی با کانال پاناما وجود ندارد.
خاویر مارتینز آچا، وزیر خارجه پاناما، گفت که دولت او بهتازگی و بهطور رسمی با ترامپ یا تیمش درباره این کانال صحبت نکرده است، اما او اظهارات قبلی رئیسجمهور این کشور را درباره اینکه این کانال تحت کنترل پاناما باقی خواهد ماند، تکرار کرد.
مارتینز آچا تاکید کرد: حاکمیت کانال پاناما قابل مذاکره نیست و بخشی از تاریخ مبارزهها و یک فتح برگشتناپذیر ما است.
ازسوی دیگر چین تلاش برای ادعای هرگونه کنترل بر این کانال را رد کرده است، بهطوری که مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، در دسامبر گفت که پکن «همیشه به حاکمیت پاناما بر کانال احترام میگذارد و کانال را بهعنوان یک آبراه بینالمللی بیطرف برای همیشه به رسمیت میشناسد».
آمریکا بین سالهای ۱۹۰۴ تا ۱۹۱۴ کانال پاناما را ساخت؛ این کانال بهعنوان میانبر بین اقیانوس آرام و دریای کارائیب عمل میکند و مسیرهای کشتیرانی از آسیا را به بندرها در شرق آمریکا بهطور چشمگیری کوتاه میکند.
این کانال اولین بار ازسوی دولت آمریکا برای چندین دهه مدیریت شد که باعث تنش با پاناما شد.
در دهه ۱۹۷۰، آمریکا و پاناما معاهدهای را امضا کردند که در آن با بیطرفی دائمی کانال موافقت کردند؛ آمریکا متعهد شد که کنترل کانال را کنار بگذارد و این کار را بهطور کامل در سال ۱۹۹۹ انجام داد و اکنون اداره کانال پاناما این کانال را مدیریت میکند.
انتهای پیام/