غریبآبادی: آمریکا و غرب با اعمال تحریم علیه مردم ایران مرتکب جنایت علیه بشریت شدهاند/ دولت باید زمینههای طرح شکایت بیماران قربانی تحریم در محاکم سایر کشورها را فراهم سازد
خبرگزاری میزان - اولین همایش بینالمللی حقوق بشری با عنوان «تاثیر تحریمهای ظالمانه بر سلامت بیماران» با سخنرانی دبیر ستاد حقوق بشر، سخنگوی وزارت امور خارجه، معاون رئیس جمهور، معاونین وزیر بهداشت و درمان، سازمان بهزیستی کشور، سازمان انتقال خون ایران و با حضور اندیشمندان داخلی و خارجی و همچنین صاحبنظران حقوق بشری برگزار شد.
کاظم غریبآبادی، دبیر ستاد حقوق بشر و معاون امور بین الملل قوه قضاییه، ضمن تشکر از دستاندرکاران این همایش و اعضای کانون هموفیلی گفت: یک موضوع در بحث تحریمهای یکجانبه ارتباط تحریم با حقوق بینالمللی و حقوق بینالمللی بشری است.
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: تحریمها تقسیمبندیهای متعددی دارند مانند تحریمهای بینالمللی و یکجانبه. تحریمهای بینالمللی صرفا در چارچوب فصل هفت شورای امنیت وضع میشوند، برابر منشور تحریمها مجاز هستند، اما همان تصمیمات هم تابع محدودیتهایی هستند.
غریبآبادی با بیان این که طبق منشور تصمیمانی که شورای امنیت میگیرد باید با مفاد منشور مطابقت داشته باشد، یادآور شد: اگر تصمیمی در چارچوب شورای امنیت برخی از انواع حقوق بشر را نقض کند، مغایر با منشور است.
دبیر ستاد حقوق بشر درباره دسته دوم تحریمها گفت: دسته دوم تحریمهای یکجانبه است و به این مفهوم نیست که یک کشور آنها را وضع میکند، بلکه میتواند چند کشور باشند. هر تحریمی که خارج از چارچوب شورای امنیت باشد، یکجانبه است. آمریکا و اتحادیه اروپا جلودار این دسته از تحریمها هستند.
وی گفت: موضوعی نیز در تحریمها تحت عنوان تحریمهای فراسرزمینی وجود دارد. کشورها مادامی که موافقتنامههای دوجانبه و بینالمللی مرتبط خود را نقض نکنند، میتوانند در مورد روابط اقتصادی و تجاری خود با سایر کشورها تصمیم بگیرند. اما آمریکا میگوید هر کسی که تحریمهایش را رعایت نکند، مشمول مجازات خواهد بود که این امر خلاف حقوق بین الملل و منشور ملل متحد است.
غریبآبادی بیان داشت: تحریمهای یکجانبه مغایر با حقوق بشر است. کشورهایی که اکنون واضع و مجری تحریمها هستند تعهدات مختلفی را نقض میکنند. اگر اتفاق کوچکی در یک کشور در حال توسعه میافتد، برخی کشورها که واضعان و مجریان تحریمها هستند فریاد حقوق بشری سر میدهند، اما اگر در اثر اقدامات آنها هزاران فرد جان خود را از دست بدهند، اهمیتی برایشان ندارد.
معاون امور بین الملل قوه قضاییه تاکید کرد: تحریمها مغایر حقوقهای بشری متعددی هستند، مانند: حق حیات، حق غذا، حق بهداشت و سلامت، حق آموزش، حق توسعه.
غریبآبادی گفت: در حوزه فروش نفت، تحریمها مانع بیش از ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار فروش نفت طی سالیان گذشته شده است؛ وقتی نفت یک کشور را تحریم میکنید، میخواهند زیربناهای توسعه آن کشور را منهدم کنند.
وی با اشاره به نقض حق برخورداری از استاندارهای مناسب زندگی و حق دادرسی عادلانه در اثر تحریم ها، گفت: تعدادی از افراد را وارد فهرست تحریم میکنند بدون این که مستنداتی ارائه کنند و یا حق دفاع به آنها بدهند.
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: تحریمهایی که ناقض حقوق بشر است، چه نتایجی دارد؟ اولین مورد اینست که فاقد مشروعیت هستند و کشورها ملزم به اجرای آن نیستند چرا که مغایر با منشور ملل متحد هستند. دیگر اینکه مسئولیت بینالمللی برای مجریان و واضعان آنها ایجاد میکند.
غریبآبادی یادآور شد: موضوع بعدی، تاثیر تحریمها بر جامعه ایرانی از منظر گزارشات بینالمللی است؛ مهمترین گزارشی که در این زمینه بطور مستند تولید شده است، گزارش خانم دوهان، گزارشگر ویژه اقدامات قهری یکجانبه سازمان ملل، از بازدید سال قبل خود به شورای حقوق بشر بود. آمریکا و غربیها که مدعی حقوق بشرند، مخالف این گزارشگر هستند و به قطعنامه تمدید مأموریت وی رای منفی میدهند. حتی به هنگام ارائه گزارش وی در شهریور سال گذشته حاضر نشدند در سالن اجلاس باشند و تحمل انتقاد از خود را هم ندارند.
معاون امور بینالملل قوه قضاییه گفت: در گزارش خانم دوهان آمده است که چالشهای عمدهای در تهیه دارو و تجهیزات پزشکی نجات دهنده تولید شده توسط شرکتهای خارجی برای درمان بیماران خاص وجود دارد. وی گفت: بحث معافیتهای بشردوستانه در گزارش مطرح شده، بحث پایبندی بیش از حد به تحریمها نیز در حوزه بهداشت و سلامت مورد اشاره قرار گرفته است.
غریبآبادی با بیان این نکته که تبعیت بیش از حد به تحریمها و عدم کارآمدی معافیتهای به اصطلاح بشروستانه به خاطر این است که آمریکا مزورانه با مقررات خود برخورد میکند، یادآور شد: آمریکاییها کانالهای نقل و انتقال مالی را میبنندند و شرکتهای بیمه را نیز تهدید میکنند تا با ایران همکاری نکنند. در کاغذ یک چیز و در عرصه عمل چیز دیگری است.
دبیر ستاد حقوق بشر با یادآوری این مطلب که اخیرا دوهان مکاتبهای با آمریکا و کمیسیون اروپا درباره آثار تحریمها داشته، اما پاسخی دیافت نکرده، گفت: وی همچنین با یک شرکت سوئیسی درباره بیماران خاص مکاتبه کرد و نگرانی خود را ابراز کرده است.
غریبآبادی گفت: بحث افزایش هزینههای سلامت در ایران در گزارش دوهان مطرح شده است؛ بیماران خاص هم رنج بیماری دارند و هم رنج هزینههای درمان و با رنج تامین داروها نیز باید مواجه شوند و جنایتی بالاتر از این در حوزه حقوق بشر نیست.
دبیر ستاد حقوق بشر یادآور شد: همچنین در گزارشها ۴ برابر شدن میزان مرگ و در بین بیماران تالاسمی بدلیل تحریمها اشاره شده است.
وی افزود: یک راه مقابله با این تحریم ها، افزایش آگاهی و آگاهی سازی برای خارج از کشور در مورد آثار غیرانسانی و مخرب تحریم هاست. ادبیات بسیار قوی در تحریمهای یکجانبه تولید شده که ایران جلودار بوده است و این فعالیتها باید ادامه پیدا کند و کارزارهایی ایجاد شود.
معاون امور بینالملل قوه قضاییه در بخش دیگری گفت: طرح شکایت در دادگستری تهران در شعبه ۵۵ را نیز توصیه میکنیم. دو پرونده درباره بیماران تالاسمی و پروانهای مطرح و رسیدگی شده اند. از قربانیان میخواهیم علیه واضعان و مجریان تحریم و شرکتهای مربوطه طرح شکایت کنند. اقدامات حقوقی و قصایی در این زمینه مانند دیوان لاهه و طرح دعوا در محاکم ملی کشورها نیز ضروری است.
وی گفت: چرا نباید قربانیان و شاکیان در کشورهای ناقض، طرح دعوا کنند؟ از همین جا از بخشهای ذیربط دولتی و اجرایی میخواهم بودجه خاصی را برای طرح دعوا اختصاص بدهند تا به هموطنان خود که قربانی ترور و تحریم هستند کمک کنیم بتوانند در محاکم آن کشورها طرح دعوا کنند. تحریمها جنایت علیه بشریت است. صاحب نظران تحریم را مانند یک ابزار جنگی میبینند، آثار تحریمها بر همه کشور خواهد بود. مردم عادی از این تحریمها متضرر میشوند. تحریمها جنایت نسل کشی نیز هستند، چرا که بعضا یک گروه خاص از مردم را هدف قرار میدهند، مانند بیماران خاص.
غریبآبادی در پایان سخنان خود گفت: ما یک بخش بهداشت و سلامت قوی در ایران داریم و از تلاشهای همه افراد سهیم در این حوزه قدردانی میکنم. تلاش زیادی شده تا آثار تحریمها بر بخش سلامت و بهداشت کاهش یابد، اما این رافع مسوولیت واضعان و مجریان تحریم نیست.
در این همایش «سید عباس عراقچی»، دبیر شورای راهبردی روابط خارجه، در این همایش گفت: بحثی که من میخواهم داشته باشم درباره تحریمهای آمریکا در زمینه دارویی و به قول خودشان کالاهای بشردوستانه است.
وی این ادعا که این اقلام از تحریمها معاف هستند را ادعایی باطل توصیف کرده و گفت: اینکه چقدر این ادعا غلط است، تحریمهای آمریکا ظالمانه و غیرقانونی معمولا وقتی بررسی میشود در حوزههای اقتصادی بررسی میشود و تبعات آن بر معیشت و اقتصاد بررسی میشود.
این مقام سابق وزارت خارجه با بیان این مطلب که این تحریمها در دیگر حوزهها تاثیر گذاشته و تبعات بسیاری را دارند، گفت: از نکات مهمتر بهداشت و سلامتی است و نباید از آنها غافل بود و آمریکا باید پاسخگوی جنایاتی که علیه مردم مرتکب شده، باشد.
عراقچی گفت: طبیعتا در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تحریمها آثارشان بررسی میشود مانند کمبود دارو و ملزومات پزشکی و غیره. آمریکا حق ندارد خود را پشت ژست بشردوستانه اینکه مواد دارویی و غذایی را مستثنی کرده پنهان کند چرا که اقداماتش یک تحریم سفت و سخت در این حوزه برقرار کرده است.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجه با اشاره به این مطلب که این ادعا را دارند که مواد غذایی و داروها از تحریمها معاف است که ادعای باطلی است، گفت: تحریمهای آمریکا یک شبکه گسترده را دربرمی گیرد و استثنائاتی که قرار دادند در کنارش شرط و شروطی نیز قرار داده شده به طوری که عمل آن را برای شرکتهای دارویی غیرممکن میکند.
عراقچی با بیان اینکه شرکتهای دارویی برای همکاری با ایران باید هزینههای هنگفتی پرداخت کنند تا مشخص شود شروط «اوفک» در آن اعمال شود، گفت: این موضوع تنها شامل شرکتهای غربی نمیشود بلکه شرکتهای غیرغربی را نیز شامل میشود، این مشکل در تراکنشهای مالی هم وجود دارد.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجه افزود: بانک مربوطه باید از اوفک استعلام کند، از مانع بانک بعد مانع بیمه و حمل و نقل وجود دارد و آنها هم این شرط و شروط را مقابل خود دارند، تجهیزات دارویی نیز یک مورد دیگر است، واردات اینها مشمول تحریم میشود و یک بنبست ایجاد میشود. همچنین نرم افزارهای پزشکی که باید مرتب بهروز شود، اما شرکتها زیر بار این قصیه نمیروند.
عراقچی با تاکید بر این نکته که در مجموع این راه پر سنگلاخ را آمریکاییها در مقابل ارسال دارو قرار دادند، افزود: این امر یک تحریم نانوشته را تحمیل میکند؛ در باطن چنان شبکهای پیچیده شده که باعث قطع همکاریهای دارویی با ایران شده است، مانند شرکت مونلیکه که مخصوص پانسمان بیماران پروانهای است و قطع ارتباط آن باعث مرگ بیماران شد.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجه بر این موضوع تاکید کرد: اینکه آمریکاییها ادعا میکنند تحریم دارویی وجود ندارد دروغی بیش نیست؛ یک وارد کننده دارو و مواد اولیه آن چه مسیر سخت و پر خطری را باید طی کند تا دارو را به گمرک برساند. تحریم دارویی در عمل وجود دارد، خود آمریکاییها به این اذعان کردند؛ انجمنی در آمریکا اعلام کرد که ترس از تحریمهای ثانویه کار در ایران را غیرممکن کرده است.
وی با اشاره به سفر «آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران، گفت: خانم دوهان نیز سال گذشته این موضوع را اعلام کرد، گزارش نهایی وی گزارش بسیار مهمی است و وی اذعان کرد که «از بسیاری از بیماران مبتلا به بیماریهای خاص روایتهای غمانگیزی دریافت کردم». وی اعلام کرد که دارو و تجهیزات پزشکی تحت تحریم نیستند، اما ارائه آنها به دلیل تحریمها بیش از حد کاهش یافته است.
عراقچی گفت: هم آمریکاییها و نماینده ویژه سازمان ملل اذعان میکنند که تحریمها در عمل به منع دسترسی ایران منجر شده است؛ در سال ۲۰۱۸ به دیوان لاهه شکایت کردیم این دیوان در اکتبر ۲۰۱۸ یک قرار موقتی صادر کرد و از آمریکا خواست موانع را در واردات کالاهای اساسی حذف کند، اما آمریکا از اجرای آن خودداری کرد.
دبیر شورای راهبردی روابط بیان داشت: هدف من از صحبت کردن این بود که نشان داده شود ادعای آمریکا مبنی بر مستثنا بودن دارو از تحریم یک دروغ است.
عراقچی در پایان از کانون هموفیلی به دلیل این کار بشردوستانه قدردانی کرده و گفت: فکر میکنم باید از همه این افراد قدردانی شود.
در ادامه این نشست «شیخی»، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان ضمن تسلیت حادثه تروریستی اخیر در حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) گفت: تامین داروی کافی یک حق همگانی است، ایران هم با تمام قوا تلاش می کند به موقع این موضوع را انجام دهد.
شیخی گفت: در زنجیره تولید دارو از مواد اولیه ایران همچنان اثر تحریم ها را می بیند و تابآوری زنجیره تولید دارو در مقابل تحریم های بینالمللی تحث تاثیر قرار گرفته است.
وی با اشاره به این موضوه که یک جنایت خاموش در تمامی ابعاد مختلف اینکه عملا شرکت های دارویی، بانکها و بیمهها تحث تاثیر قرار گرفتند در جریان است و کار را بسیار دشوار می کند، بیان داشت: ویروس کرونا همچنین یک شاهد بود که آثار تحریم ها را نشان بدهد.