تلاش برای گفتمانسازی در راستای تقویت جریان نظریهپرداز
به گزارش گروه اجتماعی ، مصطفی ملکوتیان، با اشاره به اهمیت و جایگاه این کرسیها گفت: در شرایطی که امروزه و به ویژه پس از انقلاب اسلامی، ناتوانی تفکر غربی ـ پس از قرنها تولید نظریه با مبانی مادیگرایانه ـ آشکار شده است، کرسیهای نظریهپردازی، نقد و نوآوری از اهمیت بالایی برخوردار است.
ملکوتیان با تأکید بر لزوم تقویت انگیزهها در سطح ملی و برنامهریزی مناسب برای هدایت و پیگیری کرسیها برای به فعلیت رساندن قوا و پیشرفت در علوم مختلف، گفت: پیشرفت بخشی از اهداف انقلاب اسلامی را تشکیل میدهد و این پیشرفت در علوم انسانی و اجتماعی و رفتاری بر اساس دیدگاه اسلامی نیز به شکلی بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد.
وی در مورد اقدامات صورت گرفته در کرسی علوم اجتماعی در دوره جدید فعالیت آن از ارائه و ارزیابی تعدادی نظریه در رشتههای زیرمجموعه این کرسی همچون علوم سیاسی و روابط بینالملل، اقتصاد، جامعهشناسی، جغرافیا، مدیریت و تاریخ خبر داد و افزود: علاوه بر اینها، نقد دهها نظریه علوم اجتماعی که ظرف مدت سه سال گذشته در سازمان بسیج اساتید کشور با حضور استادان توانمند مطرح شده است به کرسیها ارائه شده و در حال بررسی برای طرح نقدهای قویتر در کرسیهاست.
موانع نظریهپردازی
این عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در مورد مشکلات موجود بر سر راه نظریهپردازی، بر نداشتن سابقه فرهنگ نظریهپردازی در دانشگاههای کشور به عنوان مشکل اصلی تأکید کرد و گفت: مشکل مهم دیگر در این رابطه به ماهیت غیرقابل مرزبندیِ دقیق علوم اجتماعی و تنوع پدیدهها و شرایط ایجادکننده آنها در حوزه این علوم بازمیگردد که نظریهپردازی را دشوار میکند.
ملکوتیان وجود نظریههای آماده غربی را مانعی دیگر در پیش روی جریان نظریهپردازی دانست و گفت: با وجود این نظریهها که در قالب کتاب و مطالب رایج ارائه میشود و علیرغم ناهمسازیهای بنیادینی که دارند، ذهنیت بخشی از اعضای هیئت علمی دانشگاهها را با توجه به سیطره علوم انسانی اجتماعی غربی شکل داده است، ضرورت تلاش برای گفتمانسازی به منظور تقویت جریان نظریهپردازی یک ضرورت جدی است.
رئیس شورای علمی کرسی علوم اجتماعی هیئت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و نوآوری افزود: گفتمانسازی باید در برگیرنده بیان اشکالات بنیادی نظریههای موجود در غرب و لزوم ورود به مرحله نظریهپردازی بر مبنای انسانشناسی، معرفتشناسی و هستیشناسی اسلامی و بومی باشد.
وی بر ضرورت فراهم کردن زمینهها و ضوابط و مقررات لازم برای حمایت از صاحبنظران و تشویق و ترغیب دانشگاهیان در این زمینه و همچنین تلاش در جهت سیطره گفتمان نقد و نوآوری و نظریهپردازی به صورت همزمان نیز تأکید کرد و گفت: هر چند تا کنون تلاشهای شایستهای از سوی هیئت حمایت در مورد این دو موضوع صورت گرفته، اما همچنان نیاز به توجه و تلاش بیشتر
وجود دارد و هم لازم است که منابع مالی بیشتری برای تشویق نظریهپردازان اختصاص یابد و هم تلاشهای گفتمانسازانه گسترش بیشتری پیدا کند.
ملکوتیان ابراز امیدواری کرد که با مباحثی که در جلسات شورای علمی کرسیها درباره راههای شناخت صاحبنظران و تشویق و ترغیب آنها برای قرار دادن یافتههای علمی خود در روند ارزیابی در کرسی مطرح شده و همچنین اقدامات زیرساختی که هیئت حمایت از کرسیها در سطوح مختلف در حال انجام آنهاست، کشور از نتایج مثبت و مفید کرسیها در آینده بهرهمند شود.