مرگ 156 نفر درکشور بر اثر مسموميت با «منوکسیدکربن»

به گزارش گروه حقوقی و قضایی به نقل از اداره كل روابط عمومي و امور بين‌الملل سازمان پزشكي قانوني كشور، در شش ماهه اول امسال آمار تلفات مسموميت با گاز منوكسيد كربن در مقايسه با مدت مشابه سال قبل 1.9 درصد كاهش يافته است.

بر اساس اين گزارش؛ در اين مدت استان‌هاي تهران با 40، خراسان رضوي با 17 و فارس با 12 فوتي بيشترين آمار تلفات ناشي از گازگرفتگي را داشته‌اند. اين درحالي است كه آمار تلفات مسموميت با گاز در ساير استان‌ها كمتر از 10 نفر و در تعداد قابل توجهي از آنها صفر بوده است.

يادآور مي شود در شهريور ماه امسال نيز 15 نفر بر اثر مسموميت با گاز منوكسيدكربن در كشور جان خود را از دست داده‌اند كه در مقايسه با مدت مشابه سال 36.4 درصد بيشتر شده است.

بر اساس آمارهاي موجود تعداد تلفات ناشي از مسموميت با گاز منوكسيدكربن در فصل زمستان به دليل استفاده از وسايل گرمايشي بيشتر از ديگر ايام سال است به نحوي كه در سال گذشته از 626 كشته مسموميت با گاز منوكسيد كربن در كشور تنها 159 نفر در نيمه اول سال جان باخته‌اند و باقي اين افراد (467 نفر) در شش ماهه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.

بنابراين سازمان پزشکي قانوني با تأکيد بر رعايت اصول ايمني در نصب وسايل گازسوز به هم ميهنان توصيه مي كند: در فصل پاييز و زمستان  و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسايل گرم کننده مي کنند که بيشتر مصرف آنها گاز شهري است. عدم رعايت اصول ايمني باعث مسموميت با گاز منوکسيدکربن مي شود، لذا هم ميهنان در استفاده از اين وسايل نهايت دقت را داشته باشند. به هم‌ميهنان توصيه مي شود ضمن استفاده بهينه از وسايل گرمازا،‌ به توصيه هاي ايمني در خصوص سالم بودن و استفاده صحيح از وسايل گرمايشي و مسير خروجي گاز مونوكسيد كربن  از دودکش اين وسايل توجه كنند.

لازم به ذكر است گاز مونوكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است. عمده ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولي اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني خصوصاً در محيط هاي در بسته و فاقد اكسيژن ممكن است توليد شود. استفاده از آبگرمكن يا بخاري هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند. از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون ما 250 برابر بيش از اكسيژن مي باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت خواهد شد و اكسيژن رساني به بافت هاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي نمايد كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.

علايم مسموميت حاد با اين گاز شامل سردرد، سرگيجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شكمي و سپس حالت بيهوشي، تشنج و اغما مي باشد. در بيماران مبتلا به ناراحتي هاي قلبي ممكن است تشديد بيماري يك علامت هشدار دهنده باشد.

از ساير علايم مسموميت مي توان به سفتي عضلات، افزايش تعداد تنفس، كاهش فشار خون و گاه تنگي مردمك ها اشاره كرد. بايد توجه داشت كه اگر فردي در اثر ابتلا به مسموميت با گاز مونوكسيد كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبي و رواني پيشرفته نظير فلج عضوي يا اختلال قواي مغز مي‌شود. مسموميت شديد با اين گاز مي تواند كشنده باشد.

1. آگاه باشيد كه هر وسيله گرمازاي سوختني كه به نحوي با سوخت هاي فسيلي (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه مي تواند سبب توليد گاز مونوكسيد كربن شود.

2. از بخاري هاي مستعمل و فرسوده بدون دودكش يا داراي دودكش نامناسب و غير استاندارد استفاده نكنيد.

3. توجه داشته باشيد،‌ استفاده از بخاري هاي بدون دودكش به هيچ وجه از توليد گاز مونوكسيد كربن جلوگيري نمي كند.

4. هرگز در فضاي بسته و محدود كه تهويه كافي و مناسب ندارد (نظير اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نكنيد.

5. هرگز در فضاي بسته گاراژ موتور اتومبيل را روشن نگذاريد.

6. قبل از راه اندازي وسايل گرمايشي، از سلامت مسير دودكش ساختمان و بدون ترَك و نشتي بودن آن اطمينان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحيح لوله بخاري و آبگرمكن به دودكش ديواري اطمينان حاصل نماييد.

7. تمام دودكش ها بايد وسيله انتهايي ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.

8. در محيط هاي شغلي و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده مي شود از سلامت دستگاه و سيستم تخليه دود اطمينان حاصل نماييد.

9. هر وسيله گازسوز بايد داراي يک دودکش مستقل و منتهي به فضاي بيرون باشد و لذا به کارگيري آب گرمکن هاي ديواري در فضاهاي بسته يا مکان هاي فاقد جريان هوا  مجاز نيست.

10. شيب لوله هاي افقي در داخل واحدها بايد مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودي لوله در بيرون حداقل سه برابر طول افقي آن باشد.

11. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن كردن وسيله گرمايشي به اطمينان شما از تخليه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودکش بخاري شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهاي سمي از دودکش است در اين صورت بايد ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتي از در يا پنجره تهويه در محيط ايجاد نماييد.

12. ضمن ايجاد تهويه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نيز روشن کردن شعله‌هاي اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محيط داخل خانه جداً خودداري نماييد.

13. اگر فضاي منزل خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزي گرم مي کنيد درز بندي و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگيري از اتلاف حرارتي بلاملانع است اما درصورتي که از بخاري هاي گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده مي کنيد حتماً مختصري تهويه از طريق در يا پنجره در فضا ايجاد نماييد و از درز بندي و بستن کامل منافذ خودداري کنيد.

14. در صورت احساس علايم سردرد و سرگيجه و تهوع در مكاني كه احتمال وقوع مسموميت وجود دارد فوراً آن مكان را ترك کرده و به فضاي آزاد پناه ببريد و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنيد.

15- در صورت تداوم علايم فوق براي چند روز متوالي احتمال مسموميت خفيف با اين گاز وجود دارد كه بهتر است در اين مورد با پزشك خود مشورت كنيد.

16- رانندگان وسايل نقليه سنگين، از روشن کردن گاز پيک نيک در اتاق وسيله نقليه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداري کنند.

در برخورد با موارد مسموميت با گاز مونوكسيد كربن چه بايد كرد؟

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سريعاً آن ها را از محيط خارج كنيد.

2. پس از خارج ساختن مصدوم از محيط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگيريد.

3. علائم حياتي مصدومان را کنترل کنيد و از باز بودن راه هاي هوايي مصدوم اطمينان حاصل كنيد.