«تبادل زندانيان» ايرانی و آمريکايی/ از حرف تا عمل!

به گزارش ، پرونده زندانيان ايراني و آمريکايي در هر دو کشور، يکي از موضوعاتي است که همواره مورد بحث بوده و تا قبل از جمع بندی مذکرات هسته‌ای وين، سلطان قابوس پادشاه عمان نقش ميانجگري در اين مورد را بر عهده داشت.

آزادي «مجتبي عطاردي» و «شهرزاد ميرقلي خان» از زندان آمريکا و همچنين آزادي 3 تبعه آمريکايی از زندان ايران با پادرمياني مسقط - پايتخت عمان - از مصاديق اين ميانجگري است.

عطاردي که استاد دانشگاه صنعتي شريف است در آذر ماه 1390 در جريان شرکت در يک سمينار علمي در آمريکا، به اتهام خريد تجهيزات آزمايشگاهي به ايران، توسط نيروهاي امنيتي ايالات متحده بازداشت و پس از 2 سال آزاد شد. همچنين ميرقلي خان شهروند ايراني به اتهام واهي خريد تجهيزات دوگانه براي جمهوري اسلامي  درسال  1386 در  اتريش دستگير و پس از 5 سال حبس در زندان‌هاي آمريکا آزاد شد. اين 2 شهروند ايراني پس از آزادي از زندان‌هاي آمريکا ابتدا وارد مسقط و سپس وارد تهران شدند.

از طرفي در سال 1388، 3 تبعه آمريکايي شامل يک زن و 2 مرد به صورت غير قانوني از مرز کردستان وارد ايران شده و به اتهام جاسوسي دستگير شدند. اما با تامين وثيقه از سوي دولت عمان بعد از مدتي آزاد و راهي آمريکا شدند.

اين پايان ماجراي زندانيان ايراني و آمريکايي در 2 کشور نيست؛ چرا که همچنان تعدادي از شهروندان ايراني در آمريکا و برخي «مامور شده‌هاي» آمريکايي در ايران زنداني هستند.

طبق گفته حسن قشقاوي، 19 ايراني در رابطه با تحريم‌ها در آمريکا  زنداني هستند ولي آمريکايي‌ها از آنها به عنوان زندانيان سياسي ياد مي کنند.

همچنين بر اساس گفته معاون وزير امور خارجه، 60  شهروند ايراني  به دليل جرايم عادي در زندان هاي آمريکا محبوس هستند و اين در حالي است شهروندان آمريکايي، به جرم جاسوسي در ايران زنداني هستند. جيسيون رضائيان، امير حکمتي و سعيد عابديني از جمله زندانيان آمريکايي در ایران هستند که اتهام همه آن‌ها جاسوسی است و مقامات ايالات متحده تلاش غير عادي براي آزادي آنها دارند.

برخي معتقدند تلاش غيرعادي آمريکا براي آزادي اين اتباع نشان از اهميت شخص آنها براي دولت ايالت متحده است اما در مقابل عده اي معتقدند آمريکا بخاطر هويت بخشيدن به اتباع کشورش چنين تلاشي مي کتد.

به هر حال سرنوشت اين سه تبعه براي آمريکا حياتي است به طوري که ارديبهشت 94  مجلس سناي اين کشور قطعنامه‌اي تصويب کرد و در آن از مقام‌هاي ايراني خواست سه شهروند زنداني آن کشور را آزاد کرده و براي يافتن نفر چهارم همکاري کنند.

اين قطعنامه خواستار آزادي امير حکمتي، جيسون رضائيان و سعيد عابديني است و از تهران مي‌خواهد کمک کند تا دولت آمريکا بتواند رابرت لوينسون، مامور پيشين اف‌بي‌آي را که گفته مي شود در ايران ناپديد شده، بيابد.

امير ميرزايي حکمتي  16 آذر سال 90 به‌اتهام همکاري با دولت‌هاي متخاصم و سرويس جاسوسي سيا عليه نظام جمهوري اسلامي ايران، دستگير و بازداشت شد.

نهم دي ماه همان سال عليزاده طباطبايي وکیل این متهم از درخواست آمريکا براي تبادل حکمتي خبر داد و گفت: آمريکا از طريق دفتر حافظ منافع خود در ايران، درخواست مبادله وي را ارائه کرده است البته اين موضوع از سوي مرضيه افخم سخنگوي وزارت کشور و  ماري هارف همتاي آمريکايي او تکذيب شد.

سعيد عابديني نيز  در سال 2000 ضمن گرويدن به دين مسيحيت، تبعه آمريکا شد و رسانه هاي داخلي از ماموريت ويژه کاخ سفيد به وي  براي ايجاد شبکه هاي کلان اقتصادي و اجتماعي و جذب جوانان کشور از سوي سازمان تبشير در ايران پرده برداشتند و در بهمن ماه 91 به جرم اتهام تشکيل کليساي‌هاي خانگي به قصد برهم زدن امنيت ملي به هشت سال حبس تعزيري محکوم شد.

اما جيسيون رضائيان از آخرين بازداشتي هاي آمريکايي در ايران است  که سي و يکم تيرماه سال 93  طبق گفته معاون اول قوه قضائيه به اتهام مسائل امنيتي  بازداشت شد و حرف و حديث هاي زيادي در مورد او وجود دارد. البته رسانه هاي آمريکايي اصرار دارند وي را خبرنگار روزنامه واشنگتن پست معرفي  کنند.

طبق آخرين اظهارات معاون اول قوه قضائیه هنوز حکم پرونده جيسيون رضائيان ابلاغ نشده است. حجت الاسلام محسني‌اژیه در هشتاد و پنجمين نشست خبري خود با اصحاب رسانه گفت «خود بنده هم پيگير اين مسئله هستم که حکم امضاء و ابلاغ شده است يا خير، از مسئولان زندان که پرسيدم اعلام کردند تا به امروز - 29 شهريور 94 - ابلاغ نشده است.

در اين ميان سرنوشت رابرت لوينسون فراز و فرود زيادي دارد، هر چند مقامات جمهوري اسلامي ايران صراحتا گفته اند اطلاعي از سرنوشت اين مامور آمريکايي ندارند اما  واشنگتن مدعي است که اين مأمور پيشين اف‌بي‌آي در  9 مارس 2007 در جزيره کيش در حالي که مشغول انجام مأموريت براي سازمان سيا بوده مفقود شده است و تاکنون اطلاعاتي درباره وي در دست نيست. حتي جان کري، وزير امور خارجه آمريکا با انتشار بيانيه‌اي به مناسبت هشتمين سال مفقود شدن رابرت لوينسون، کمک ايران براي يافتن وي را خواستار شد.

سرنوشت زندانيان آمريکايي در ايران به قدري براي ايالات متحده مهم است که باراک اوباما سال گذشته از مسئولان ايراني درخواست کرد تا سعيد عابديني، امير حکمتي و جيسون رضائيان را آزاد کرده و براي يافتن رابرت لوينسون، همکاري کنند.

پس از جمع بندي مذاکرات هسته اي در وين، و عليرغم آنکه سرنوشت اين توافق در مجلس ایران مشخص نيست، موضوع «تبادل زندانيان» بين جمهوري اسلامي و ايالات متحده با جديت بيشتري از سوي رسانه ها پيگيري مي شود و برخي مقامات سياسي نيز به آن چراغ سبز نشان داده اند.

علي لاريجاني در جريان سفر اخير خود به نيويورک تبادل زندانيان را يک «راهکارعملي» عنوان کرد. رييس مجلس شوراي اسلامي در پاسخ  به خبرنگار راديو عمومي امريکا - ان پي آر - که از او در مورد راه حل سياسي براي بازداشت «جيسون رضائيان»پرسيد، گفت:«البته که راههاي عملي وجود دارد. مثلا تعدادي ايراني در زندانهاي اينجا محبوس اند، قطعاً براي مسائلي از اين دست، مي توان به راهکارهايي رسيد. فکر مي کنم که سياسون شما (آمريکاييها) آن راه ها را ميدانند» لاريجاني که پيشتر رداي دبيري شوراي عالي امنيت ملي کشور با به تن کرده است، در پاسخ به ادامه سوال خبرنگار آمريکايي که مجدد از اوپرسيد: آيا احتمال دارد اتفاقي مشابه با تبادل زندانيان ميان آمريکا و کوبا در دسامبر سال گذشته، براي زندانيان ايران و آمريکا هم بيافتد؟ گفت: «آن هم يک راه است»!

آمريکايي ها براي برگرداندن اتباع خود از زندان هاي ايران از هيچ تلاشي دريغ نمي کنند حتي براي عملي شدن اين مهم دست به دامان پاپ نيز شده اند به طوري که وب‌سايت «پليتيکو» به‌نقل از منبعي آگاه گزارش داده است: در ماه‌هاي گذشته دولت آمريکا و «پاپ فرانسيس» بر سر اين موضوع گفت‌وگو کرده‌اند.

اما آنچه در اين ميان مهم به نظر مي رسد نظر مسئولان جمهوري اسلامي ايران است که آيا با آن موافقت خواهند کرد يا خير!

حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژیه سخنگوی دستگاه قضا در مورد مبادله جيسيون رضائيان گفته است: در برخي محافل مبادله جيسيون رضائيان مطرح شده است که اين موضوع در قوه قضائيه مطرح نشده و نمي‌توانيم نظري بدهيم.
 
اين در حالي است حسن روحاني در هفتادمين مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورک، تلويحا امکان تبادل زندانيان ايران و آمريکا استقبال کرده بود و گفت: دوست ندارم از واژگاني همچون تبادل زنداني استفاده کنم، ولي اگر مي‌شود از منظر انسان‌دوستانه گام‌هايي برداشت، ما بايد آن قدم‌ها را برداريم.

در مورد تبادل زندانيان بين ايران و آمريکا چندين ديدگاه در بين مسئولان ايراني وجود دارد به طوري که عده اي معتقدند سزاي يک جاسوس ماندن در زندان و چشيدن سزاي عملش است آن هم جاسوساني که ريشه ايراني دارند.

در مقابل عده اي ديگري معتقدند جمهوري اسلامي ايران با دستگیري جاسوسان آمريکايي و کساني که با سوء نيت وارد خاک ايران شدند به هدف خود رسيده و  نگه داشتن آنان در زندان براي هميشه چندان مثمر ثمر نخواهد بود و با تبادل آنها برخي هموطنان از  زندانهاي آمريکا آزاد و به کشور باز گردانيم.

حال بايد منتظر ماند و ديد که عاقبت پرونده تبادل زندانيان ايران و آمريکا چه سمت و سويي خواهد داشت، از جمله تبادل زندانيان امنيتي!

انتهاي پيام/