کوپن به صرفه‌تر است یا یارانه نقدی؟
- ایلنا نوشت: مرتضی عزتی در مورد کارآیی یارانه اظهار داشت: اساساً وضعیت معیشت مردم از طریق تولید تامین می‌شود و اگر تولید شرایط مناسبی داشته باشد نیاز‌های مردم از طریق درآمد‌های حاصل از آن که به صورت کارگر، شاغل و طرق دیگر کسب می‌کند تامین می‌شود.
وی ادامه داد: پرداخت یارانه باید منطقی و قاعده‌های مشخص و از پیش تعیین شده‌ای داشته باشد، این گونه نباشد که در قالب منافع سیاسی در مورد هر موضوعی یارانه مطرح شود که در این صورت از نظر منطق حکومت‌داری و علمی نیز درست نیست.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: یارانه به صورت کوتاه مدت می‌تواند وضعیت افراد را بهبود ببخشد، اما پس از مدتی متوقف یا ارزش آن کاهش و در نتیجه تاثیرگذار خود را از دست می‌دهد بنابراین درآمد پایدار و ثابت است که خانوار‌ها را به رفاه می‌رساند. آنچه در ایران امروز به عنوان یارانه پرداخت می‌شود بسیار کم‌اثر و کوتاه مدت است و دولت می‌تواند هزینه صرف شده را در راستای بهبود وضعیت تولید و اشتغال صرف کند.
وی افزود: از سوی دیگر می‌توانست این هزینه‌ها را به صورت بلندمدت از کانال بهبود وضعیت و گسترش بیمه و اقدامات مربوط به تامین اجتماعی نظام‌مند که افراد در آن مشارکت دارند، صرف کند. به گونه‌ای که با تقویت بیمه بهداشت و بیکاری، هزینه‌های زندگی و درمان مردم را کاهش دهد.
عزتی استفاده از کوپن را در این شرایط غیرمنطقی دانست و افزود: آنچه بحث جدیدی درباره کوپن مطرح شده است از لحاظ علمی قابل قبول نیست به ویژه اینکه کوپن در شرایط کمبود کالا استفاده می‌شود، نه در شرایطی که تورم زیاد است. در شرایط کنونی ما در هیچ کالایی کمبود نداریم بلکه مشکل ما قیمت بالا و فشار درآمدی است که در اینگونه موارد کوپن کاربردی ندارد. در واقع یارانه نقدی کمک به معیشت است، اما کوپن در موضوع تقسیم و توزیع کاربرد دارد.
وی ادامه داد: الان هیچ منطقی برای استفاده از کوپن وجود ندارد همچنین هزینه‌های زیادی را به دولت و جامعه تحمیل می‌کند و می‌تواند حواشی و هزینه‌های زیادی مانند رانت را در پی داشته باشد. اگر دولت بتواند همین مبلغ را به یارانه نقدی اضافه کند دیگر هیچ نیاز به کوپن وجود ندارد مگر اینکه اهداف دیگری مانند منافع فردی یا مسائل دیگر پشت پرده باشد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: همچنین پرداخت یارانه ماهانه ۳۰ لیتر بنزین برای هر ایرانی که از سوی برخی نمایندگان مطرح شده همان دور باطل است، مگر یارانه معیشتی برای مابه التفاوت نرخ بنزین پرداخت نمی‌شود؟
