معاون بهداشت وزارت بهداشت: انصراف ۱۰ هزار نفر از سقط جنین با مشاورههای طرح نفس/ چیزی به اسم طب اسلامی وجود خارجی ندارد
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صبح امروز یکشنبه ۹ شهریور ماه ۱۴۰۳ در نشست خبری به مناسبت هفته دولت ضمن اشاره به اینکه راهبرد اصلی وزارت بهداشت این است که تا حد امکان واکسنها در داخل کشور تولید شود و این وزارتخانه همواره از تولید داخلی حمایت میکند، گفت: ایران بیش از هشت دهه سابقه تولید واکسن دارد، اما متأسفانه ۲ مرکز اصلی واکسنسازی کشور، انستیتو پاستور و موسسه رازی، طی سالهای گذشته آنچنان که انتظار میرفت پیشرفت نکردهاند و همین امر سبب شده که در ماههای اخیر به دلیل کمبود واکسن با مشکلاتی مواجه و ناچار به واردات از خارج شویم.
وی افزود: واکسنهایی که در کشور تولید میشوند، باید تاییدیههای لازم را داشته باشند و در حال حاضر، اغلب واکسنها از خارج کشور وارد میشود که نه تنها سبب ارزبری میشود، بلکه به دلیل تحریمها نیز دچار مشکلاتی میشویم. به طور مثال، طی جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به دلیل محدودیتهای پرواز در زمینه واردات واکسن دچار مشکل شدیم و از ذخایر خود استفاده کردیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه عمده واکسن ما از کشورهای هند وارد میشود، ادامه داد: انستیتو پاستور ایران بهزودی قراردادی با کوبا برای انتقال فناوری برخی واکسنها از جمله روتاویروس منعقد میکند و مذاکراتی نیز با چین برای تأمین و تولید مشترک واکسن در جریان است.
رئیسی با اشاره به اینکه برخی شرکتها با وجود وعدهها هنوز به کیفیت و میزان تولید مطلوب نرسیدهاند، بیان کرد: حمایت از تولید داخلی ضروری است، اما شرط اصلی استفاده از محصولات داخلی، رعایت استانداردها و کیفیت است. در حوزه سلامت نمیتوان تنها به نام تولید داخل بسنده کرد و همان گونه که نمیتوان از خودروهای بیکیفیت به عنوان آمبولانس یا تجهیزات پزشکی بیکیفیت استفاده کرد، در حوزه واکسن نیز سلامت مردم اولویت دارد.
وی ضمن بیان اینکه با ورود فناوریهای جدید و هوش مصنوعی باید نگاه ما به حوزه سلامت تغییر کند، توضیح داد: بسیاری از خدمات بهداشتی که اکنون در مراکز ارائه میشوند، میتوانند از طریق مراقبتها و آموزشهای الکترونیکی در اختیار مردم قرار گیرند. برخی از ابزارها در داخل کشور تولید شدهاند که میتوانند روی تلفن همراه نصب شوند تا مردم بتوانند وضعیت سلامت خود را ارزیابی کنند و بر اساس نتایج این ارزیابی، در صورت نیاز افراد به مراکز تخصصی ارجاع داده میشوند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با ضمن اشاره به اینکه سواد سلامت مهمترین رکن توسعه نظام سلامت است، عنوان کرد: در این دوره اولویت ما پرداختن به مؤلفههای اجتماعی سلامت با محوریت مردم است. حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد مشکلات حوزه سلامت مربوط به وزارت بهداشت نیست و به سایر دستگاهها مربوط میشود. برای مثال، تصادفات جادهای به وزارت راه، آلودگی هوا به صنایع و خودروسازان و سوختهای غیراستاندارد مربوط است و حل مشکلات اجتماعی و عوامل مؤثر بر سلامت تنها با همکاری سایر بخشها امکانپذیر است.
رئیسی گفت: اولویتهای اصلی ما در این دوره ۴ برنامه کلیدی جوانی جمعیت، مولفههای اجتماعی مؤثر بر سلامت، پزشک خانواده و نظام ارجاع و خودمراقبتی و سواد سلامت است.
وی با تأکید بر اینکه تمرکز اصلی باید بر روی گروه سنی زیر ۱۸ سال باشد، گفت: اگر این فراد را به طور کامل در حوزه پیشگیری پوشش دهیم، هر سرمایهگذاری در این بخش ارزشمند خواهد بود. آموزش سبک زندگی صحیح، مسواکزدن منظم، ورزش، و تغذیه سالم باید جزو روتین روزانه کودکان شود.
رئیسی ادامه داد: در بسیاری از کشورها ثابت شده افزایش تعداد دندانپزشکان هیچ تاثیری بر بهبود شاخص سلامت دهان ندارد. دلیل اصلی پوسیدگی دندان، آموزش ناکافی در دوران کودکی است. اگر از نوزادی و در سنین مدرسه مراقبتهای دهان و دندان جدی گرفته شود، در بزرگسالی نیازی به درمانهای پرهزینه نخواهد بود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه وزارت بهداشت از مهرماه با تدوین برنامهای پویش ملی سلامت دهان و دندان را آغاز خواهد کرد که محور اصلی آن ترویج فرهنگ مسواکزدن در مدارس و خانوادههاست، افزود: بسیاری از خانوادهها با پرخوری به خیال رسیدگی بیشتر، کودکان را چاق و کمتحرک بار میآورند. همچنین استفاده بیشازحد از فضای مجازی یک خطر جدی است و اختلال خواب، پرخاشگری و کاهش مهارتهای اجتماعی از تبعات این موضوع است.
رئیسی با اشاره به اینکه برنامه غربالگری دانشآموزان در پایههای اول، چهارم، هفتم و دوازدهم اجرا میشود و عمده مشکلات شناساییشده شامل چاقی، کاهش فعالیت بدنی، و اختلالات ناشی از استفاده افراطی از فضای مجازی است، بیان کرد: سن ابتلا به بیماریهای متابولیک، دیابت و فشار خون در کشور به شدت کاهش یافته است، پیشتر بیماری در افراد بالای ۴۰ سال بود و در حال حاضر در دهه دوم زندگی مشاهده میشود.
وی ضمن بیان اینکه به جای تمرکز بر پیشگیری از بیماریهای بزرگسالی مثل دیابت و فشار خون در سنین بالا، باید این بیماریها را از دوران کودکی مدیریت کنیم، توضیح داد: همچنین به سبب تغییرات سبک زندگی، استفاده زیاد از فضای مجازی و فشارهای اجتماعی، نیازمند مداخلات جدی در حوزه سلامت روان نوجوانان هستیم. این موضوع باید در کنار غربالگری جسمی مورد توجه ویژه قرار گیرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ضمن اشاره به اینکه سقط جنینهای قانونی در سال کمتر از ۱۰ هزار مورد است، گفت: طرح نفس طرح موفقی در این زمینه است که حدود یک سال و نیم است راهاندازی شده تا کنون ۱۵ هزار نفر مشاوره داشتیم که ده هزار نفر از سقط جنین منصرف شدند.
رئیسی ادامه داد: بیش از ۹۰ درصد سقطها خانگی است و بیشتر آنها با همین داروهای سقط جنین به فروش رسیده در فضای مجازی انجام میشود که البته پلیس فتا و دستگاه قضا به این موضوع ورود پیدا کردهاند.
وی با بیان اینکه بیشترین خطر مرگ و میر مادران باردار در فرآیند سقط جنین اتفاق میافتد، افزود: بسیاری از مادرانی که بنا به هر دلیلی سقط انجام میدهند بعد از آن دچار مشکلات روحی روانی جبران ناپذیر میشوند از این رو لازم است بر روی تصمیم پدر مادری که اقدام به سقط میکنند مداخله صورت گیرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره طرح پزشک خانواده بیان کرد:این طرح تنها حضور یک پزشک نیست، بلکه یک تیم کامل پزشکی خانواده در آن فعالیت میکند که وظیفهشان برطرف کردن نیازهای سلامت فرد در جمعیت مشخص است، پزشک خانواده میتواند افرادی که نیازمند مراقبت عمومی هستند را تحت نظر داشته باشد و در صورت نیاز آنها را به مراکز تخصصی دولتی نزدیک محل زندگی ارجاع دهد. این رویکرد به ارتقای کیفیت خدمات پزشکی و کاهش بار مراکز تخصصی کمک میکند.
رئیسی توضیح داد: در حال حاضر کمبودهایی در این زمینه وجود دارد که عمدتاً به دلیل چالشهای مالی و بدهیهای انباشته در سیستم سلامت و تعرفههای پایین است و این شرایط انگیزه متخصصان را کاهش داده است، هرچند پرداختها به متخصصان بیمارستانها از اسفند سال گذشته تاکنون به موقع انجام شده و روند بهبود یافته است.
وی عنوان کرد: برای ارتقای کیفیت سلامت، استفاده همزمان از پزشک خانواده و مراکز تخصصی ضروری است و برنامهریزیها باید به گونهای باشد که هر فرد دسترسی به مراقبت پایه و تخصصی با کیفیت مناسب داشته باشد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره کنترل بیماریهای واگیر، واکسیناسیون و برنامههای پیشگیری در کشور گفت: حذف سرخک و سرخچه در کشور بسیار قابل دفاع است، زیرا هیچکدام از کشورهای اروپایی موقعیت ما را ندارند که همسایه افغانستان و پاکستان باشند و بالاترین شیوع بیماریهای واگیر را داشته باشند و در عین حال موفق به دریافت گواهی کنترل و حذف سرخک و سرخچه شده باشند.
وی افزود: دریافت گواهی حذف سرخک به معنای این نیست که سرخک دیگر در کشور وجود ندارد، بلکه نشان میدهد که انتقال بومی سرخک کمتر از ۶ در صد هزار است، اما افراد غیر بومی هنوز میتوانند بیماری را وارد کنند.
رئیسی ادامه داد: بیش از ۶ میلیون نفر از کشورهای همسایه در کشور ما حضور دارند و ممکن است یکی دو میلیون آنها شبانه خارج شوند، اما هنوز در منطقه شرقی کشور که گاهی اپیدمی سرخک رخ میدهد، خطر باقی است.
وی افزود: برنامه سه سالهای برای حذف هپاتیت سی در حال اجرا است و تلاش میکنیم به دستاوردهای قابل توجه در این حوزه برسیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره تب دنگی بیان کرد: اولین کانون بیماری از امارات وارد شد و سپس در بندر لنگه، هرمزگان و چابهار شیوع یافت. علت اصلی، وضعیت نامطلوب بهداشت محیط در این مناطق است، از جمله وجود لاستیکها و آبهای راکد که محیط مناسبی برای تکثیر پشهها ایجاد میکند.
رئیسی توضیح داد: پشهها بسیار مقاوم و مهماننواز هستند، تخمهایشان در برابر گرما و سرما مقاوم است و با رطوبت مجدداً فعال میشوند. کنترل آنها بسیار سختتر از مالاریاست و روشهای سمپاشی و موقت تأثیر محدودی بر آنها دارند. بهترین روش کنترل، اصلاح بهداشت محیط است.
رئیسی با اشاره به اینکه چابهار بدترین وضعیت بهداشتی محیطی را دارد و حتی حوضچههای آب با تانکرها باعث ایجاد محیط مناسب برای لاروهای پشه میشود، عنوان کرد: با این حال، تیمهای ما بیش از یک سال است که به صورت خانه به خانه در حال کنترل این بیماریها هستند، اما این به معنای ریشهکن شدن کامل نیست.
وی درباره واکسیناسیون گفت: کشور ما در پوشش واکسیناسیون مانند سرخک، سرخچه، فلج اطفال و پنتاوالان جزو کشورهای برتر دنیاست. پوشش واکسیناسیون سرخک بیش از ۹۵ درصد است و واکسن پنتاوالان بیش از ۹۸ درصد پوشش دارد.
وی ضمن اشاره به اینکه افرادی که شبهعلم و ضد واکسیناسیون هستند، سلامت عمومی جامعه را تهدید میکنند و این افراد عمدتاً سلامت ستیز هستند، ادامه داد: واکسن آنفلوآنزا از جمله واکسیناسیون روتین کشور نیست و برای افراد پرخطر مانند بیماران نقص ایمنی، بیماری مزمن تنفسی، دیابت یا دیالیزی توصیه میشود. این واکسن عمدتاً در بخش خصوصی و برای گروههای خاص عرضه میشود و نیازی نیست همه افراد آن را دریافت کنند.
رئیسی توضیح داد: واکسن HPV نیز از جمله واکسیناسیون روتین کشور نیست. کمیته ملی واکسیناسیون اعلام کرده است که این واکسن میتواند موثر باشد، اما جزو سبد واکسیناسیون ملی قرار نمیگیرد و بیشتر در داروخانهها در دسترس خواهد بود.
وی گفت: وضعیت سلامت جمعیت در ایران نیازمند توجه فوری است و سلامت جمعیت به معنای وضعیت کلی سلامت و توانمندی جامعه برای تولید نسل سالم و فعال است و مسائل جمعیتی مانند بارداری در سنین بالاتر، کاهش نرخ زاد و ولد و پیر شدن جمعیت از عوامل مهم آن محسوب میشوند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه در حال حاضر ایران با روند کاهش رشد جمعیت و افزایش سن مادران در زمان بارداری مواجه است، گفت: مادران ۴۵ تا ۴۶ ساله نیز در حال بارداری هستند که نگرانیهایی درباره سلامت نوزادان و آینده جمعیت ایجاد میکند و اگر این روند ادامه یابد، آینده جمعیت کشور در خطر جدی قرار میگیرد. این مسئله در مقایسه با کشورهای دیگر نیز اهمیت دارد؛ برای مثال، ژاپن به دلیل پیر شدن جمعیت، اکنون با مشکلات اقتصادی و اجتماعی مواجه شده و چین با جمعیت بیش از یک میلیارد نفر، در حال آماده شدن برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت آینده است.
رئیسی بیان کرد: در ایران، پیشبینی میشود که برای اولین بار پس از انقلاب، نرخ رشد جمعیت کاهش قابل توجهی پیدا کند و جمعیت کشور در دهههای آینده نسبت به همسایگان مانند پاکستان و افغانستان کمتر شود. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند آثار اجتماعی، اقتصادی و سلامت عمومی گستردهای داشته باشد و نیازمند برنامهریزی جامع ملی است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت توضیح داد: چیزی به اسم طب اسلامی وجود خارجی ندارد و هر کسی به کار برد کلاهبردار است.
انتهای پیام/

