مجازات جرم کپی طرح صنعتی

خبرگزاری میزان – یکی از مهم‌ترین موانعی که در راستای حمایت از مالکیت معنوی افراد وجود دارد، آن است که اشخاص دیگر، با کپی کردن طرح‌های صنعتی دیگران، حقوق و مزایای مخترعان اصلی طرح‌های صنعتی را تضییع نمایند و به همین دلیل، در طی سال‌های اخیر، نیاز مبرمی به حمایت‌های قانونی از مخترعان و مبتکران طرح‌های صنعتی احساس شده است؛ به نحوی که ایشان بتوانند به آسانی، طرح‌های صنعتی خود را به ثبت برسانند تا دیگران، از آن سوء استفاده نکنند.

اما قوانین حمایتی از اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، زمانی کارایی خواهند داشت که ضمانت‌های اجرایی در خصوص جرایم ارتکابی این حوزه نیز وضع کرده باشند و به عبارت دیگر، کپی طرح‌های صنعتی، قابل شکایت و رسیدگی در دادگاه بوده و پس از اثبات جرم کپی طرح صنعتی، متخلف، به مجازات‌های ذکر شده در قانون، محکوم گردد؛ بنابراین، پرداختن به مجازات کپی طرح‌های صنعتی و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم کپی طرح صنعتی، بسیار مهم است.

جرم کپی طرح صنعتی

بر اساس قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علایم تجاری، طرح صنعتی تعریف شده و مشخصات آن ذکر شده است که بر اساس ماده ۲۰ این قانون، " هر نوع ترکیب خطوط، ترکیب رنگ‌ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ‌ها و یا بدون آن، به طوری که ترکیب یا شکل یک فراورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی می‌باشد " که این طرح‌ها، مانند ثبت اختراع در ایران، طی تشریفات خاصی باید به ثبت برسند؛ بنابراین، زمانی که شخصی، یک کالای صنعتی و یا یک کالای مربوط به صنایع دستی را بر اساس این ماده، تهیه و تولید می‌کند؛ به نحوی که شامل یک طرح صنعتی جدید و بدیع می‌شود، می‌بایست حمایت‌هایی از وی به عمل آید، تا سایر افراد، نتوانند با کپی کردن این طرح صنعتی، برای خود منافعی را به دست آورده و از این طریق، حقوق مخترع طرح صنعتی را تضییع نمایند.

اما سوالی که در این خصوص مطرح می‌شود، آن است که آیا کپی کردن طرح صنعتی، که قبلا توسط سایر اشخاص و یا شرکت‌های تجاری به ثبت رسیده است، جرم می‌باشد؟ آیا در قانون، برای کپی طرح‌های صنعتی، مجازات نیز پیش بینی شده است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات، لازم است به قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ توجه نمود. بر اساس ماده ۲۸ این قانون، ثبت طرح صنعتی توسط افراد یا شرکت‌ها، حقوقی را برای آنان ایجاد می‌کند؛ از جمله اینکه:

الف) بهره برداری از هر طرح صنعتی ثبت شده در ایران، مشروط به موافقت مالک آن است.

ب) بهره برداری از طرح صنعتی ثبت شده، شامل انجام اقداماتی از قبیل ساخت، فروش و یا وارد کردن اقلام حاوی طرح صنعتی است.

ج) مالک طرح صنعتی، می‌تواند علیه شخصی که بدون موافقت او، اعمال ذکر شده در بند قبل را انجام داده باشد و یا مرتکب اعمالی شود که عرفا موجب نقض حقوق وی در آینده را فراهم می‌آورد، در دادگاه، اقامه دعوا نماید.

د) مدت اعتبار طرح‌های صنعتی، ۵ سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی می‌باشد؛ اما این مدت را می‌توان برای دو دوره ۵ ساله دیگر نیز تمدید کرد؛ بنابراین، به استناد بند ۲ این ماده، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در راستای تعرض به حقوق مخترعان طرح‌های صنعتی، متصور است، ساخت، فروش و یا وارد کردن طرح‌های مشابه طرح صنعتی‌ای است که دیگران، قبلا آن‌ها را به ثبت رسانده اند و به لحاظ زمانی، مدت اعتبار آن طرح ثبت شده، به قوت خود باقی است. این اعمال، مشمول مجازات است.

مجازات جرم کپی طرح صنعتی

در ماده ۶۱ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، جرم کپی کردن طرح صنعتی دیگران، مشخص گردیده و برای آن، مجازات پیش بینی شده است که به موجب این ماده، هر شخصی که با علم و عمد، مرتکب انجام اعمالی شود که طبق ماده ۲۸ این قانون، نقض حقوق دیگران به شمار رود، مجرم شناخته می‌شود و به مجازات محکوم می‌شود.

اما مجازات کپی طرح صنعتی چیست؟ مجازات کپی طرح صنعتی، هم جزای نقدی و هم حبس تعزیری است. جزای نقدی کپی طرح صنعتی، از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال می‌باشد و حبس تعزیری کپی طرح صنعتی هم از ۹۱ روز تا ۶ ماه می‌باشد که قاضی دادگاه، مقدار دقیق آن را تعیین می‌نماید. البته علاوه بر مجازات ذکر شده، مجرم، باید پس از رسیدگی به شکایت توسط دادگاه و صدور حکم، خسارات وارد شده به طراح صنعتی را نیز به صورت تمام و کمال، پرداخت نماید.

نحوه شکایت از جرم کپی طرح صنعتی

به طور کلی، شخصی که طرح صنعتی وی، مورد کپی غیر مجاز قرار گرفته است، برای شکایت از این جرم، می‌بایست ابتدا با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شکواییه تهیه نموده و کلیه اسناد و مدارکی که بیانگر وقوع جرم کپی طرح صنعتی توسط دیگری است را نیز به شکایت خود ضمیمه نماید که از جمله، می‌توان به رونوشت گواهی نامه مالکیت طرح صنعتی، عکس، فیلم یا نمونه کپی شده طرح صنعتی و نیز سایر مدارک هویتی شاکی اشاره نمود.

همچنین، برای مطالبه خسارات و ضرر و زیان‌هایی که کپی طرح صنعتی، برای دارنده آن ایجاد نموده است، می‌تواند جداگانه، دادخواست حقوقی، ارائه و اسناد و مدارک لازم را نیز ضمیمه آن نمود. در صورتی که می‌توانید عنصر علم و عمد طرف مقابل در جهت کپی کردن طرح صنعتی خود را اثبات نمایید، به دلیل سرعت در رسیدگی توسط مراجع کیفری، بهتر است شکایت کیفری طرح نمایید؛ لکن در مواردی، طرح دعوی حقوقی به جهت مطالبه خسارات نیز امکان پذیر است.

نحوه رسیدگی به مجازات جرم کپی طرح صنعتی

شکایت از طرح‌های صنعتی، مانند شکایت از سایر جرایم نیست؛ چرا که بر اساس قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، رسیدگی به شکایات ناشی از اجرای این قانون، صرفا در صلاحیت شعبه یا شعب خاصی از دادگاه‌های عمومی شهر تهران می‌باشد. به این منظور، دادسرا و دادگاه کیفری دو، مستقر در شهر تهران (مجتمع قضایی قدوسی)، صلاحیت رسیدگی به شکایات از جرم کپی طرح صنعتی را دارند و در دادگاه سایر شهرستان‌ها، این شکایت مورد رسیدگی قرار نخواهد گرفت؛ بلکه شکایات، به تهران ارجاع می‌شود.

البته این شکایت، صرفا ناظر بر جنبه کیفری موضوع و مجازات مرتکب است؛ اما در صورتی که دارنده طرح صنعتی، بخواهد به شیوه حقوقی نیز پیگیری نماید، می‌تواند علیه شخصی که طرح صنعتی را کپی کرده است، با طرح دادخواست، یک دعوی حقوقی مطرح نماید که در این صورت، دادگاه، حکم ممنوعیت کپی طرح صنعتی و نیز پرداخت خسارات ناشی از این امر را صادر می‌نماید. دعاوی حقوقی نیز در شعب دادگاه حقوقی تهران، مورد رسیدگی قرار می‌گیرند.

انتهای پیام/