وصایت چیست؟

خبرگزاری میزان – نهاد‌هایی که در قانون مدنی برای حمایت از محجورین پیش بینی شده است شامل ولایت، وصایت و قیمومت است. هرکدام از این نهاد‌ها احکام، آثار و قواعد ویژه‌ای دارند. در صورتی که پدر و جد پدری فرد محجور در قید حیات باشند، بر محجوران ولایت دارند. علاوه بر این، هر کدام از پدر و جد پدری می‌توانند برای بعد از فوت خود فردی را به عنوان وصی برای اداره امور محجوران تعیین کنند که به این عمل وصایت گفته می‌شود. در صورتی هم که پدر یا جد پدری فوت نموده باشند و کسی را به سِمَت وصایت تعیین نکرده باشند، دادگاه اقدام به تعیین قیم می‌کند.

وصایت در قانون مدنی

معنای لغوی وصایت در فرهنگ لغت تحت عنوان پند و اندرز و نصیحت آمده است. در قانون مدنی ماده ۱۱۸۸ به وصایت اختصاص یافته است. بر اساس این ماده، " هریک از پدر و جد پدری بعد از وفات دیگری می‌تواند برای اولاد خود که تحت ولایت او می‌باشند وصی معین کند تا بعد از فوت خود در نگاهداری و تربیت آن‌ها مواظبت کرده، اموال آن‌ها را اداره نمایند "؛ بنابراین، در ارتباط با محجوران، قانونگذار نهادی را پیش بینی کرده است که به حمایت از آنان بپردازد؛ بنابراین، در کنار اینکه ولایت بر محجوران یعنی سرپرستی پدر و جد پدری آنان پیش بینی شده است، هر کدام از پدر و جد پدری نیز می‌توانند بعد از فوت دیگری برای فرزندان خود وصی تعیین نمایند. همچنین، بر اساس ماده ۱۱۹۰ قانون مدنی، حتی، ولی قهری یعنی پدر و جد پدری می‌توانند به شخصی که به عنوان وصی تعیین کرده اند نیز این اختیار را بدهند که بعد از فوت خود وصی دیگری تعیین نماید.

تفاوت وصایت با وصیت

با تقسیم وصیت به وصیت عهدی و وصیت تملیکی، وصایت همان وصیت عهدی است. چرا که وصیت عهدی را ناظر به وصیتی می‌دانند که در آن، شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور می‌کند که این کار می‌تواند مراقبت از فرزندان صغیر موصی باشد. مطابق این نوع وصیت، شخصی که وصیت می‌کند را موصی می‌گویند و شخصی که متعهد به نگهداری از فرزند صغیر موصی است را وصی می‌گویند؛ بنابراین، تفاوت وصایت با وصیت این است که با تقسیم وصیت به عهدی و تملیکی، وصایت را می‌توان به نوعی یکی از اقسام وصیت (یعنی وصیت عهدی) دانست.

تفاوت وصایت با قیمومت

یکی دیگر از نهاد‌هایی که به موجب قانون مدنی برای حمایت از محجورین پیش ینی شده است " قیمومت " است. در صورتی که فرد محجور (صغیر، سفیه، مجنون)، ولی قهری یعنی پدر و جد پدری نداشته باشد و شخصی هم بعنوان وصی برای اداره امور او تعیین نکرده باشند، دادگاه قیم تعیین می‌کند تا به امور وی بپردازد. اما قیمومت با وضایت متفاوت است. فرق وصی و قیم این است که وصی توسط، ولی قهری یا وصی منصوب از طرف آنان تعیین می‌شود؛ اما قیم به حکم دادگاه مشخص می‌شود. تفاوت دیگر قیم و وصی این است که اختیارات قیم توسط قانون مشخص است و اختیارات وصی را را خود موصی (وصیت کننده) تعیین کرده است و دادگاه بر کار وصی مداخله‌ای ندارد. علاوه بر این، اختیارات وصی بیش از اختیارات قیم است؛ مگر آنکه موصی اختیارات او را محدود کرده باشد. مثلا وصی می‌تواند طرف قرارداد با محجور واقع شود، اما قیم نمی‌تواند طرف معامله با محجور باشد.

انتهای پیام/