قائم مقام تجاری کیست و در قانون درباره آن چه آمده است؟

طبق مواد (۳۹۵ تا ۴۰۱) قانون تجارت می توان در پاسخ به این پرسش که قائم مقام تجاری، گفت؛ قائم مقام تجاری کسی است که رئیس تجارت خانه او را برای کلیه امور تجارتخانه نایب خود قرار میدهد. سمت مزبور ممکن است کتبا یا عملا داده شود.

قائم مقام تجاری برخلاف دلالی و حق العمل کاری ذاتاً عمل تجاری محسوب نمی شود.

طبق ماده ۴۰۰ ق. ت: با فوت یا حجر رئیس تجارتخانه قائم مقام تجارتی منعزل نیست ولی با انحلال شرکت قائم مقام تجارتی منعزل میشود.

از آنجا که قائم مقامی یک عقد است نیاز به قبول قائم مقام نیز دارد.

ماده ۳۹۶ ق. ت: تحدید (محدود کردن) اختیارات قائم مقام تجارتی در مقابل اشخاصی که از آن اطلاع نداشتهاند معتبر نیست.

قائم مقام هم به نام و هم به حساب اصیل قرارداد منعقد میکند مانند عامل که معامله را به نام و به حساب غیر انجام میدهد. هر دو این عزیزان مستحق اجرت اند.

قائم مقامی ممکن است به چند نفر مجتمعا داده شود با قید این که تا تمام امضا نکنند تجارت خانه ملزم نخواهد شد، اما در مقابل شخص ثالثی که اطلاع ندارد تنها در صورتی میتوان از آن استفاده کرد که این قید به ثبت رسیده و اعلان شده باشد.

قائم مقام تجارتی بدون اذن رئیس تجارت خانه نمیتواند کسی را در کلیه کار‌های تجارتی نایب خود قرار دهد. مانند ماده ۶۷۲ ق. م که وکیل در امری نمیتواند برای آن امر به دیگری وکالت دهد، مگر این که صراحتاً یا به دلالت قراین وکیل در توکیل باشد.

عزل قائم مقام تجارتی که وکالت او به ثبت رسیده و اعلان شده باید به ثبت برسد و اعلان شود.

ورشکستگی قائم مقام از موارد زوال قائم مقامی نیست زیرا شخص ورشکسته از تصرف در اموال خود ممنوع است نه از تصرف در اموال سایرین. اما در صورت ورشکستگی آمر قائم مقام تجارتی منعزل میشود.

پایان سمت قائم مقام تجاری

سمت قائم مقام تجاری در موارد زیر پایان مییابد:

الف: عزل قائم مقام تجاری: مطابق ماده ۳۹۹
ب: فوت، حجر یا استعفا توسط قائم مقام تجاری
ج: اگر شخصی قائم مقام شرکت تجاری باشد با انحلال شرکت، قائم مقام منعزل میشود.