گوانتانامو؛ زندانی پر ابهام با زندانیان بدون محاکمه

- «مایکل لهنرت»، ژنرال آمریکایی در چهارم ژانویه سال ۲۰۰۲ یک دستور فوری برای ایجاد یک زندان دریافت کرد و ۹۶ ساعت فرصت داشت تا ۱۰۰ سلول نخست این زندان را مستقر کند.

به گزارش «الجزیره و نیویورک تایمز»، کار به موقع انجام شد؛ شبکه‌ای از قفس‌های زنجیره‌ای که با سیم خاردار احاطه شده بودند و شش برج محافظ؛ پنج اتاقک بدون پنجره برای بازجویی وجود داشت که کمپ «ایکس ری» نام داشت.

کمپ X-Ray در سه روز ساخته شد، اما از بین بردن اردوگاه زندان گوانتانامو که از آن بیرون آمده بود بسیار سخت بود.

در طول ۲۰ سال گذشته حدود ۷۸۰ زندانی در آنجا نگهداری شده اند که بسیاری از آن‌ها خودسرانه در میدان جنگ جابجا شده اند.

یک مطالعه دانشگاهی نشان داد که ۵۵ درصد از این زندانیان مرتکب اقدامات خصمانه علیه آمریکا یا متحدانش نشده اند.

با نزدیک شدن به بیستمین سالگرد ایجاد این زندان، «لهنرت» که اکنون بازنشسته شده، در جلسه استماع سنای آمریکا حاضر شد و با تأسف به گذشته نگاه کرد؛ لهنرت به سناتور‌ها، گفت «سرعت ایجاد گوانتانامو و فوریت برای کسب اطلاعات پیامد‌های بدی داشت.»

به گفته «دافنه اویاتار»، کارشناس سازمان عفو بین‌الملل در گوانتانامو، این فقدان حاکمیت قانون تصادفی نبود، بلکه هدف دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری «جورج دبلیو بوش» در آن زمان بود.

«اویاتر»، می‌گوید «دولت بوش این زندان را به‌طور خاص برای دور زدن قوانین سیستم حقوقی آمریکا راه‌اندازی کرد؛ او نقض گسترده حقوق بشر در گوانتانامو را در گزارشی از سازمان عفو بین الملل محکوم کرد که بازداشت نامحدود زندانیان بدون اتهام و همچنین شکنجه زندانیان را مستند می‌کند.»

این سؤال مطرح است که چرا با وجود نقض آشکار حقوق بشر و حاکمیت قانونی که در گوانتانامو رخ می‌دهد و بالاتر از همه، با توجه به اینکه جنگ آمریکا «علیه تروریسم» در افغانستان به پایان رسیده، اما همچنان زندان گوانتانامو پابرجاست.

ماه ژانویه گذشته ۲۰ سال از افتتاح زندان گوانتانامو گذشت؛ زندان بدنام آمریکا واقع در کوبا که به گفته منتقدان به زندانیان اجازه می‌دهد تا به طور نامحدود خارج از قوانین عادی یا نظارت قضایی نگهداری شوند.

روسای جمهور آمریکا طی سالیان وعده بستن این زندان را داده اند، اما تاکنون هیچگونه اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.

«جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا نیز مانند دیگر روسای جمهور این کشور در آغاز فعالیت خود وعده بستن گونتانامو را داد، اما اکنون و در دوران ریاست جمهوری بایدن این زندان توسعه می‌یابد.

«دافنه» از عفو بین‌الملل، می گوید «این‌ها بازداشت‌هایی هستند که به‌طور اجتناب‌ناپذیری با چندین لایه رفتار غیرقانونی دولت آمریکا در طول سال‌ها پیوند خورده‌اند؛ انتقال مخفیانه، بازجویی‌های غیرقانونی، تغذیه اجباری اعتصاب‌کنندگان غذا، شکنجه، ناپدید شدن اجباری و فقدان کامل روند عادلانه.»

به سوال آینده گوانتانامو دیگر نمی‌توان با استدلال‌های منطقی پاسخ داد؛ مانند بسیاری از موارد در آمریکا، این زندان به یک گرو سیاسی تبدیل شده است که در سایه آن زندانیان ۲۰ سال در انتظار محاکمه هستند.