حقوق بشر نمایشی اروپا در مواجهه با پناهجویان افغانستانی

- مرتضی غلامرضائی پژوهشگر مسائل بین الملل - در چند روز گذشته رسانه‌های غربی گزارش دادند به‌رغم پیشروی‌های اخیر طالبان چندین کشور اروپایی خواهان بازگرداندن پناهجویان افغان به کشورشان هستند. این در حالی است که دادگاه حقوق بشر اروپا نیز خواستار توقف این کار شده است. اما سؤوال اینجاست این کشور‌ها چگونه با توجه به آگاهی از ماهیت جنگ و بالاخص خشونت‌های گروه طالبان و به‌رغم درخواست‌های حقوق بشری، خواستار چنین اقدام غیر انسان دوستانه‌ای هستند.

جالب‌تر بهانه این کشور‌ها برای این اقدام است. بنا به نقل از گزارش یورو نیوز، کشور‌های اتریش، بلژیک، دانمارک، آلمان، یونان و هلند اخیراً با ارسال نامه‌ای به کمیسیون اروپا مدعی شدند که توقف بازگشت پناهجویان افغانستان «سیگنال اشتباه ارسال می‌کند و احتمالاً تعداد شهروندان افغان بیشتری را ترغیب می‌کند تا کشور خود را به سمت اتحادیه اروپا ترک کنند».

این منطق کشور‌های تألیف کننده حقوق بشر عصر حاضردنیا در مورد کشوری جنگ زده، آن هم جنگی قومی و مذهبی است. کشور‌هایی که نه تنها برای بسیاری نماد تمدن و پیشرفت هستند، بلکه خود این کشور‌ها خودشان را در جایگاه درست بشری می‌بینند و غیر خود را محکوم کرده و دیگر کشور‌ها را به بهانه اینکه از آنان پیروی نمی‌کنند محکوم می‌کنند.

جالب اینجاست که پیش از آن سه کشور فنلاند، سوئد و نروژ اتباع افغان را به کشورشان بازگردانده بودند و در ماه گذشته میلادی افغانستان جنگ زده نیز از اروپا درخواست کرد تا برای سه ماه اخراج اتباع افغان را به واسطه وخامت اوضاع امنیتی در افغانستان متوقف کند. اخبار پیشروی‌های گسترده هر روزه طالبان را نیز به این اضافه کنید.

در پایان باید گفت در جنگی که باعث بی‌خانمانی هزاران افغان شده، نه تنها وخامت حال پناهجویان و یا خطراتی که جان آنان را تهدید می‌کند، برای کشور‌های مدعی حقوق بشر مهم نیست، بلکه آنان به جای همدردی و کمک به مردم جنگ‌زده، با آنان تنها مانند اعداد و آماری برخورد می‌کنند که برای کشورهایشان که اتفاقاً پایه‌های آن بر اساس استعمار همین کشور‌های جنگ‌زده شکل گرفته، می‌تواند آسیب‌زا باشد؛ و این حرف تنها یک معنی دارد؛ حقوق بشر نمایشی.