دو روی سکه حقوق بشر در سوئد

- مرتضی غلامرضائی پژوهشگر مسائل بین الملل - سوئد کشوری پادشاهی در منطقه شمال اروپا با جمعیت ۱۰ میلیونی است که همواره در تلاش بوده در مجامع بین المللی از خود کشوری توسعه یافته، مرفه و دغدغه‌مند در زمینه حقوق بشر به نمایش بگذارد. اما حقوق بشر و حقوق دیگر کشور‌ها تا چه اندازه برای سوئد اهمیت دارد؟! برای درک صحت این موضوع رفتار دوگانه سوئد را در دو مسئله حقوق بشری بررسی می‌کنیم.

اول آنکه سوئد که بار‌ها برای ایران از عبارت ((جنایت علیه بشریت)) استفاده کرده و همواره از بانیان قطنامعه‌های حقوق بشری به دلایل مختلف علیه ایران بوده است، جزو ۳۰ صادر کننده برتر سلاح در جهان است. در این رابطه می‌توان به صادرات انواع سلاح‌های پیشرفته وتجهیزات نظامی در پنج سال گذشته به عربستان و امارات اشاره کرد.

 

صادراتی که سران مطرح بین‌المللی خوب می‌دانند مورد مصرفی جز کشتار غیر نظامیان، زنان و کودکان در یمن تحت محاصره ندارند. اما به دلیل حجم قرارداد مالی و امتیازات سرشار این معاملات با کشور‌های حاشیه خلیج فارس، حقوق بشر نسبت به منافع برای سوئد اولویت ندارد و پرداختن به این موضوع برای مسئولین حقوق بشری سوئد موضوعیت ندارد.

مورد دیگر علی‌رغم آنکه سوئد که همیشه ایران را در مظان اتهام عدم رعایت حقوق شهروندان خود قرار می‌داد و نگرانی خود را برای نقض حقوق شهروندان ایرانی ابراز می‌کرد و حتی سابقه اهدای جایزه حقوق بشری به محکومان امنیتی در ایران را داشت، شاهد بودیم در چند روز گذشته و در روز عید غدیر یکی از اتباع ایران در بازداشتگاه این کشور توسط ماموران سوئدی به طرز بی رحمانه‌ای مورد ضرب و شتم قرار گرفت.

جالب‌تر آنکه این خبر توسط رسانه‌های همیشه نگران سوئد در مسائل حقوق بشر، بازتاب زیادی نداشت و پس از توئیت سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوئد در محکومیت جدی این اقدام و درخواست مجازات خاطیان، کمی بیشتر به این خبر پرداخته شد.

 

سؤال اینجاست آیا پارلمان سوئد که زمانی برای نقض حقوق بشر در ایران، جلسه تشکیل می‌داد و ایران را محکوم می‌کرد، آیا نسبت به نقض حقوق بشر در بازداشتگاه‌های خود نیز حساسیت دارد و به آن خواهد پرداخت؟

قدر مسلم برای بسیاری حادثه‌ اخیر آینه‌ تمام نمای برخورد دو گانه سوئد با مسائل حقوق بشری خواهد بود. سوئدی که اگر منافع شرکایش اقتضا کند حتی پارلمانش که وظیفه قانونی اش صیانت از حقوق مردم سوئد است، حاضر است برای کشوری در قاره‌ای دیگر و با فرهنگی متفاوت جلسه برگزار کند تا آن را محکوم کند و برای نقض حقوق شهروندان آن کشور ابراز نگرانی کند، اما زمانی که در حوزه قانونی اختیارات پارلمان و در بازداشتگاه‌های این کشور حقوق یک تبعه ایرانی، نادیده گرفته می‌شود و مورد ضرب و شتم وحشیانه مامورین سوئدی قرار می‌گیرد هیچ گونه واکنشی نشان نمی‌دهند.

باید دید با توجه به درخواست فوری سفیر ایران برای ملاقات با این شخص و معرفی خاطیان، آیا مسئولان سوئد با روشن شدن ابعاد این حادثه غیر انسانی و مجازات عاملان آن موافقت می‌کنند یا همچنان در پی سانسور حقوق بشری نمایشی خود خواهند بود. تمام این حجم از برخورد دوگانه سوئد که خود را کشوری پیشرو در بلوک غرب می‌داند در عصر حاضر و زیر چشم هزاران رسانه و سازمان‌های حقوق بشری صورت می‌گیرد.