گذشته تاریک فرانسه و آلمان در آفریقا؛ اعتراف به نسل کُشی در روآندا و نامیبیا با چه هدفی انجام می‎شود؟

اهداف پشت پرده آلمان و فرانسه از اعتراف به نسل کُشی در کشورهای آفریقایی در این یادداشت مورد بررسی قرار گرفته است.

- «برلین» و «پاریس»، به تازگی با پذیرفتن نقش خود در کشتار و قتل‌ صد‌ها هزار نفر در ۲ کشور آفریقایی «نامیبیا» و «روآندا»، خواهان بخشش از مردم این کشور‌ها هستند؛ اما دلایل دیگری پشت پرده این درخواست بخشش وجود دارد.

اقدام اخیر کشور‌های آلمان و فرانسه مبنی بر پذیرش نقش خود در نسل کُشی کشور‌های روآندا و نامیبیا در طول قرن بیستم میلادی نشان دهنده رویکرد جدید آن‌ها در قاره آفریقا و عبور از تاریخ تاریک خود در این قاره است؛ اما موفقیت آن‌ها برای پشت سر گذاشتن این تاریخ مستلزم عبور از قتل عام و نسل کُشی صد‌ها هزار آفریقایی است.

مواجهه آلمان و فرانسه با گذشته تاریک خود در آفریقا؛ نسل کُشی در نامیبیا و روآندا

واقعه نسل کُشی در روآندا چیست؟

۲۷ سال پیش حدود ۸۰۰ هزار نفر از قومیت «توتسی» طی نسل کُشی ۱۰۰ روزه توسط قوم «هوتو» و با حمایت فرانسه کشته شدند.

فرانسه تاکنون به دلیل حمایت قاطع خود از دولت تحت هدایت قوم هوتو به صورت رسمی از روآندا عذرخواهی نکرده و تنها به پذیرفتن مسئولیت به عدم تلاش برای توقف این نسل کُشی بسنده کرده است.

فرانسه در دهه ۱۹۹۰ به روآندا به عنوان فرصتی برای مقابله با برتری انگلیسی زبان در کشور‌های آفریقایی مانند اوگاندا، روآندا، کنیا و تانزانیا بر جمعیت فرانسوی زبان می‌نگریست؛ به همین دلیل از دولت وقت که در سال ۱۹۶۲ در روآندا به قدرت رسیده بود، حمایت بی دریغی در نسل کُشی به عمل آورد.

در اوایل سال جاری، دولت روآندا گزارشی ۵۹۲ صفحه‌ای با جزئیات نقش فرانسه در نسل کُشی مذکور منتشر کرد.

نسل کُشی در نامیبیا چه زمانی رخ داد؟

اشغال و استعمار نامیبیا توسط آلمان در اوایل قرن گذشته، سبب رقم خوردن قتل دستکم ۷۰ هزار نفر از دو قوم «هِرِرو» و «ناما» در سال‌های ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۸ شد.

برلین با پذیرش عنوان نسل کُشی برای قتل عام ده‌ها هزار نفر در نامیبیا و نقش آلمان در این صدور دستور مذکور، وعده داده طی ۳۰ سال آینده ۱.۱ میلیارد یورو برای تامین اعتبار پروژه در بخش‌های مختلف نامیبیا مانند کشاورزی و بهداشت به این کشور بدهد.

البته دولت فعلی نامیبیا مبلغ غرامت مورد نظر آلمان را ناچیز توصیف کرده و دو قوم «هِرِرو» و «ناما» که شکایتی شکست خورده در دادگاه فدرال «نیویورک» نیز ثبت کردند، خواستار بازپس گرفتن زمین‌های خود از آلمانی‌ها هستند. بیشتر زمین‌های کشاورزی نامیبیا در دست مهاجران سفیدپوست است..

گزارش ۱۹۸۵ سازمان ملل کشتار‌های «هِرِرو» و «ناما» را نخستین نسل کُشی قرن بیستم خواند؛ آلمان و نامیبیا از سال ۲۰۱۵ در مورد جبران احتمالی خسارات و عذرخواهی رسمی برای نسل کُشی مذاکره می‌کنند.

اظهارات اخیر وزیر خارجه آلمان، نخستین اعتراف رسمی دولت آلمان به نسل کُشی در نامیبیا بود.

نامیبیا از سال ۱۸۸۴ تا ۱۹۱۵ تحت استعمار آلمان قرار داشته و تا سال ۱۹۹۰ که به استقلال رسید تحت حاکمیت آفریقای جنوبی بود.

چرا تاکنون روآندا و نامیبیا به حقوق خود دست نیافتند؟

مهم‌ترین دلیل این امر را باید به بی توجهی جامعه جهانی به موضوع نسل کُشی در این کشور‌ها مرتبط دانست.

به زعم گروه‌های حقوق بشری، چگونه نامیبیا می‌تواند با شکایت از آلمان به آمریکا که استخوان‌های اجداد نامیبیایی‌ها را در موزه تاریخ طبیعی خود نگه می‌دارد، به نتیجه برسد.

استخوان شمار زیادی از قربانیان نسل کُشی مذکور برای مطالعات برتری نژادی سفیدپوست‌ها به آلمان منتقل شده بودند.

آلمان در سال ۲۰۱۸ حاضر شد این استخوان‌ها را به نامیبیا بازگرداند.

هدف آلمان و فرانسه از پذیرش نقش در نسل کُشی چیست؟

اعتراف «امانوئل مکرون»، رییس جمهور فرانسه هفته گذشته طی سفری نمادین به روآندا به نسل کُشی کشورش در این کشور آفریقایی و پذیرش اتهام نسل کُشی دو قوم «هِرِرو» و «ناما» در نامیبیا از سوی «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان، از تغییر رویکرد این کشور‌ها در قبال فاره آفریقا حکایت دارد.

به نظر می‌رسد این دو کشور اروپایی در تلاش هستند تا رابطه خود و البته قاره سبز را با کشور‌های آفریقایی بازتعریف کرده و از کاهش نفوذ و اعتبار خود در برابر رقبا بکاهند؛ چرا که به عنوان مثال، روآندا بدون وجود ارتباط تاریخی با انگلیس به کشور‌های مشترک المنافع پیوست.

آلمان نیز قصد دارد با افزایش کمک‌های مالی خود و کمک بیشتر به ماموریت صلح سازمان ملل، نقش خود را در کشور‌های جنوب صحرای آفریقا گسترش دهد.

رقابت با نفوذ دیگر قدرت‌ها در قاره آفریقا به شکل ویژه‌ای بر حس اضطرار فرانسه می‌افزاید.

در سال‌های اخیر روسیه با سرعت توانسته وارد کشور‌های تحت استعمار کشور‌های اروپایی شده و با آن‌ها قرارداد‌هایی برای فروش هواپیما، اسلحه و استخراج معاون منعقد کند. چین نیز وام‌های مختلفی به کشور‌های آفریقایی داده و توانسته است اتحادیه‌هایی جدید را ایجاد کند.

در مجموع اعتراف آلمان و فرانسه را باید در چارچوب حرکات سران اروپایی برای جلب اعتماد در آفریقا دانست؛ قاره‌ای که بین دو قدرت استعمارگر اروپایی در کنفرانس برلین در سال ۱۸۸۴ به ۲ بخش تقسیم شد.