کاخ سفید؛ لانه اصلی زنبور/ چینش پازل نفوذ نرم و تدریجی آمریکا در عراق
یک کارشناس مسائل غرب آسیا معتقد است از ابتدا در موضوع داعش، میان مصطفی الکاظمی و آمریکا مواضع نزدیکی وجود داشت بر این اساس امروز نباید تعجب کرد که وی در کسوت نخستوزیری عراق، خواهان ادامه حضور آمریکاییها در این کشور است.
خبرگزاری میزان - 
- مصطفی الکاظی آمریکا را به عنوان دومین مقصد سفرهای خارجی خود انتخاب کرد. این در حالی بود که افکار عمومی عراق و بخشی بزرگی از پارلمان از جمله ائتلاف فتح بر اجرای مصوبه خروج نیروهای تروریست آمریکایی از این کشور تاکید داشتند. در همین راستا نیروهای مقاومت برای نشان دادن اعتراض به معطل ماندن این مصوبه کاروانهای نظامی رژیم آمریکا را هدف قرار میدادند.
به رغم وجود واقعیات سیاسی مذکور، الکاظمی پیش از سفرش به آمریکا در گفتوگو با آسوشیتدپرس به نیاز کشورش به کمک آمریکا و ائتلاف بینالمللی تحت امر آن برای مقابله با تهدید داعش اشاره کرد.
در ادامه همین رویکرد، پس از دیدار الکاظمی با ترامپ دفتر اطلاع رسانی نخست وزیر عراق بیانیه مشرک رهبران دو کشور را منتشر کرد که در آن بر شراکت راهبردی بغداد و واشنگتن و تداوم هماهنگیها در راستای نابودی کامل داعش تاکید شده بود.
ابراز تمایل الکاظمی برای ادامه همکاریها با آمریکا در راستای مبارزه با عناصر باقی مانده داعش، با توجه به زمینههای شکلگیری این گروهک تروریستی عبث بودن این سیاست را به وضوع نشان میدهد.
بر اساس افشاگریهای اسنودن پروژه عملیات ایجاد گروهک داعش با نام رمز «لانه زنبور» نتیجه اتاق فکر سازمانهای اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی بود. هدف از این کار ایجاد محملی برای گردآوری بنیادگرایان از تمامی نقاط دنیا به منظور درگیر کردن کشورهای محور مقاومت و دور کردن تهدیدات امنیت از رژیم صهیونیستی بود.
هیلاری کلینتون در کتابش با عنوان «گزینههای سخت»، تصریح کرد در دوره حضورش در وزارت امور خارجه آمریکا هسته اصلی گروه داعش متولد شد و در این خصوص واشنگتن نقش عمدهای در تأسیس گروه داعش و فراهم کردن زمینه قدرت گرفتن آن ایفا کرد. روزنامه انگلیسی تایمز هم در دسامبر ۲۰۱۳ در گزارشی به نقش آمریکا در تأسیس داعش و اوج گرفتن نام ابو بکر البغدادی رهبر آن اشاره کرد.
منافع آمریکا در ایجاد داعش در عراق
مزیت شکلگیری داعش در منطقه غرب آسیا را نمیتوان صرفاً بر دور شدن تهدیدات امنیتی برای رژیم صهیونیستی خلاصه کرد. پیدایش گروهک تروریستی داعش در عراق و نقش آنها در نابودی زیرساختها و ایجاد رعب فضا را به سمتی برد که آمریکا موفق شد با شکل دادن به ائتلاف بینالمللی با حضور ۷۹ کشور مشروعیت مداخله نظامی را در عراق به دست آورد.
همچنین براساس نیاز ارتش عراق به بازسازی و تقویت لجستیکی در مبارزه با داعش، بغداد تبدیل به یکی از مهمترین مشتریهای تسلیحاتی آمریکا شد. بر اساس گزراش مؤسسه صلح استکهلم، فروش اسلحه در منطقه غرب آسیا در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در مقایسه با پنج سال پیش از آن، ۲ برابر افزایش یافت. در نتیجه این اتفاق ۳۵ درصد کل سلاحهای صادراتی در سطح دنیا بود که از این میزان، ۱۱ درصد تسلیحات را عراق خرید. در همین رابطه طبق اطلاعات کنگره آمریکا، واشنگتن از سال ۲۰۱۱ تا پایان ۲۰۱۸ بیش از ۳۰ میلیارد دلار به این کشور سلاح فروخته است. افزون براین، دولت ترامپ برای برای آموزش و تجهیز نیروهای امنیتی عراق کمکهای مالی لحاظ میکرد از جمله آنکه در سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۰۰ میلیون دلار در نظر گرفت که این جزء مهمترین کمکهای مهم آمریکا به عملیات ضد تروریستی عراق از نظر لجستیک، اطلاعاتی و توان هوایی جنگی بود.
در صورتی که داعش وجود نداشت، بغداد مجبور نبود بودجه عراق را صرف تسلیحات کند که بخشی از آن به جیب مجتمعهای نظامی-صنعتی آمریکا واریز میشود. در واقع تهدیدات داعش و نگرانی بابت تجدید قوای این گروه تروریستی زمینهساز عقد این قراردادها و حضور مستشاران نظامی آمریکا در عراق شدند.
همچنین در نتیجه آشوب و ناامنی به وجود آمده در عراق، آمریکا از نیازمندی مالی این کشور سوءاستفاده کرد و خود را اصلیترین حامی بغداد برای دستیابی به کمکهای صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نشان داد. در همین راستا آمریکا از کمبود پرسنل و تجهیزات عراقی در راستای بر عهده گرفتن نگهداری بزرگراه غرب عراق که از بغداد به سمت مرز سوریه و اردن میرود بهره میبرد.
این شرایط با توجه به سقوط قیمت جهانی نفت در یکسال گذشته و وابستگی بیش از ۹۰ درصدی عراق به درآمدهای نفتی، برخی جریانات داخلی این کشور مایل به از دست دادن پشتیبانی آمریکا نیستند. در همین حال هر هفته اخبار مربوط به کشف و شناساسی نیروهای داعش در حال احیا از استانهای مختلف عراق منتشر میشود که این مسئله نشان میدهد سایه بروز مجدد درگیری نامتقارن ارتش با گروه تروریستی داعش بر سر این کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: «در فاصله سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ که عراق درگیر مقوله این گروهک بود و نیروهای مقاومت به فرماندهی شهید سردار سلیمانی با آنها مبارزه میکرد، مصطفی الکاظمی رئیس پلیس مکافحه الارهاب بود و با آمریکاییها هماهنگیهایی داشت. بررسی عملکرد مکافحه الارهاب نشان میدهد به میزانی که آمریکا در دفع فتنه داعش نقشی نداشت، پلیس تحت امر کاظمی هم اقدامات مؤثری انجام نداد؛ لذا از ابتدا در موضوع داعش، میان الکاظمی و آمریکا مواضع نزدیکی وجود داشت براین اساس امروز نباید تعجب کرد که وی در کسوت نخستوزیری خواهان ادامه حضور آمریکاییها در این کشور است.»
این تحلیلگر حوزه غرب آسیا خاطر نشان کرد: «داعش بهانه است، این گروه در عراق قدرتی ندارد و عملیات پراکندهای هم که انجام میدهد به راحتی توسط گروههای مقاومت دفع میشود؛ بنابراین چه ضرورتی دارد به بهانه چنین جریان ضعیفی یک سلسله مباحث بین عراق و آمریکا بخواهد رد و بدل شود.»
زارعی تاکید کرد: «هر نوع مجوزی برای فعالیت آمریکا در عراق منجر به مداخلات بیشتر این رژیم در این کشور خواهد شد. ضمن اینکه به میزانی که ادبیات الکاظمی از ادبیات جریانات اسلامی فاصله میگیرد به همان میزان از قدرت و حمایت مردمیاش کاشته میشود. الکاظمی از درون بیت شیعه برگ نخست وزیری خود را گرفت. این بیت شیعه همان بیتی است که در دوران حکومت صدام هم مبارزه میکرد و در ۱۷ سال گذشته هم در صحنه سیاسی عراق فعال بود؛ بنابراین مواضع اخیر الکاظمی در خصوص ادامه همکاری نظامی با آمریکا که برخلاف مصوبه پارلمان نیز است، هزینههایی خاص خودش را در داخل جامعه عراق خواهد داشت.»
با توجه به این نکات میتوان گفت پازل «نفوذ نرم و تدریجی آمریکا در عراق» ظاهرا خوب چیده شده است. گام نخست ایجاد گروهک تروریستی داعش بود و پس از آنکه تروریستهای داعش ماهیت عراق را تهدید کردند با تشکیل ائتلاف بین المللی و در اختیار گرفتن رهبری آن حضور خود را در این کشور مشروعیت بخشید. در نتیجه نقش مخرب داعش در عراق و ادامه حیات زیر زمینی این گروه، بغداد به کمک خارجی نیاز پیدا کرد و در این راستا آمریکا پیشگام ارائه کمک مالی و لجستیکی شد.
از این رو باید گفت ایجاد وابستگی مالی، نظامی و تلاش برای استفاده از نفوذ خود در نهادهای مالی بین المللی در جهت تسریع پرداخت وامهای مورد نیاز عراق، باعث شد تا برخی جریانهای داخلی این کشور از یاد ببرند لانه اصلی زنبور، کاخ سفید است و پناه بردن به آن برای مقابله با زنبورهایی که کم و بیش حیات زیر زمینی دارند، بزرگترین اشتباه راهبردی الکاظمی خواهد بود.
- مصطفی الکاظی آمریکا را به عنوان دومین مقصد سفرهای خارجی خود انتخاب کرد. این در حالی بود که افکار عمومی عراق و بخشی بزرگی از پارلمان از جمله ائتلاف فتح بر اجرای مصوبه خروج نیروهای تروریست آمریکایی از این کشور تاکید داشتند. در همین راستا نیروهای مقاومت برای نشان دادن اعتراض به معطل ماندن این مصوبه کاروانهای نظامی رژیم آمریکا را هدف قرار میدادند.به رغم وجود واقعیات سیاسی مذکور، الکاظمی پیش از سفرش به آمریکا در گفتوگو با آسوشیتدپرس به نیاز کشورش به کمک آمریکا و ائتلاف بینالمللی تحت امر آن برای مقابله با تهدید داعش اشاره کرد.
وی تاکید کرد: «ما هنوز نیازمند همکاری و هماهنگی در برخی سطوح هستیم هر چند که شاید امروز به پشتیبانی مستقیم نظامی و میدانی نیاز نداشته باشیم.» نخست وزیر عراق مدعی شد: «آمریکا کمکهای بسیاری به عراق برای نابودی داعش و رهایی عراق از چنگ رژیم صدام حسین انجام داد و امروز میکوشیم که روابط دو کشور بر پایه اقتصاد و منافع مشترک ملت عراق و آیندهای بهتر برای عراق تقویت شود.»
در ادامه همین رویکرد، پس از دیدار الکاظمی با ترامپ دفتر اطلاع رسانی نخست وزیر عراق بیانیه مشرک رهبران دو کشور را منتشر کرد که در آن بر شراکت راهبردی بغداد و واشنگتن و تداوم هماهنگیها در راستای نابودی کامل داعش تاکید شده بود.
ابراز تمایل الکاظمی برای ادامه همکاریها با آمریکا در راستای مبارزه با عناصر باقی مانده داعش، با توجه به زمینههای شکلگیری این گروهک تروریستی عبث بودن این سیاست را به وضوع نشان میدهد.
بر اساس افشاگریهای اسنودن پروژه عملیات ایجاد گروهک داعش با نام رمز «لانه زنبور» نتیجه اتاق فکر سازمانهای اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی بود. هدف از این کار ایجاد محملی برای گردآوری بنیادگرایان از تمامی نقاط دنیا به منظور درگیر کردن کشورهای محور مقاومت و دور کردن تهدیدات امنیت از رژیم صهیونیستی بود.
هیلاری کلینتون در کتابش با عنوان «گزینههای سخت»، تصریح کرد در دوره حضورش در وزارت امور خارجه آمریکا هسته اصلی گروه داعش متولد شد و در این خصوص واشنگتن نقش عمدهای در تأسیس گروه داعش و فراهم کردن زمینه قدرت گرفتن آن ایفا کرد. روزنامه انگلیسی تایمز هم در دسامبر ۲۰۱۳ در گزارشی به نقش آمریکا در تأسیس داعش و اوج گرفتن نام ابو بکر البغدادی رهبر آن اشاره کرد.
منافع آمریکا در ایجاد داعش در عراق
مزیت شکلگیری داعش در منطقه غرب آسیا را نمیتوان صرفاً بر دور شدن تهدیدات امنیتی برای رژیم صهیونیستی خلاصه کرد. پیدایش گروهک تروریستی داعش در عراق و نقش آنها در نابودی زیرساختها و ایجاد رعب فضا را به سمتی برد که آمریکا موفق شد با شکل دادن به ائتلاف بینالمللی با حضور ۷۹ کشور مشروعیت مداخله نظامی را در عراق به دست آورد.
پیشتر واشنگتن برای راهاندازی جنگ برای ساقط کردن صدام حسین، نیازمند مجوز سازمان ملل بود که به دلیل برخی مخالفتها در شورای امنیت این مجوز هرگز صادر نشد لذا حضور نظامیان تروریست آمریکایی در عراق همواره به چشم تجاوز به یک کشور مستقل و عضو سازمان ملل نگاه میشد. از این رو مقامات آمریکا تحت فشار برای خروج قرار داشتند. اما با ایجاد داعش و اعلام نیاز دولت عراق برای مقابله با این گروه تروریستی، فرصتی مناسب به آمریکا داد تا حضور نیروهایش در این کشور را مشروع جلوه دهد.
همچنین براساس نیاز ارتش عراق به بازسازی و تقویت لجستیکی در مبارزه با داعش، بغداد تبدیل به یکی از مهمترین مشتریهای تسلیحاتی آمریکا شد. بر اساس گزراش مؤسسه صلح استکهلم، فروش اسلحه در منطقه غرب آسیا در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در مقایسه با پنج سال پیش از آن، ۲ برابر افزایش یافت. در نتیجه این اتفاق ۳۵ درصد کل سلاحهای صادراتی در سطح دنیا بود که از این میزان، ۱۱ درصد تسلیحات را عراق خرید. در همین رابطه طبق اطلاعات کنگره آمریکا، واشنگتن از سال ۲۰۱۱ تا پایان ۲۰۱۸ بیش از ۳۰ میلیارد دلار به این کشور سلاح فروخته است. افزون براین، دولت ترامپ برای برای آموزش و تجهیز نیروهای امنیتی عراق کمکهای مالی لحاظ میکرد از جمله آنکه در سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۰۰ میلیون دلار در نظر گرفت که این جزء مهمترین کمکهای مهم آمریکا به عملیات ضد تروریستی عراق از نظر لجستیک، اطلاعاتی و توان هوایی جنگی بود.
در صورتی که داعش وجود نداشت، بغداد مجبور نبود بودجه عراق را صرف تسلیحات کند که بخشی از آن به جیب مجتمعهای نظامی-صنعتی آمریکا واریز میشود. در واقع تهدیدات داعش و نگرانی بابت تجدید قوای این گروه تروریستی زمینهساز عقد این قراردادها و حضور مستشاران نظامی آمریکا در عراق شدند.
همچنین در نتیجه آشوب و ناامنی به وجود آمده در عراق، آمریکا از نیازمندی مالی این کشور سوءاستفاده کرد و خود را اصلیترین حامی بغداد برای دستیابی به کمکهای صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نشان داد. در همین راستا آمریکا از کمبود پرسنل و تجهیزات عراقی در راستای بر عهده گرفتن نگهداری بزرگراه غرب عراق که از بغداد به سمت مرز سوریه و اردن میرود بهره میبرد.
این شرایط با توجه به سقوط قیمت جهانی نفت در یکسال گذشته و وابستگی بیش از ۹۰ درصدی عراق به درآمدهای نفتی، برخی جریانات داخلی این کشور مایل به از دست دادن پشتیبانی آمریکا نیستند. در همین حال هر هفته اخبار مربوط به کشف و شناساسی نیروهای داعش در حال احیا از استانهای مختلف عراق منتشر میشود که این مسئله نشان میدهد سایه بروز مجدد درگیری نامتقارن ارتش با گروه تروریستی داعش بر سر این کشور وجود دارد.
چینش پازل نفوذ نرم و تدریجی آمریکا در عراق
در این باره سعدالله زارعی، تحلیلگر مسائل جهان عرب با اشاره به بهانه قرار دادن داعش برای تداوم حضور آمریکا در عراق به میزان گفت: «در دوره فعالیت داعش در عراق، آمریکاییها در مبارزه با این گروه محوریت نداشتند. این در حالی است که اسنادی از اعترافات مقامات آمریکایی وجود دارد که خود این کشور هم در پیدایش داعش نقش اساسی داشت. حال اگر امروز ادبیات الکاظمی و آمریکا در بحث داعش خیلی بهم نزدیک میشود، علت را باید در گذشته جستجو کرد.»
وی ادامه داد: «در فاصله سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ که عراق درگیر مقوله این گروهک بود و نیروهای مقاومت به فرماندهی شهید سردار سلیمانی با آنها مبارزه میکرد، مصطفی الکاظمی رئیس پلیس مکافحه الارهاب بود و با آمریکاییها هماهنگیهایی داشت. بررسی عملکرد مکافحه الارهاب نشان میدهد به میزانی که آمریکا در دفع فتنه داعش نقشی نداشت، پلیس تحت امر کاظمی هم اقدامات مؤثری انجام نداد؛ لذا از ابتدا در موضوع داعش، میان الکاظمی و آمریکا مواضع نزدیکی وجود داشت براین اساس امروز نباید تعجب کرد که وی در کسوت نخستوزیری خواهان ادامه حضور آمریکاییها در این کشور است.»
این تحلیلگر حوزه غرب آسیا خاطر نشان کرد: «داعش بهانه است، این گروه در عراق قدرتی ندارد و عملیات پراکندهای هم که انجام میدهد به راحتی توسط گروههای مقاومت دفع میشود؛ بنابراین چه ضرورتی دارد به بهانه چنین جریان ضعیفی یک سلسله مباحث بین عراق و آمریکا بخواهد رد و بدل شود.»
زارعی تاکید کرد: «هر نوع مجوزی برای فعالیت آمریکا در عراق منجر به مداخلات بیشتر این رژیم در این کشور خواهد شد. ضمن اینکه به میزانی که ادبیات الکاظمی از ادبیات جریانات اسلامی فاصله میگیرد به همان میزان از قدرت و حمایت مردمیاش کاشته میشود. الکاظمی از درون بیت شیعه برگ نخست وزیری خود را گرفت. این بیت شیعه همان بیتی است که در دوران حکومت صدام هم مبارزه میکرد و در ۱۷ سال گذشته هم در صحنه سیاسی عراق فعال بود؛ بنابراین مواضع اخیر الکاظمی در خصوص ادامه همکاری نظامی با آمریکا که برخلاف مصوبه پارلمان نیز است، هزینههایی خاص خودش را در داخل جامعه عراق خواهد داشت.»
با توجه به این نکات میتوان گفت پازل «نفوذ نرم و تدریجی آمریکا در عراق» ظاهرا خوب چیده شده است. گام نخست ایجاد گروهک تروریستی داعش بود و پس از آنکه تروریستهای داعش ماهیت عراق را تهدید کردند با تشکیل ائتلاف بین المللی و در اختیار گرفتن رهبری آن حضور خود را در این کشور مشروعیت بخشید. در نتیجه نقش مخرب داعش در عراق و ادامه حیات زیر زمینی این گروه، بغداد به کمک خارجی نیاز پیدا کرد و در این راستا آمریکا پیشگام ارائه کمک مالی و لجستیکی شد.
از این رو باید گفت ایجاد وابستگی مالی، نظامی و تلاش برای استفاده از نفوذ خود در نهادهای مالی بین المللی در جهت تسریع پرداخت وامهای مورد نیاز عراق، باعث شد تا برخی جریانهای داخلی این کشور از یاد ببرند لانه اصلی زنبور، کاخ سفید است و پناه بردن به آن برای مقابله با زنبورهایی که کم و بیش حیات زیر زمینی دارند، بزرگترین اشتباه راهبردی الکاظمی خواهد بود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *