چند نکته مهم از سیره اخلاقی، سیاسی و اجتماعی «امام زین‌العابدین(ع)»

محمدعلی رضایی کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی میزان پیرامون سیره سیاسی «امام سجاد (ع)» گفت: «امام سجاد (ع)» از همه توان خود استفاده کردند و مدبرانه در خدمت تربیت انسان‌های لایق گام برداشتند و عملا شروع به نیرو سازی و کادر سازی کردند تا خسارت‌های انسانی گذشته را جبران کرده و توانستند موفق عمل کنند، بدین ترتیب ایشان زمینه یک انقلاب فرهنگی بزرگ را فراهم کردند.

***رویکرد‌های اجتماعی مهم «امام سجاد (ع)»

وی به یکی از رویکرد‌های اجتماعی مهم «امام سجاد (ع)» در طول دوران امامت خود اشاره و ابراز کرد: «امام سجاد(ع)» بردگان و کنیزان زیادی را خریداری و به بهانه‌های مختلف آنان را آزاد می‌کردند این عمل سبب شد طی چندین سال تعداد کنیزان و بردگانی که از سوی این امام بزرگوار در مکه و مدینه آزاد شده بودند لشکری را تشکیل دهند.

رضایی پیرامون کتاب برجسته «امام زین العابدین (ع)» اظهار کرد: صحیفه سجادیه که به «انجیل اهل بیت(ع)» و «زبور آل محمد(ص)» نیز مشهور است حاصل دعاها و راز و نیازهای «امام زین العابدین (ع)» محسوب می‌شود این کتاب مشتمل بر ۵۴ دعا  است، دعای بیستم مشهور به دعای «مکارم الاخلاق» و دعای چهل و هفتم مشهور به «دعای عرفه» از ادعیه مشهور بوده که در بین عموم مردم شناخته شده می‌باشد.

***اهمیت و ارزش‌های «صحیفه سجادیه»

وی به ویژگی‌های «صحیفه سجادیه» اشاره و تصریح کرد: مضمون دعا‌های صحیفه سجادیه، معارف اسلام، سیاست اسلام، اخلاق اسلام، اجتماعیات اسلام، حقانیت شیعه، حقانیت «اهل بیت (ع)»، انتقاد از ظلم و ظالم، سفارش به حق و حقیقت و به طور کلی یک دوره معارف اسلامى را آموزش مى‌دهد. همچنین صحیفه سجّادیه یکی از نماد‌های عرفانی و زاییده اندیشه‌های معرفت شناسی «امام سجّاد (ع)» است.

رضایی پیرامون نهضت فکری «امام زین العابدین (ع)» اظهار کرد: حضرت «سید الساجدین(ع)» برای ایفای نقش برجسته امامت خویش در دوران پس از واقعه عاشورا سعی کردند تا با پایه‌گذاری نهضت فرهنگی عمیق و گسترده اهداف بلند اسلام و رسالت را به تحقق نزدیک نمایند و با حفاظت از دستاورد‌های نهضت پدر بزرگوارشان زمینه توسعه اسلام ناب محمدی را فراهم سازند.

*** مدیریت و هدایت جامعه توسط «امام سجاد(ع)» 

این کارشناس علوم قرآنی مدیریت جامعه و هدایت «امام سجاد(ع)» را فرآیندی مهم، ارزشمند و تاثیرگذار دانست و خاطرنشان کرد: «امام سجاد (ع)» تلاش کردند تا اسلام را از انحراف جدا کنند، ایشان پس از واقعه عاشورا انحرافات جان گرفته را تخریب کردند، هر چند حاکمان وقت مستبدانه و ریزبینانه مراقب تحرکات امام بزرگوار بودند و اجازه اصلاح را نمی‌دادند، از سوی دیگر با توجه به وضعیت شیعیان و تعداد اندک آنان و لزوم حفظ این تعداد اندک، «امام سجاد (ع)» از شرکت در قیام‌ها به صورت علنى و صریح خوددارى می‌کردند.

محمدهادی هدایت ‌کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی به گام‌های موثری که «امام سجاد(ع‌)» در ادامه مسیر «امام حسین(ع)» پیش‌ گرفتند اشاره و ابراز کرد: «امام سجاد(ع)» آموزه‌های «امام حسین(ع)» را طی ۴۰ سال به‌طور کامل به مردم نشان دادند، بدین ترتیب ایشان در گام نخست «صحیفه سجادیه» را که تفصیل دعای عرفه «امام حسین(‌ع)» ‌ ‌بود به مردم عرضه کردند.

***آماده‌سازی بستر جامعه به‌ منظور کسب فرهنگ دینی توسط «امام سجاد(ع)»‌ 

وی به گام دوم «امام سجاد(ع)»‌ برای آماده‌سازی بستر جامعه به‌ منظور کسب فرهنگ دینی پرداخت و افزود: صحیفه سجادیه که در ادامه دعای عرفه آمده است تلاش دارد تا به اصلاح دین، ایجاد فرهنگ دینی و سبک زندگی اسلامی ‌ بپردازد و جامعه را به‌سوی فرهنگ دینی سوق دهد.

این کارشناس علوم قرآنی به نحوه بسترسازی ‌سید الساجدین در زمینه گسترش فرهنگ دینی پرداخت و اظهار کرد: «امام سجاد(ع)» برای فراهم کردن زمینه پذیرش فرهنگ دینی و سبک زندگی اسلامی به‌ گونه‌ای رفتار کردند که بسیاری از مردم در زمان امامت ایشان شیفته و ‌جذب وی شده بودند و هنگامی‌ که ۱۰۰ نفر از نیازمندان به در خانه «امام سجاد(ع)» برای گرفتن کمک نزد ایشان رفته بودند با در بسته روبرو شدند در آن زمان بود که آنان متوجه شدند این امام بزرگوار به شهادت رسیده است.

‌هدایت به ‌بارزه‌های شخصیتی و شیوه زندگی «امام سجاد(ع)» اشاره و بیان کرد: رفتار و شیوه زندگی «امام سجاد(ع)» به نحوی بود که وقتی مدینه توسط مسلم بن عقبه غارت شد، مروان که دشمن اهل‌بیت(ع) به شمار می‌رفت خانواده‌اش را به «امام سجاد(‌ع)» سپرد و ایشان از خانواده مروان محافظت کردند، این امر نشان می‌دهد «امام سجاد(‌ع)» به پناهگاهی برای همه مردم تبدیل‌ شده بودند.

نقشی که «امام سجاد(‌ع)» پس از حادثه کربلا برای بقای اسلام ایفا کردند

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون زنده ماندن «امام سجاد(ع)» در حادثه کربلا و نقشی که ایشان پس از حادثه کربلا برای بقای اسلام ایفا کردند بیان کرد: اگر دشمن به «امام سجاد(ع)» در واقعه کربلا توجه نکرد علتش حضور حضرت «علی‌اکبر(ع)» بود که سپر بلای ایشان شد و دشمن گمان کرد که جانشینِ ‌«امام حسین(ع)» یعنی «حضرت علی‌اکبر (‌ع)» که شباهت ظاهری و اخلاقی بسیار زیادی با «پیامبر اکرم(‌ص)» داشت را از بین برده است.

وی در همین راستا ادامه داد: عبیدالله بن زیاد زمانی متوجه اشتباه خود شد که «امام سجاد(ع)» خود را ‌در مجلس شام و در برابر اذهان عمومی فرزند «اباعبدالله(ع)» معرفی کرد.

وی پیرامون مجاهدت «امام سجاد(ع)» تأکید کرد: مجاهدات «امام سجاد(‌ع)» به‌گونه‌ای بود که توانست زمینه امامت «امام باقر(ع)» و تربیت تعداد بسیار زیادی از دانشمندان و شاگردان مکتب اسلام را انجام دهد.

‌هدایت بر ‌لزوم الگوگیری جامعه امروز از مکتب «ا‌‌مام سجاد(ع)» تاکید و اظهار کرد: ما انقلاب کردیم تا فرهنگ دینی و حسینی در جامعه شکل بگیرد و برای حکومت «امام زمان(عج)» مهیا شویم. برای به دست آوردن فرهنگی دینی و سبک زندگی اسلامی نیاز است نگاهی به مجاهدات و شناخت معرفت «امام سجاد(ع)» داشته باشیم.

***گام‌های موثر «امام سجاد(ع)» پس از واقعه کربلا 

وی به دیگر گام‌های موثر «امام سجاد(ع)» پس از واقعه کربلا اشاره و ابراز کرد:‌ فرهنگ دینی و سبک زندگی اسلامی همچنین قانون و مقررات حاکم بر عرصه دین در آن زمان باید در مردم نهادینه می‌شد و سپس حکومت «امام سجاد(‌ع) و «امام باقر(‌ع)» شکل می‌گرفت، چون مردم به فرهنگ دینی و سبک زندگی اسلامی در آن زمان آشنایی زیادی نداشتند، ‌پایه های امامت و رهبری بر مردم آن زمان سست بود لذا تشکیل حکومت سرانجامی همچون امامت «امیرالمؤمنین(ع)» داشت، امام سجاد(ع) در اوج جهالت مردم به‌ عنوان حاکم مسلمانان انتخاب شدند و همین امر سبب شد تا به‌ سختی حکومت اسلامی را مدیریت کنند.

این کارشناس علوم قرآنی علاقه مردم نسبت به «امام سجاد(‌ع)» را امری مهم و تأثیر برانگیز در جامعه اسلامی آن زمان دانست و خاطرنشان کرد: محبوبیت «امام سجاد(‌ع)» به‌ قدری در ‌بین مردم گسترش‌ یافته بود که هنگام حج وقتی‌ که هشام بن عبدالملک، امیر حجاج برای زیارت سنگ حجرالأسود حرکت کرد نتوانست این سنگ را ببوسد اما هنگامی‌که «امام سجاد(ع)» وارد خانه کعبه شد و قصد زیارت سنگ حجرالأسود را داشت مردم مسیر را برای وی باز کردند و این اتفاق باعث اعتراض هشام شد.

***معرفت افزایی در جامعه توسط «امام سجاد(ع)»

وی پیرامون نحوه شهادت «امام سجاد(ع)» بیان کرد: فردی به نام هشام بن اسماعیل کارگزار ولید بن عبدالملک از حکمرانان بنی امیه به وسیله زهر ایشان را مسموم کردند و به شهادت رساندند. در تاریخ بیان شده ولید تاکید داشته است تا زمانی که «علی بن الحسین(ع)» زنده است او نمی‌تواند حکم رانی کند.

این کارشناس علوم قرآنی با تاکید بر نحوه معرفت افزایی در جامعه توسط «امام سجاد(ع)» خاطرنشان کرد: این امام بزرگوار از طریق دعا و احادیث توانستند معرفت فراوانی را به جامعه آن زمان به مسلمانان انتقال دهد. «امام زین العابدین(ع)» کتابهای دیگری همچون مناجات خمس عشر، دعای ابوحمزه ثمالی و رساله حقوق را به جامعه اسلامی تقدیم کردند که همه اینها در چهارچوب، صحیفه سجادیه قرار می‌گیرد.