«پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» به پارامتر‌هایی که باعث گرایش مردم به تئاتر می‌شود می‌پردازد

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» منشوری است که فرهنگ، تئاتر و فراغت را در برمی‌گیرد و مطالب آن در حوزه فرهنگ با زیرشاخه تئاتر؛ یعنی هنر‌های نمایشی و بخش مدیریت فرهنگی به رشته نگارش درآمده است.

این کتاب ماحصل دو سال پژوهش روح‌الله جعفری است که پیش از این در قالب رساله دکترای وی ارائه شده است. جعفری در این پژوهش برای نخستین‌بار به «طراحی الگوی عوامل اثرگذار در اوقات فراغت اقشار کم‌درآمد و پردرآمد شهر تهران» پرداخته است.

کتاب از پنج فصل «کلیات تحقیق»، «مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق»، «روش اجرای تحقیق»، «تجزیه‌وتحلیل داده‌ها» و «نتیجه‌گیری و پیشنهادها» تشکیل شده است.

در این کتاب به این مسئله پرداخته می‌شود که تئاتر به عنوان یک کالای فرهنگی چه جایگاهی در سبد اوقات فراغت مردم دارد و این‌که آیا مردم به‌عنوان یک برنامه برای پرکردن اوغات فراغت خود از آن استفاده می‌کنند یا نه؟

مخاطب پس از مطالعه کتاب، درمی‌یابد با چه پارامتر‌ها و عواملی، مردم به طرف یک کالای فرهنگی، از جمله تئاتر گرایش پیدا می‌کنند.

روح‌الله جعفری با توجه به این‌که در بخش نظری و عملی مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی و هنر‌های نمایشی فعالیت می‌کند، برای موضوع پژوهش خود از سه متغیر فرهنگ، تئاتر و فراغت استفاده کرده است. البته او در کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» به متغیر چهارمی به نام «مخاطب» نیز پرداخته است.

جعفری در این کتاب، تمام این متغیر‌ها را مورد بررسی و آنالیز قرار داده است. آمار و ارقامی که در این پژوهش به دست آمده، در سطح کلان می‌تواند برای متولیان، دست‌اندرکاران و مدیرانی که برنامه‌ریز هستند و در حوزه استراتژی کلان تئاتر فعالیت می‌کنند و زیرمجموعه این افراد؛ یعنی عوامل اجرایی مدیریت فرهنگی در حوزه هنر‌های نمایشی، کاربرد داشته باشد. همچنین برای خانواده هنر نیز این آمار و ارقام و تحلیل‌ها می‌تواند کاربردی باشد، چون با استفاده از این پژوهش می‌توانند دریابند که در تهیه و تولید یک کالای فرهنگی، با چه چشم‌اندازی باید روبه‌رو باشند و نقاط ضعف و قوت رجوع کردن مردم برای استقبال از کالای فرهنگی که تولید می‌کنند، چه چیز‌هایی است.

جعفری برای نگارش این کتاب از روش کمی در پژوهشی که انجام داده، استفاده کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و بر اساس داده‌ها از نوع توصیفی انجام شده است. تحلیل نهایی پژوهش، به روش تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش بر اساس اطلاعات و آمار مرکز آمار ایران در شهر تهران؛ هشت‌میلیون و دویست و نود و سه هزار و صد و چهل نفر بوده است. ۳۸۴ نفر از جامعه آماری مورد نظر، نمونه تحقیق را در این پژوهش تشکیل داده‌اند که این عدد بر اساس فرمول کوکران به دست آمده است.

پژوهشگر برای انجام این پژوهش، نیاز به یک پرسش‌نامه استاندارد داشته و چون تابه‌حال، پژوهشگری در کشور به این موضوع نپرداخته، لذا پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته را تنظیم کرده و مورد تأیید اساتید دانشگاهی حوزه‌های مختلف؛ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریت فرهنگی قرار داده است.

پس از طی این مراحل، در نهایت یک پرسش‌نامه ۵۳ سوالی در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و عوامل فراغتی- فرهنگی تنظیم شد که پایایی آن ۸۰ درصد است. همچنین از روش‌های آمار توصیفی در دسته‌بندی و خلاصه کردن داده‌ها و تبیین جداول فراوانی و درصد آمار استنباطی کای اسکوئر و از نرم‌افزار لیزرل برای تحلیل عامل تأییدی و اس پی اس اس برای تحلیل عامل اکتشافی و آزمون فرضیه‌ها و پی ال اس برای اثرگذاری متغیر‌ها و ارائه مدل نهایی استفاده شده است.

بروز چنین اتفاقی برای یک کتاب پژوهشی در ایران که طبق اعلام رسمی، سرانه مطالعه مناسبی ندارد، اتفاقی بسیار مبارک و امیدوارکننده است.

گفتنی است، روح‌الله جعفری در سال ۱۳۹۴ برای تألیف کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر، تهران: افراز» به‌عنوان پژوهشگر برگزیده همایش ملی جایزه کتاب سال دانشگاه آزاد اسلامی، ابن‌سینا مورد تقدیر قرار گرفت و این کتاب اثر برگزیده در بخش هنر و مدیریت فرهنگی شد و توانست جایزه کتاب سال دانشگاه آزاد اسلامی را به خود اختصاص دهد.
همچنین جعفری در پانزدهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر، برای تألیف کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» به‌عنوان پژوهشگر برگزیده سال ۱۳۹۴ انتخاب شد.