آنچه که لازم است درباره واکسیناسیون کودکان بدانیم

به گزارش وبدا، «فاطمه ویزشفر»، عضو هیأت علمی گروه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: واکسیناسیون، خط اول پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های کشنده کودکان است و والدین نباید به دلیل نگرانی از عوارض واکسن‌ها و یا باور‌هایی که پایه و اساس علمی ندارند، این اقدام حیاتی را به تأخیر بیندازند.

وی افزود: عوارض واکسن‌ها معمولاً خفیف و کوتاه‌مدت است و عارضه جدی بسیار نادر است؛ واکسیناسیون کودکان توسط کارشناسان آموزش دیده در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت و خانه‌های بهداشت تزریق می‌شود و دستورالعمل‌ها و استاندارد‌های دقیق نگهداری، حمل و نقل و تزریق واکسن رعایت می‌شود.

عوارض برخی واکسن‌ها

عضو هیأت علمی گروه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز درباره واکسن‌های خاص توضیح داد: برخی واکسن‌ها مانند «ب ث ژ» که در بدو تولد تزریق می‌شود، ممکن است باعث ایجاد جوش یا زخم در محل تزریق شوند و حتی ترشح مختصری داشته باشند.

 ویزشفر تصریح کرد: این واکنش‌ها طبیعی هستند و نیازی به درمان خاص، پماد یا قرار دادن کمپرس گرم و سرد ندارد، شستشوی معمولی با آب و صابون کفایت می‌کند و محل تزریق واکسن به مرور بهبود می‌یابد.

وی درباره واکسن‌های پنج‌گانه و سه‌گانه نیز گفت: عوارض این واکسن‌ها شامل تب، ورم محل تزریق، درد و بی‌قراری کودک است که ممکن است روی شیر خوردن او اثر بگذارد.

قبل از مراجعه به مرکز بهداشت، هیچ داروی مسکنی نباید به کودک داده شود

 ویزشفر با تاکید بر اینکه قبل از مراجعه به مرکز، هیچ داروی مسکنی نباید به کودک داده شود، بیان کرد: امن‌ترین روش کاهش درد، استفاده از قطره یا شربت استامینوفن بعد از تزریق و بر اساس وزن کودک است که معمولا دو برابر وزن کودک به او داده می‌شود؛ در صورت عدم تب، می‌توان مصرف دارو را قطع کرد.

وی ادامه داد: در ۲۴ ساعت اول پس از تزریق، می‌توان کمپرس سرد روی محل تزریق قرار داد، اما استفاده مستقیم از یخ یا کیف آب گرم برای مدت طولانی صحیح نیست. بهتر است کمپرس داخل پارچه تمیز پیچیده شود تا قرمزی و ورم سریع‌تر فروکش کند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: اگر محل تزریق به جای بهبود دچار علائمی، چون افزایش تورم، ادامه دار شدن تب کودک و مشاهده ترشحات چرکی شد، والدین لازم است به مرکز بهداشت محل نزدیک زندگی مراجعه کنند تا بررسی‌های لازم انجام شود.

نکاتی برای تزریق واکسن در کودکان دارای شرایط خاص

 ویزشفر در خصوص واکسیناسیون کودکان دارای شرایط خاص، مانند نقص سیستم ایمنی، بیماری قلبی، سندروم داون، سابقه تشنج یا نیاز به دریافت خون یا فرآورده‌های خونی نیز توضیح داد: در این موارد والدین باید با پزشک متخصص و یا مراقبان سلامت مشورت کنند تا بر اساس وضعیت دقیق کودک راهنمایی دریافت کنند.

به گفته وی به عنوان مثال اگر کودک قطره فلج اطفال خوراکی دریافت می‌کند، مادر باردار باید از تماس مستقیم با کودک خودداری کند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: با این حال، حتی در صورت وجود بیماری یا درمان خاص، واکسیناسیون تنها در شرایط مشخص و پس از مشورت با پزشک و کارشناسان به تعویق می‌افتد و معمولاً هیچ مانعی برای تزریق به موقع وجود ندارد.

مراقبت‌های والدین پس از تزریق واکسن دکتر ویزشفر درباره مراقبت‌های والدین پس از تزریق واکسن به کودکان و شیرخواران توضیح داد: یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش عوارض بعد از واکسن، مراقبت و آرام کردن کودک است.

وی بهترین راهکار‌های والدین برای مراقبت کودک بعد از واکسیناسیون را شامل برقراری تماس پوست به پوست مادر و کودک یا نگه داشتن کودک در آغوش والدین هنگام تزریق، نوازش و صحبت با کودک و تغذیه با شیر مادر یا مصرف مایعات پس از اطمینان از توقف گریه و توانایی بلع کودک عنوان کرد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز دیگر راهکار‌ها را پرت کردن حواس کودک، نوازش و صحبت کردن با او دانست و افزود: گریه و بی قراری کودک بعد از تزریق واکسن واکنشی طبیعی است و نیازی به نگرانی والدین نیست.

موارد منع یا تأخیر در واکسیناسیون

دکتر ویزشفر در خصوص موارد منع یا تأخیر در واکسیناسیون توضیح داد: در بیشتر موارد، کودکی که تازه بیماری خفیف داشته یا در دوره نقاهت است، مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، آبله مرغان یا اسهال خفیف، می‌تواند واکسن خود را دریافت کند.

به گفته وی مصرف دارو‌های آنتی‌بیوتیک یا دارو‌های ضد ویروس نیز معمولاً مانعی برای تزریق واکسن‌ها ایجاد نمی‌کند به جز برخی واکسن‌های زنده مانند واکسن آبله مرغان و واکسن زنده آنفولانزا که قبل تزریق واکسن، نیازمند مشاوره با پزشک متخصص است.

اگر به هر دلیل تزریق واکسن کودک یا نوزاد به تعویق افتاد، راهکار چیست؟

 ویزشفر با تاکید بر اینکه هیچ واکسنی نباید زودتر از موعد مقرر تزریق شود در خصوص تأخیر در واکسیناسیون کودکان و نوزادان گفت: در مراکز بهداشتی، تاریخ واکسن‌ها معمولاً روی کارت کودک با مداد نوشته می‌شود و به والدین یادآوری می‌شود که در چه تاریخی برای نوبت بعدی مراجعه کنند.

وی افزود: فراموش کردن تاریخ واکسن هیچ مشکل یا واکنش منفی برای کودک ایجاد نمی‌کند و والدین همواره مورد تکریم قرار می‌گیرند در صورت بروز هر مورد خاص، والدین می‌توانند به مرکز بهداشت نزدیک به محل زندگی مراجعه کنند تا کارشناسان با توجه به سن کودک و واکسن‌های عقب‌افتاده، اقدامات لازم را انجام دهند و جای هیچ نگرانی نیست.

باور‌های اشتباه درباره تزریق واکسن‌ها ویزشفر درباره برخی باور‌های اشتباه والدین پس از تزریق واکسیناسیون توضیح داد: برخی والدین تصور می‌کنند که بعد از تزریق واکسن نباید کودک یا نوزاد خود را حمام کرد، اما باید گفت این فرضیه هیچ اثبات علمی ندارد و حمام کردن بعد از واکسن هیچ مشکی برای کودک ایجاد نمی‌کند.

به گفته وی اگر کودک قبل از واکسن تب داشت یا حالش مساعد نبود، والدین می‌توانند تا بهبود وضعیت او صبر کنند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: در واکسن‌هایی مانند MMR مراقبت خاصی لازم نیست و معمولاً واکنش شدیدی ایجاد نمی‌شود؛ در صورت خونریزی محل تزریق، فشار معمولی روی محل کافی است و نیاز به فشار شدید یا ماساژ دادن نیست، زیرا فشار زیاد ممکن است گریه کودک را طولانی‌تر کند.

 انتهای پیام/