راز تاریک کودک‌سربازان در سوریه؛ پشت پرده حمایت‌های خارجی

به گزارش دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، هفت ماه پس از آنکه دونالد ترامپ در دسامبر ۲۰۱۸ اعلام کرد داعش (ISIS/ISIL) شکست خورده و نیرو‌های آمریکایی به خانه بازخواهند گشت، پنتاگون تصمیم گرفت با سازمان ملل درباره پایان استفاده از کودک‌سربازان به توافق برسد؛ اما این تصمیم تنها به عنوان یک تعهد روی کاغذ و بدون اجرای فوری بود.

گروه‌های مسلح  به ویژه حزب کارگران کردستان (PKK) و شاخه سوری آن، یگان‌های مدافع خلق (YPG)، تحت حمایت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا در سوریه فعالیت می‌کنند. این گروه‌ها که آمریکا از آنها به عنوان «هم‌پیمانان» یاد می‌کند، کودکان و نوجوانان را برای آموزش نظامی و شرکت در درگیری‌ها جذب می‌کنند. بیش از ده هزار کودک در جریان این فعالیت‌ها کشته شده‌اند، در حالی که بخش قابل توجهی از جوامع محلی و نهاد‌های بین‌المللی هنوز به این نقض حقوق بشر پاسخ مؤثری نداده‌اند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، این کودکان در اردوگاه‌ها و مناطق تحت کنترل PKK/YPG در سوریه، عراق و حتی اروپا آموزش نظامی می‌بینند و در بسیاری موارد مجبور به شرکت در عملیات‌های جنگی می‌شوند. این اقدامات، نه تنها نقض قوانین بین‌المللی حقوق کودک است، بلکه آسیب‌های روانی و اجتماعی عمیقی را بر این کودکان تحمیل می‌کند.

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران با بررسی میدانی و مصاحبه با آوارگان، تأکید دارد که کمپ‌های پناهندگان، به ویژه در میان اقلیت ایزدی، به زمینۀ اصلی جذب و آموزش کودکان توسط گروه‌های مسلح تبدیل شده‌اند. این کودکان اغلب قربانی فقر، بی‌سرپرستی و فقدان حمایت قانونی و روانی می‌شوند و به آسانی توسط شبکه‌های سازمان‌یافته مسلح استثمار می‌شوند.

در بسیاری موارد، نهاد‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل و کمیساریای عالی پناهندگان (UNHCR) با وجود آگاهی از این روند، بی‌تفاوت باقی می‌مانند و حتی منابع مالی هنگفتی برای حمایت از این کمپ‌ها صرف می‌شود، بدون آنکه از سوءاستفاده کودکان جلوگیری شود. این سکوت و کم‌کاری نشان‌دهنده یک بحران اخلاقی و حقوقی در پاسخ بین‌المللی است.

مطالعات روانشناسی و اجتماعی نشان می‌دهد که کودکان مجبور به نبرد، در معرض خطرات شدید روانی قرار دارند. این کودکان غالباً دچار آسیب‌های روحی عمیق، اضطراب مزمن، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و فقدان اعتماد به جامعه می‌شوند.

به‌ویژه کودکان ایزدی که به دلیل تجربه نسل‌کشی و خشونت‌های گذشته، در مواجهه با گروه‌های مسلح جذب می‌شوند، بعد از بازگشت به جامعه با چالش‌های اجتماعی و فرهنگی پیچیده‌ای روبه‌رو هستند. بسیاری از آنها ممکن است از قربانی به عامل خشونت تبدیل شوند، و این چرخه خشونت به سختی شکسته می‌شود.

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران معتقد است که بدون برنامه‌های جامع بازتوانی و حمایت روانی، بازگشت این کودکان به جامعه و پیشگیری از ادامه خشونت غیرممکن خواهد بود.

با وجود گزارش‌های متعدد سازمان ملل، اقدام مشخصی برای جلوگیری از جذب کودکان توسط PKK/YPG صورت نگرفته است. این بی‌تفاوتی، هم از سوی کشور‌هایی که از این گروه‌ها حمایت می‌کنند و هم از سوی نهاد‌های بین‌المللی مشاهده می‌شود. توافقات کاغذی، مانند برنامه اقدام برای پایان استفاده از کودک‌سربازان، بدون نظارت واقعی و ضمانت اجرایی، تنها به یک ابزار تبلیغاتی تبدیل شده است.

ادامه این روند، هم جان کودکان را در معرض خطر قرار می‌دهد و هم امنیت و ثبات جوامع محلی را تهدید می‌کند. کشور‌های حامی و نهاد‌های بین‌المللی باید مسئولیت حقوقی و اخلاقی خود را در قبال این کودکان بپذیرند و اقدامات فوری برای توقف جذب، آموزش و استفاده از کودک‌سربازان انجام دهند.

استفاده از کودک‌سربازان توسط گروه‌های مسلح تحت حمایت خارجی، یک بحران جدی حقوق بشری است که پیامد‌های روانی و اجتماعی عمیقی برای کودکان و جامعه به همراه دارد. بی‌تفاوتی نهاد‌های بین‌المللی و کشور‌های حامی، این بحران را تشدید می‌کند و نیازمند اقدامات فوری و جدی برای حمایت از کودکان و بازتوانی آنهاست.

این موسسه حقوق بشری بار دیگر تأکید می‌کند که توقف این اقدامات تنها با شفافیت کامل، نظارت بین‌المللی و ارائه حمایت روانی و اجتماعی به کودکان قابل تحقق است و ادامه وضعیت کنونی، نسل‌های آینده را در معرض آسیب‌های غیرقابل جبران قرار خواهد داد.

انتهای پیام/