نشست بررسی ابعاد حقوقی جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه؛ جهان نظاره‌گر سلاخی حقوق بشر

۱۵ مهر ۱۴۰۴ دومین سالگرد جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه است؛ جنگی که ریشه در تاریخ ۸ دهه‌ای آپارتاید و اشغالگری رژیم صهیونیستی در فلسطین و کارنامه‌ سیاه و ننگین از جنایت‌های بی‌شمار، کم‌سابقه و تکان‌دهنده رژیم صهیونیستی علیه مردم و کشور فلسطین با همدستی و حمایت کشور‌های غربی دارد.

جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) در حالی آغاز شد که این باریکه از ۱۵ سال پیش از این تاریخ، تحت محاصره رژیم صهیونیستی قرار داشته و جهان از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین زندان روباز یاد می‌کرد.

از زمان آغاز جنگ یادشده تاکنون ۶۷ هزار و ۱۶۰ نفر از ساکنان به شهادت رسیده و ۱۶۹ هزار و ۶۷۹ مجروح شده‌اند؛ آمار‌های تکان‌دهنده‌ای از شمار نوزادان، کودکان، زنان، سالمندان شهید، مرگ‌ومیر‌ها بر اثر سوءتغذیه، شمار افراد ازجمله کودکان قطع عضو‌شده، شمار دانش‌آموزان و دانشجویان شهید، شمار خانه‌ها، مدرسه‌ها، مسجدها، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، اماکن تاریخی و باستانی، شمار خبرنگاران شهید، ... وجود دارد.

این آمار‌ها اگرچه جنایت‌های گسترده روی داده علیه غزه در ۲ سال جنگ مستمر و بی‌وقفه رژیم صهیونیستی را به اعداد تقلیل می‌دهند، در عین حال، می‌توانند ابعاد این جنایت را با مقیاسی ملموس و محسوس برای همگان آشکار کنند.

غزه اکنون و ۲ سال پس از آغاز جنگ با لقب‌های متفاوتی معرفی می‌شود: گورستان کودکان، گورستان خبرنگاران، ... و در یک کلام گورستان حقوق بشر.

در همین رابطه نشستی برای بررسی ابعاد حقوق بشری و حقوق بشردوستانه جنایت‌های تحمیل‌شده بر غزه با حضور امیرحسین محبعلی، معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه و علی مسعودیان، پژوهشگر حقوق بین‌الملل و مشاور سابق امور بین‌الملل جمعیت هلال احمر ایران در خبرگزاری میزان برگزار شد.

لزوم بررسی جنایت‌های رژیم صهیونیستی در ۳ بازه زمانی

محبعلی، معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه نقض‌های متعدد حقوق بین‌الملل علیه فلسطین توسط رژیم صهیونیستی پیشینه تاریخی دارد، گفت: اقدام‌های ناقض حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی که اکنون در غزه و کرانه باختری جریان دارد، باید در ۳ بازه زمانی مورد توجه قرار بگیرد؛ نخستین بازه زمانی را باید در تاریخ پیش از عملیات طوفان‌الاقصی در نظر گرفت، زمانی که رژیم صهیونیستی به‌عنوان قدرت اشغالگر تکالیف و وظایف خود براساس اسناد و معاهده‌های بین‌المللی ازجمله کنوانسیون چهارم ژنو را نقض کرد و مرتکب جرایم جنگی و جنایت‌های علیه بشریت در آن بازه زمانی شد.

بازه زمانی دوم مورد نظر محبعلی، زمان انجام طوفان‌الاقصی توسط مقاومت فلسطین بود؛ معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه در ادامه اظهار کرد: در بازه زمانی سوم یعنی پس از عملیات طوفان‌الاقصی، کلکسیونی از نقض‌های حقوق بین‌الملل و به‌ویژه حقوق بشر و بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی روی داد.

وی ضمن اشاره به آمار‌های موجود از شمار شهدا و مجروحان جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در ۲ سال گذشته، گفت: ما پیش از عملیات طوفان‌الاقصی، با مجموعه اقدام‌هایی از سوی رژیم صهیونیستی ازجمله نقض متعدد حقوق بین‌الملل بشردوستانه به‌ویژه در چارچوب کنوانسیون چهارم ژنو مواجه بودیم که در روی دادن عملیات طوفان‌الاقصی و توصیف آن به‌عنوان یک اقدام دفاعی و واکنشی اهمیت زیادی داشته‌اند؛ این بدان معنا است که رژیم صهیونیستی به‌عنوان قدرت اشغالگر تعهدهای خود را پیش از طوفان‌الاقصی به‌صورت نظام‌مند نقض کرده و موید این ادعا گزارش‌های متعدد منتشره از سوی سازمان بین‌المللی و سازمان‌های غیردولتی است.

محبعلی گفت: فراتر از نقض تعهدهای مندرج در کنوانسیون چهارم ژنو و ارتکاب جرایم جنگی، رژیم صهیونیستی در بازه زمانی پیش از طوفان‌الاقصی در زمینه حقوق بشر و در چارچوب قواعد حقوق بین‌الملل بشر هم نقض‌های متعددی ازجمله آپارتاید یا تبعیض نژادی نظام‌مند انجام داد؛ در حقیقت، یکی از مصادیق اقدام‌های غیرقانونی رژیم صهیونیستی که موجبات نقض حقوق بین‌الملل بشر در بازه زمانی یادشده را فراهم کرد، آپارتاید است که سازمان‌های مردم‌نهاد و بین‌المللی متعددی ازجمله سازمان ملل و گزارشگران موضوعی آن با گزارش‌های متعدد خود این موضوع را تایید کرده‌اند.

به گفته معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه، رژیم صهیونیستی در بازه زمانی یادشده مرتکب آپارتاید نظام‌مند یا تبعیض نژادی نظام‌مند و سازمان‌یافته در سرزمین‌های اشغالی شد و شناخت فضای ناشی از این روند درک بهتری از زمینه وقوع طوفان‌الاقصی را فراهم می‌کند.

محبعلی با تعریف مفاهیم جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت به‌عنوان جنایت‌هایی که امکان ارتکاب آن‌ها در صحنه مخاصم‌های و غیرمخاصم‌های بین‌المللی وجود دارد، گفت: براساس آنچه مصطلح است، جنایت علیه بشریت جنایتی است مخصوص زمان صلح و جرایم جنگی هم در زمان جنگ روی می‌دهند، اما همیشه اینگونه نیست؛ این امکان وجود دارد که جنایت علیه بشریت در زمان جنگ نیز محقق شود؛ اگرچه فضای کلی حاکم بر غزه و کرانه باختری ذیل کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و در چارچوب نظام حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد، در عین حال رعایت حقوق بین‌الملل بشر هم در این مناطق الزامی است و اگر حقوق بین‌الملل بشر به‌صورت نظام‌مند در این مناطق نقض شود، می‌تواند موجبات احراز جنایت علیه بشریت را به همراه داشته باشد؛ اقدام‌های متعددی مانند تبعیض نظام‌مند از سوی رژیم اشغالگر در سرزمین‌های اشغالی رخ داد که به گواه بسیاری از اسناد موجود می‌تواند جنایت علیه بشریت از سوی این رژیم را در کنار جنایت‌های جنگی ارتکابی آن در بازه زمانی قبل از طوفان‌الاقصی محرز دانست.

محبعلی همچنین از محدودیت‌های شدید رفت‌وآمد برای فلسطینی‌ها و محروم کردن این افراد از حق دسترسی به منابع آب به‌عنوان مصادیق آپارتاید رژیم صهیونیستی به معنای واقعی کلمه یادشده در کنوانسیون ۱۹۷۳ (کنوانسیون بین‌المللی سرکوب و مجازات جنایت آپارتاید) یاد کرد که سازمان‌های بین‌المللی برای آن‌ها اسناد متعددی ارائه کرده‌اند.

وی با بیان اینکه در بازه زمانی پیش از طوفان‌الاقصی رژیم صهیونیستی علیه سرزمین‌های اشغالی علاوه بر ارتکاب جرایم جنگی، مرتکب جنایت علیه بشریت هم شده بود، گفت: عملیات طوفان‌الاقصی با چنین پیش‌زمینه و در چنین فضایی انجام شد؛ لذا درباره این عملیات بحث‌های متعددی در چارچوب حق تعیین سرنوشت، حق دفاع یا دفاع مشروع ذیل ماده ۵۱ منشور ملل متحد و مقاومت در برابر اشغالگری مطرح شده است؛ از دیدگاه من، این عملیات با توجه به اقدام‌های تشریح‌شده رژیم صهیونیستی از مصادیق دفاع مشروع ماده ۵۱ محسوب می‌شود.

رژیم صهیونیستی در غزه مرتکب هر ۴ جنایت مطرح در اساسنامه رُم شده است

معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه با اشاره به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در جریان جنگ ۲ ساله علیه غزه به‌عنوان جنایت‌های مطرح در بازه زمانی سوم (پس از طوفان‌الاقصی)، به سهم قابل توجه زنان و کودکان از شمار شهدا اشاره کرد و گفت: از این منظر اصل مهمی در حقوق بین‌الملل بشردوستانه یعنی اصل تفکیک بین نظامیان و غیرنظامیان نقض شده است.

محبعلی با بیان اینکه عناصری از نسل‌کشی در اقدام‌های رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه دیده می‌شود، به بیانیه‌ها و سخنان مقام‌های صهیونیست ازجمله وزیر جنگ این رژیم اشاره کرد و گفت: سخنانی مانند توصیف فلسطینی‌ها به‌عنوان «حیوان‌های انسان‌نما» موید این حقیقت است که رژیم صهیونیستی به دنبال نابود کردن گروه مشخصی با یک رویکرد نژادی است که ریشه در تاریخ جنایت علیه بشریت این رژیم پیش از طوفان‌الاقصی دارد.

وی ادامه داد: اساسنامه رُم که سند تاسیس دیوان بین‌المللی کیفری است، ۴ جنایت را در واقع به‌عنوان ام‌الجرایم یا جنایت‌های مهم بین‌المللی شناسایی کرده است؛ این ۴ جنایت شامل تجاوز ارضی یا سرزمینی (هرچند جامعه بین‌المللی با وجود قطعنامه ۳۳۱۴ مجمع عمومی هنوز به اتفاق نظر درباره تعریف آن نرسیده است)، جرایم جنگی (مصادیقش به‌صورت خاص در کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو آمده است)، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی هستند؛ در حال حاضر کنوانسیون الزام‌آوری برای جنایت علیه بشریت وجود ندارد، اما کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل پیش‌نویسی را در این زمینه آماده کرده است که با تصویب آن، کنوانسیون الزام‌آوری برای جنایت علیه بشریت نیز به مانند نسل‌کشی و جرایم جنگی خواهیم داشت.

محبعلی با بیان اینکه کنوانسیونی برای مجازات و پیشگیری از نسل‌کشی وجود دارد، اظهار کرد: کلمه نسل‌زدایی ترجمه دقیق‌تری برای واژه Genocide است؛ چراکه واژه نسل‌زدایی برخلاف نسل‌کشی اعمال و عناصری فراتر کشتار مانند انتقال اجباری افراد را نیز شامل می‌شود؛ البته شاید نسل‌زدایی نیز نتواند جامع و مانع تلقی شود و شاید همان ژنوسید بهترین واژه باشد، اما در متون فارسی الزاما باید از واژگان فارسی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه نگاهی به عناصر هر کدام از ۳ جرم نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جرایم جنگی نشان میدهد که اقدام‌های رژیم صهیونیستی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ دارای تمامی عناصر این ۳ جنایت مهم بین‌المللی است، تصریح کرد: براساس اسناد متعدد، اقدام‌های رژیم صهیونیستی در بازه زمانی یادشده مصداق جنایت علیه بشریت، جرم جنگی و نسل‌کشی است؛ در عین حال، اقدام رژیم صهیونیستی مصداق تجاوز و نقض بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد (منع تهدید و توسل به زور) و نقض هر ۱۲- ۱۳ قطعنامه شورای امنیت در موضوع سرزمین اشغالی است؛ لذا با هر متر و معیاری، هیچ‌گونه عدم وفاقی درباره متجاوزانه بودن اقدام رژیم صهیونیستی وجود ندارد.

حقوق بشر تعطیل‌بردار نیست

محبعلی با تاکید بر اینکه حقوق بشر در هیچ زمان و مکانی تعطیل‌بردار نیست، گفت: دیوان بین‌المللی دادگستری ICJ در یک نظریه مشورتی موسوم به قضیه دیوار حائل در سال ۲۰۰۴ مشخصا این امر را تایید و تاکید کرد که تعهد‌های حقوق بشری دولت‌ها، همیشه چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح پابرجا است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه درباره پیگیری حقوقی جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه، تصریح کرد: اصلی در حقوق بین‌الملل به نام اصل مشمول مرور زمان نشدن جرایم یا جنایت‌های بین‌المللی وجود دارد؛ جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه فلسطین به‌ویژه نقض کنوانسیون چهارم ژنو و آپارتاید درپی توسعه شهرک‌سازی‌ها، اکنون از غزه به کرانه باختری بسط و گسترش یافته است؛ این رژیم در سایه تمرکز توجهات به غزه، در حال گسترش شهرک‌سازی‌های خود در کرانه باختری است؛ اقدام‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه و کرانه باختری، جرایم و جنایت‌های بین‌المللی هستند که مشمول مرور زمان نمیشوند.

وی ادامه داد: این بدان معنا است که طرح صلحی که این روز‌ها مطرح است و احتمالا همین روز‌ها امضا شده و به برقراری آتش‌بس در غزه منجر شود، مانعی در پیگیری حقوقی جنایت‌های ارتکابی توسط رژیم صهیونیستی نیست؛ این جنایت‌ها حتی ۱۰۰ سال دیگر نیز می‌توانند به‌عنوان یک پرونده مطرح شده و در عرصه حقوقی و قضایی مورد پیگرد قرار گیرند، زیرا مصادیق جرایم بین‌المللی اتفاق افتاده و مبارزه با بی‌کیفرمانی یکی از اصول بنیادین حقوق بین‌الملل کیفری محسوب می‌شود.

به گفته معاون پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه، هر زمان که جامعه بین‌المللی ظرفیت و امکان پیگیری حقوقی این جنایت‌ها را داشته باشد، مانعی در این مسیر وجود ندارد؛ وی ضمن اشاره به پیشینه قوی ادبیاتی کشور در زمینه پیگیری حقوقی جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه، بر ضرورت تقویت جنبه عملیاتی این موضوع تاکید و اظهار کرد: کنشگری معنادار حقوقی در زمینه فلسطین در موضوع‌های نقض قواعد عام‌الشمول حقوق بین‌الملل عام است که می‌تواند مانع بسط و گسترش جنایت‌های این رژیم شود. 

محبعلی با تاکید بر ضرورت اتخاذ راهکار و راهبردی منسجم برای وارد به عرصه عملیاتی شوند، به شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در دیوان بین‌المللی دادگستری اشاره کرد و به اهمیت مستندسازی جرایم و جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه فلسطین به‌ویژه غزه پرداخت.

وی اظهار کرد: اقدام امیدوارکنند‌ه‌ای برای ایجاد پشتوانه حقوقی برای کنشگری حقوقی و قضایی ایران در این زمینه هم در حال انجام است؛ قوه قضاییه به‌تازگی لایحه جنایت‌های بین‌المللی مشتمل بر هر ۴ جرم پیشتر مورد اشاره را برای کمیسیون حقوقی و قضایی دولت ارسال کرد که در آنجا تصویب شد؛ تصویب این لایحه در دولت و در ادامه در مجلس شورای اسلامی سبب می‌شود خلأ قانون جنایت‌های بین‌المللی در کشور رفع شود و در کشور خودمان نیز بتوانیم به جنایت‌های جنایت‌کاران رسیدگی کنیم.

ساده‌ترین کار ممکن صحبت از موارد نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی است

علی مسعودیان، پژوهشگر حقوق بین‌الملل سخنان خود را با ارائه توضیح درباره تفاوت میان حقوق بر جنگ (jus ad bellum) و حقوق در جنگ (jus in bello) آغاز و اظهار کرد: زمانی که از حقوق بین‌الملل بشردوستانه حرف می‌زنیم به این معنا است که ما از این موضوع که آیا توسل به زور در وهله اول توسط یک دولت یا یک موجودیت قانونی بوده است یا خیر، عبور کرده‌ایم؛ در بحث حقوق بین‌الملل بشردوستانه فارغ از اینکه جنگی به‌صورت قانونی یا غیرقانونی ایجاد شده است، طرف‌های درگیر در جنگ باید مجموع‌های از تعهد‌های خود در چارچوب حقوق بین‌الملل را رعایت کنند که به آن حقوق در جنگ می‌گویند.

وی در تعریف حقوق در جنگ گفت: حقوق در جنگ یعنی حقوق بین‌الملل بشردوستانه و تفاوت آن با حقوق بشر این است که حقوق بشر هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ اعمال می‌شود، اما حقوق بین‌الملل بشردوستانه صرفا در زمان جنگ موضوعیت دارد؛ در عین حال، تفاسیر متعدد، متناقض و سیاسی از واژه جنگ وجود دارد؛ از این رو، حقوق بین‌المللی از زمانی که کنوانسیون‌های ژنو در سال ۱۹۴۹ تصویب شد، مخاصمات مسلحانه را به کار بردند که مانع تفسیر‌های متعدد و متناقض شوند.

وی گفت: حتی اگر قائل به حاکم بودن صلح تا پیش از حمله رژیم صهیونیستی به غزه باشیم، با این حمله یک درگیری مسلحانه آغاز شده است؛ بنابراین از همان لحظه شروع این درگیری مسلحانه حقوق بین‌الملل بشردوستانه میان طرف‌های درگیر جریان یافته است.

به گفته این پژوهشگر حقوق بین‌الملل، ساده‌ترین کار ممکن درباره جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه، صحبت از موارد نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی است و پرسش دشوار در این زمینه این است که رژیم صهیونیستی کدام یک از موارد نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه را مرتکب نشده است.

وی با بیان اینکه در حقوق بین‌الملل بشردوستانه قواعد الزام‌آور تقریبا متعددی وجود دارد که مورد استناد هستند، گفت: ازجمله آن‌ها کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹ هستند که تمامی قواعد جنگ در ارتباط با مخاصمه مسلحانه بین‌المللی را در خود جای داده‌اند؛ این کنوانسیون‌های چهارگانه متمم‌هایی نیز دارند؛ متممی که در قضیه اخیر مربوط است پروتکل اول الحاقی ۱۹۷۷ به کنوانسیون‌های ژنو است که در مورد مخاصمات مسلحانه بین‌المللی اعمال می‌شود.

مسعودیان اظهار کرد: در حقوق بین‌الملل منبع بسیار قدرتمندتری از معاهده به نام عرف بین‌المللی وجود دارد؛ حقوق بین‌الملل عرفی برعکس حقوق داخلی از جایگاه بالاتر و قدرت الزام‌آور بیشتری برخوردار است؛ به‌عنوان مثال، اکنون که رژیم صهیونیستی عضو اساسنامه رُم دیوان بین‌المللی کیفری نیست، آیا می‌تواند جنایت‌های چهارگانه مندرج در ماده ۵ اساسنامه رُم را مرتکب شود؛ پاسخ ۱۰۰ درصد خیر است، زیرا حقوق بین‌الملل عرفی خلأ ناشی از عدم عضویت برخی دولت‌ها در معاهده‌ها را پر می‌کند.

وی ادامه داد: بعضی از قواعد یادشده به حدی در حقوق بین‌الملل ریشه دوانده‌اند که دیگر عضویت یا عدم عضویت در معاهده‌ها، بازیگران بین‌المللی را از مجازات به دلیل ارتکاب جنایت ازجمله نسل‌کشی مصون نگه نمی‌دارد؛ هر عقل سلیمی می‌پذیرد که ارتکاب نسل‌کشی امری مذموم و از نظر حقوق بین‌الملل ممنوع است.

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل گفت: نهاد‌های معتبر بین‌المللی، سازمان ملل و نهاد‌های تابعه آن مانند آنروا و کمیساریای عالی حقوق بشر، سازمان‌های مردم نهاد بی‌طرف فعال در فلسطین مانند الحق و فراتر از آن دیده‌بان حقوق بشر و پزشکان بدون مرز، گزارش‌های دقیقی درباره نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی توسط رژیم صهیونیستی ارائه کرده‌اند؛ این گزارش‌ها که میزان تلفات را اعلام می‌کنند، موید نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی هم هستند.

وجود اسناد متعدد برای نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی

وی در ادامه به تشریح موارد نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی پرداخت و گفت که در راس این موارد اصل تفکیک قرار دارد؛ به گفته این پژوهشگر حقوق بین‌الملل، سهم قابل توجه زنان، دختران، کودکان و سالمندان غزه از جمعیت شهدا آن‌هم به‌عنوان افرادی که براساس کنوانسیون‌های چارگانه ژنو و پروتکل الحاقی باید تحت حمایت خاص در مخاصمات مسلحانه قرار داشته باشند، نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی مهم‌ترین اصل در حقوق بین‌الملل بشردوستانه یعنی اصل تفکیک را نقض کرده است.

مسعودیان گفت: رژیم صهیونیستی هم چنین اصل تفکیک را در قبال اماکن غیرنظامی رعایت نمی‌کند؛ آمار موجود از میزان تخریب مسجدها، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها، ... این امر را تایید می‌کند؛ در عین حال، هدف قرار دادن افراد و مکان‌های غیرنظامی توسط رژیم صهیونیستی در غزه نشان‌دهنده کور بودن این حمله‌ها است.

وی در ادامه به موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مناطق و راهرو‌های به‌اصطلاح امن در غزه اشاره کرد و گفت: مواردی از این دست بسیار زیاد هستند.

نسل‌کشی در غزه روی داده است

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل با اشاره به جنایت نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه، اظهار کرد: در حقوق بین‌الملل جنایتی بالاتر از نسل‌کشی نداریم؛ این موضوع را دیوان بین‌المللی کیفری برای رواندا هم تایید کرده است؛ رژیم صهیونیستی در غزه هدف نابود کردن گروهی افراد را داشته است و این امر بار‌ها در لفاظی‌های مقام‌های صهیونیست تایید شده است؛ مبارزه با نسل‌کشی به‌عنوان قاعده آمره به حدی اهمیت دارد که هر دولتی می‌تواند علیه طرف مرتکب نسل‌کشی طرح دعوا کند؛ دلیل اینکه آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی برای ارتکاب این جنایت در دیوان بین‌المللی کیفری شکایت کرده یا گامبیا از غرب آفریقا شکایتی را درباره وقوع نسل‌کشی در میانمار مطرح کرد، حاکی بر عام‌الشمول بودن تعهدها دولت‌ها در پیشگیری از جنایت‌های نسل‌کشی و مجازات آن است.

وی با اشاره به اینکه تنها راه ارتکاب و تحقق یافتن عنصر مادی جنایت نسل‌کشی کشتن و کشتار نیست، گفت: رژیم صهیونیستی از طریق تحمیل عامدانه شرایط زندگی منجر به نابودی در حال نسل‌کشی است؛ این رژیم از طریق محاصره و تحمیل گرسنگی بر مردم غزه و ممانعت از ورود مواد غذایی و دارویی موردنیاز به دنبال نابود کردن جزء یا کل گروه قومی است؛ بند C ماده ۶ اساسنامه رُم یا کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ به این موضوع اشاره دارد.

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل، با بیان اینکه ناوگان امدادرسان صمود با فعالانی از سراسر دنیا برای شکستن محاصره غزه اقدام کرده است، گفت: این اقدام درپی بی‌عملی و انفعال کشورهای مختلف جهان روی داد؛ در حالی که این تعهد دولت‌ها است که با نسل‌کشی مقابله و مبارزه کنند.

مسعودیان گفت: پروفسور شبث، از متخصصان سرشناس در حوزه حقوق کیفری بین‌المللی و مخصوصا نسل‌کشی که کتابی در این رابطه دارد، چند ماه پیش با اطمینان کامل گفت که نسل‌کشی در غزه در جریان است؛
نسل‌کشی در آن واحد که به دلیل گرسنه‌سازی جمعیت غیرنظامی به‌عنوان سلاح جنگی می‌تواند یک جنایت جنگی باشد، همزمان می‌تواند دست‌کم چند عنوان مجرمانه دیگر از جنایت علیه بشریت تا جنایت جنگی را در بر داشته باشد.

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل گفت: در فهرست نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی علیه غزه نابودی و بی‌استفاده کردن وسایل ضروری برای غیرنظامیان به‌عنوان نقض ماده ۵۴ پروتکل اول الحاقی ۱۹۷۷ وجود دارد؛ بنا به گزارشی بیش از ۹۵ درصد زمین‌های زراعی در غزه نابود شده و بلا استفاده‌اند؛ حمله به مراکز درمانی و کشتار کارکنان پزشکی در غزه تاکنون منجر به تخریب دست‌کم ۳۶ بیمارستان و مراکز درمانی منجر شده است؛ مجازات جمعی در غزه رخ داده است؛ ماده ۳۳ کنوانسیون چهارم ژنو که انتقال یا جابجایی اجباری غیرنظامیان را ممنوع می‌کند، نقض شده است.

وی گفت: حمله به کارکنان سازمان‌های بشردوستانه مثل هلال احمر رخ داده است و طبق بررسی‌ها دست‌کم ۵۶۲ نفر از کارکنان بشردوستانه کشته شدند؛ رژیم صهیونیستی هیچ موردی از حقوق بین‌الملل بشردوستانه را بدون نقض باقی نگذاشته است.

انتهای پیام/