مهم‌ترین موانع صادرات زعفران؛ از فعالیت قاچاقچیان تا الزام بازگشت ارز با نرخ نیمایی

زعفران از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران است که با توجه به شرایط اقلیمی خشک کشور، نقشی حیاتی در معیشت روستاییان مناطق کم‌آب ایفا می‌کند و همواره به‌عنوان «طلای سرخ» شناخته می‌شود.

با وجود ظرفیت‌های گسترده، تولید زعفران ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. عملکرد پایین در واحد سطح، کمبود آموزش‌های تخصصی، نبود آمار دقیق و ضعف در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین از جمله مشکلاتی است که کشاورزان و فعالان این حوزه را تحت فشار قرار داده است.

از سوی دیگر، بخش عمده تولید زعفران فراتر از نیاز داخلی است و صادرات به‌عنوان مسیر اصلی حفظ بازار و تثبیت قیمت‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. با این حال، موانعی زنگ خطر کاهش سهم ایران از تجارت بین‌المللی زعفران را به صدا درآورده است.

زعفران منبع اصلی درآمد کشاورزان در مناطق کم‌آب

در همین زمینه علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران، در گفت‌و‌گو با میزان اظهار کرد: زعفران با سابقه‌ای هزارساله در ایران، همواره با شرایط اقلیمی خشک کشور سازگار بوده و به‌عنوان منبع اصلی درآمد کشاورزان مناطق مختلف از جمله کم‌آب است.

وی افزود: زعفران به‌دلیل نیاز آبی اندک، در مناطق شرقی کشور به‌ویژه خراسان ماندگار شده و به محصولی سرنوشت‌ساز برای اقتصاد روستا‌ها تبدیل شده است. 

عضو شورای ملی زعفران با اشاره به ضعف عملکرد زعفران در واحد سطح، عنوان کرد: نبود آموزش کافی و کمبود صنایع تبدیلی از مهم‌ترین مشکلات تولید زعفران در کشور است. 

حسینی همچنین در مورد آمار رسمی سطح زیر کشت زعفران گفت: وزارت جهاد کشاورزی سال‌ها است رقم ۱۲۷ هزار هکتار را اعلام می‌کند، در حالی که به‌طور طبیعی هر سال سطح کشت افزایش می‌یابد. این نشان‌دهنده نبود آمار دقیق و شفاف در حوزه تولید است.

وی با اشاره به طرح شناسنامه‌دار کردن زعفران که حدود ۱۴ سال پیش به‌صورت آزمایشی در ۱۰۰ روستای خراسان اجرا شد، افزود: طرح به‌دلیل نبود حمایت دولتی متوقف شد. وزارتخانه‌ای که بودجه دارد باید چنین پروژه‌هایی را ادامه دهد، زیرا زعفران محصولی بدون جایگزین برای مناطق خشک کشور است.

مصرف سالانه زعفران در کشور بین ۴۰ تا ۷۰ تن است

عضو شورای ملی زعفران درباره بازار داخلی و مصرف زعفران گفت: مصرف سالانه زعفران در کشور تنها بین ۴۰ تا ۷۰ تن است، در حالی که تولید به ۴۰۰ تا ۴۵۰ تن می‌رسد و صادرات نقشی حیاتی در حفظ تعادل بازار دارد.

به گفته حسینی ایران حدود ۷۰ کشور هدف صادراتی دارد، اما بخش اصلی صادرات به ۵ تا ۷ کشور محدود شده است.

وی از جمله مهم‌ترین موانع صادرات زغفران را الزام به بازگشت ارز با نرخ نیمایی دانست و گفت: صادرکنندگان هزینه‌ها را با نرخ آزاد می‌پردازند، اما باید ارز حاصل از صادرات را با نرخ پایین‌تر تحویل دهند. این موضوع باعث خروج فعالان حرفه‌ای و حضور واسطه‌ها شده است.

عضو شورای ملی زعفران در توضیح قیمت هر کیلو زعفران در بازار گفت: در حال حاضر نرخ هر کیلو زعفران بین ۸۰ تا ۱۱۵ میلیون تومان در نوسان است و نسبت به سال قبل تغییر چندانی نداشته است.

حسینی ثبات نسبی قیمت زعفران را ناشی از فعالیت قاچاقچیان دانست و هشدار داد: قاچاقچیان تعهدی به کیفیت ندارند و ممکن است ناخالصی وارد محصول کنند. این مسئله در آینده به اعتبار زعفران ایران در بازار‌های جهانی آسیب می‌زند.

وی تصریح کرد: اگر کیفیت زعفران ایران در بازار‌های جهانی زیر سؤال برود، رقبا به سرعت جای ما را خواهند گرفت. در چنین شرایطی کشاورزان و اقتصاد روستا‌های کم‌آب بیشترین زیان را متحمل خواهند شد.

انتهای پیام/