تحلیل‌گر بین‌المللی: حمله آمریکا و اسرائیل به ایران مبنای قانونی نداشت/ افزایش مخالفت‌های بین‌المللی با بازگشت تحریم‌ها علیه ایران

موضوع حمله نظامی آشکار آمریکا به مراکز هسته‌ای ایران در جریان تجاوز ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی در ژوئن ۲۰۲۵ (خرداد و تیر سال جاری)، تاکنون موضوع بررسی و تجزیه‌وتحلیل‌های مختلفی قرار گرفت است؛ کلسی داونپورت، مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» و تحلیل‌گر مسائل امنیت بین‌الملل نیز در گزارشی به این موضوع پرداخته است.

داونپورت در گزارش تحلیلی خود به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته است که فعالیت هسته‌ای ایران هیچ نشانه‌ای از تسلیحاتی شدن نداشته است و اقدام مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه مراکز هسته‌ای این کشور، به نظام عدم اشاعه آسیب جدی وارد کرده است.

مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» در بخشی از این گزارش با اشاره به تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران در میانه مذاکرات هسته‌ای تهران و واشنگتن، تصریح کرد که این تجاوز مسیر تلاش‌های دیپلماتیک را برای رسیدن به یک توافق موثر و قابل تایید پیچیده‌تر کرده است.

وی با اشاره به تاکید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای انجام مذاکره با هدف رسیدن به توافق و اعلام آمادگی و جدیت ایران برای انجام گفت‌و‌گو‌ها که به برگزاری ۵ دور مذاکره غیرمستقیم منجر شد، نوشت که حمله رژیم صهیونیستی به ایران در حالی انجام شد که برنامه‌ریزی برای دور بعدی این مذاکرات انجام شده بود.

این تحلیل‌گر مسائل امنیت بین‌الملل با اشاره به تبادل فعالانه پیام‌ها میان طرفین، به این موضوع پرداخت که تهران و واشنگتن هیچ‌یک نشانه‌ای از اتمام مسیر دیپلماتیک ارائه نکرده بودند؛ گذشته از ترامپ که در جریان سفر ماه مه به دوحه، پایتخت قطر از پیشرفت در مذاکرات تمجید کرده بود، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در یادداشت خود در فایننشال تایمز تصریح کرده بود که مذاکرات در «آستانه یک پیشرفت تاریخی» قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه دیپلماسی ضروری است، تصریح کرد: دستیابی به یک توافق پس از حمله‌های یادشده چالش برانگیزتر شده است؛ در عین حال، تصمیم ترامپ، برای حمله به مراکز هسته‌ای ایران، از نظر سیاسی اعتبار واشنگتن را در میز مذاکره تضعیف کرد.

موضوع دیگری که داونپورت به آن اشاره کرده است، این است که به دلیل نبود هیچ مبنای قانونی برای اقدام نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه مراکز هسته‌ای ایران، اکنون این کشور با انگیزه بیشتری برای پیشرفت صنعت هسته‌ای خود اقدام می‌کند و بی‌اعتمادی بیشتری به روند مذاکرات دارد.

این تحلیل‌گر مسائل امنیت بین‌المللی استدلال کرد که وضعیت هسته‌ای ایران برخلاف ادعا‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی یک تهدید قریب‌الوقوع نبوده است؛ نه آمریکا، نه رژیم صهیونیستی و نه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IEAE هیچ مدرکی مبنی بر انحراف فعالیت هسته‌ای ایران ارائه نکردند؛ برعکس، جامعه اطلاعاتی آمریکا در ارزیابی خود ازجمله در ارزیابی سالانه مارس ۲۰۲۵، تاکید کرد که «ایران سلاح هسته‌ای نمی‌سازد» و آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب ایران مخالفت خود را با تسلیحاتی شدن صنعت هسته‌ای اعلام کرده است؛ هیچ چیز از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی، تغییر قابل توجهی در رویکرد ایران را در روز‌های منتهی به حمله‌ها ارائه نکردند.

موضوع دیگری که داونپورت در این رابطه به آن اشاره کرد، این بود که آژانس پیش از حمله‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی، دسترسی منظم و مکرری به مراکز غنی‌سازی اورانیوم ایران ازجمله نطنز و فردو، داشت و هیچ‌گونه اختلال یا فعالیت غیرعادی یا انحراف اورانیوم غنی‌شده در آن مکان‌ها را گزارش نکرد.

مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» در ادامه تصریح کرد: این ارزیابی‌های آژانس و جامعه اطلاعاتی آمریکا و توصیف خود ترامپ از چشم‌انداز توافق هسته‌ای با ایران نشان می‌دهد که هیچ مبنای قانونی برای حمله‌های آمریکا وجود نداشته و مسیر دیپلماتیک در حال پیشرفت بوده است.

داونپورت در بخشی دیگر از تحلیل خود با اشاره به خسارت قابل توجه حمله نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی به مراکز هسته‌ای ایران، به سرعت و هدف‌گیری این حمله‌ها پرداخت و نوشت که این عوامل بیشتر از این ارزیابی پشتیبانی می‌کنند که تصمیم‌های اسرائیل و آمریکا برای حمله ناشی از تهدید قریب‌الوقوع تسلیحاتی شدن نبوده است که این امر ادعای حمله پیشگیرانه را زیر سوال می‌برد.

مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» همچنین ضمن اشاره به اقدام‌های تروریستی رژیم صهیونیستی در جریان تجاوز ۱۲ روزه به ایران با هدف به عقب راندن صنعت هسته‌ای این کشور، نوشت: با توجه به برگشت‌ناپذیر بودن دانشی که ایران در مورد چرخه سوخت قبل از سال ۲۰۰۳ به دست آورده، نابودی صنعت هسته‌ای ایران غیرممکن است.

داونپورت همچنین در تحلیل خود به موضوع تاکید ایران به پایبندی به معاهده عدم اشاعه NPT و توافقنامه پادمان‌های آن پرداخت.

مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» با اشاره به اینکه درپی تحولات اخیر احتمال دست کشیدن ایران از غنی‌سازی اورانیوم در قیاس با گذشته کمتر شده است، به ضرورت تعهد‌های آمریکا پرداخت که عبارتند از خودداری از هرگونه حمله مجدد به مراکز هسته‌ای ایران یا حمایت از اقدام مشابه توسط رژیم صهیونیستی و به رسمیت شناختن حقوق و نگرانی‌های ایران در مورد امنیت مراکز هسته‌ای خود از طریق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل.

وی همچنین به موضوع مکانیسم ماشه و تاکید ایران بر داشتن واکنش قابل توجه در صورت فعال شدن این سازوکار اشاره کرد و نوشت که با توجه به اینکه مقام‌های غربی آشکارا ارزش برجام را زیر سوال می‌برند، احتمال اینکه ایران درپی حمله‌های اخیر واکنش جدی به فعال شدن مکانیسم ماشه داشته باشد، افزایش یافته است.

مدیر سیاست‌های عدم اشاعه در «انجمن کنترل تسلیحات» با ارائه پیشنهاد تمدید چندساله فرصت مکانیسم ماشه نوشت که این امر فرصت بیشتری را برای مذاکره منتج به توافق پایدار ایجاد می‌کند؛ علاوه بر این، اگر سه کشور اروپایی (E۳) اکنون به دنبال بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران باشند، این خطر واقعی وجود دارد که بسیاری از کشور‌های جهان با اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل مخالفت کرده و از اجرای این اقدام‌ها خودداری کنند، زیرا آمریکا و رژیم صهیونیستی تلاش‌های دیپلماتیک قبلی را مختل کرده و حمله‌های غیرقانونی علیه صنعت هسته‌ای ایران انجام داده‌اند.

فاطمه محتشم سیفی

انتهای پیام/