ائمه معصومین (ع) حافظان دین اسلام بودند/ تدبر در احادیث مقولهای انسانساز

احمد رضایی در گفتوگو با میزان درباره سیره سیاسی امام محمد باقر (ع) گفت: همواره در مورد امام باقر (ع) و نقش او در احیای اسلام و در پیش گرفتن جنگ نرم با ابزار علم سخنان فراوانی را شنیدهایم و اینکه تربیت شاگردان تا چه حد در احیای دین اسلام ناب محمدی نقش داشت. اما این مبارزه چندان آسان نبوده است.
وی ادامه داد: فضای سیاسی در زمان ولایت امام باقر (ع) همانند سایر اهل بیت (ع) به خاطر فشارهای متعدد از سوی حاکمان وقت اجازه بحث و بیان موضوعات اسلامی، تشریح معانی آموزههای اسلامی، تفسیر قرآن کریم، انتقال سنت و اخلاق نبوی را نمیداد. اما چگونه این امر مهم را به اجرا بگذارند نکتهای بود که به تدبیر امام باقر (ع) اجرایی شد؛ بنابراین نقش اهل بیت (ع) را در انتقال معارف پیامبر اکرم (ص) بسیار مهم و قابل توجه میشود.
رضایی آسیبهای که به واسطه جهل جامعه بر پیکر اسلام وارد شده را مورد ارزیابی قرار داد و تصریح کرد: هنگامی که بنیامیه دچار ضعف شد و درگیریها بین این سلسله و عباسیان آغاز شد و فضا تا حدود اندکی برای بیان آموزههای اسلام فراهم شد و امام باقر (ع) از این زمان به بهترین شکل استفاده کردند. بنیامیه مدتها مردم را در جهل نگه داشته به گونهای که حتی جمعآوری تعالیم و سنت پیامبراکرم (ص) حدود صد سال ممنوع بود و مردم تا حدود زیادی رفتار نبوی را فراموش کرده بودند.
این کارشناس علوم قرآنی اظهار کرد: پیامبراکرم (ص) الگویی تمام برای مردم و دین مبین اسلام هستند پس نیاز است تا از ایشان پیروی شود. در حدیثی از خاتم النبیین (ص) نقل شده است «طریقه انجام فرائض دینی خود را از من فرا بگیرید». با این روایت حجت بر همگان تمام میشود، اما در زمان بنیامیه شرایط به گونهای بود که مردم نه تنها رفتار نبوی را فراموش کرده بودند بلکه اسلام واقعی را به خاطر نداشتند؛ بنابراین نیاز بود تا امام باقر (ع) این مهم را احیا کند.
وی افزود: دوره تلاش برای تشکیل مجدد حکومت اسلامی از زمان صلح امام حسن (ع) کلید خورده، اما امام باقر (ع) حرکت گستردهتری را آغاز کردند. به همین دلیل کادرسازی علمی را در دستور کار قرار دادند و در عین حال شاگردان فراوانی را تربیت کردند که در نوع خود بینظیر بود. از این رو باید ائمه معصومین (ع) را حافظان دین اسلام خواند.
وی افزود: اهمیت نقش امام باقر (ع) در متحد ساخت شیعیان نکتهای است که توسط برخی از بزرگان به آن اشاره شده است.
رضایی وحدت دربین جامعه اسلامی را دستاوردی ارزنده خواند و تصریح کرد: در کتاب کافی جلد دو صفحه ۲۰۹ سخنی از امام باقر (ع) بیان شده که میفرمایند: «ایجاد وحدت هنگام پیدایش اختلاف، و تباهی امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدائی، صدقهای است که خداوند آن را دوست دارد». جامعه امروز ما نیازمند اتحاد است آن هم در برهه سخت امروز که نباید از آن غافل شد.
این کارشناس علوم قرآنی به سیره و رویکرد اجتماعی امام باقر (ع) پرداخت و افزود: یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد دیدگاه امام پنجم (ع) درباره احترام به مالکیت اجتماعی است، نکتهای که نیاز تا در آن مردم توجه و تدبر لازم را داشته باشند.
وی افزود: رعایت حقوق مسلمانان و ضرورت احترام به حقوق مالی و داراییهای مردم، نکتهای بسیار مهم بوده و دین اسلام به نگاهی ویژه به آن اهتمام دارد بسیاری از چالشهای امروز بشر و جامعهنیز بر اساسا همین نکته افزایش یافته است. توجه به حقوق، حتی برای اقلیتهای دینی، نیز در نظر گرفته شده است و از آن با عنوان حقالناس یاد میکند.
وی تاکیدات اخلاقی امام باقر (ع) را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: روایتی در کتاب وسائل جلد ۱۳ صفحه ۱۱۴ وجود دارد که از امام باقر (ع) بیان شده و در آن تاکید بر حق الناس وجود دارد. امام پنجم فرمودند: «هر کس دوست دارد که خدا (فردا) او را از عذاب جهنم ایمن بدارد بدهکار تنگدست خود را مهلت دهد یا مقداری از طلب خود صرف نظر کرده (به او ببخشد)». این برای باز شدن گرههای زندگی بسیاری از مردم امروز لازم است از این رو تدبر در توصیهها و روایتهای ائمه معصومین (ع) ضروری است.
انتهای پیام/