تلاش دستگاه قضا برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها/ تشریح اقدامات ویژه قوه قضاییه در راستای عفو، تخفیف و تبدیل مجازات محکومان در سال ۱۴۰۲

خبرگزاری میزان -به موجب بند ۱۱ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، یکی از وظایف و اختیارات رهبری؛ عفو یا تخفیف مجازات محکومین در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه، است.

بر همین اساس رئیس قوه قضاییه هر ساله به مناسبت‌های مختلف و بررسی شرایط محکومان، پیشنهاد عفو، تخفیف و تبدیل مجازات برخی محکومان را به رهبر انقلاب تقدیم می‌کند تا در صورت صلاح‌دید مورد موافقت قرار گیرد.

در همین راستا در سال ۱۴۰۲ نیز، سه درخواست عفو از سوی رئیس قوه قضاییه مطرح شد و مورد موافقت رهبر انقلاب قرار گرفت. به موجب این درخواست‌ها، مجموعا ۶ هزار و ۸۷۱ نفر محکوم مشمول عفو، تخفیف و تبدیل مجازات قرار گرفتند. 

درخواست عفو به مناسبت عید نوروز و ماه مبارک رمضان نیز پیش‌بینی شده است که بعد از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه و موافقت رهبر معظم انقلاب، اطلاع‌رسانی لازم در مورد آن انجام خواهد شد.

لازم به ذکر است که این موارد از عفو، تخفیف و تبدیل مجازات که با پیشنهاد رئیس قوه قضاییه انجام می‌شود، غیر از مواردی است که از سوی دستگاه قضا، به صورت موردی و با استفاده از ارفاقات قانونی نسبت به محکومان واجد شرایط اعمال می‌شود.

طبق گفته، معاون قضایی قوه قضاییه در ابتدای اسفندماه ۱۴۰۲: از زمان ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در قوه قضاییه ۱۱۰ هزار و ۵۴۱ محکوم از عفو و تخفیف مجازات استفاده کرده‌اند. ۶۳۲ نفر از آن‌ها محکوم به اعدام بودند که به آنان یک درجه تخفیف داده شد و امسال (۱۴۰۲) نیز مجموع مشمولان عفو که تخفیف مجازات ۸ هزار و ۱۲۶ نفر هستند که از بین آن‌ها ۳۵۴ نفر اعدامی بودند و مشمول تخفیف مجازات قرار گرفتند.

موافقت رهبر انقلاب با درخواست رئیس قوه قضاییه مبنی بر عفو یا تخفیف مجازات تعدادی از محکومان (۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۲)

رهبر معظم انقلاب اسلامی در آستانه عید سعید فطر سال گذشته (۳۱ فروردین‌ماه ۱۴۰۲) با عفو یا تخفیف مجازات تعدادی از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان قضایی نیرو‌های مسلح موافقت کردند.

درخواست عفو و تخفیف مجازات این محکومان که تعداد آن‌ها ۱۷۶۰ نفر بود، از سوی رئیس قوه قضاییه به رهبر معظم انقلاب، تقدیم شده بود.

موافقت رهبر انقلاب با درخواست رئیس قوه قضاییه مبنی بر عفو، تخفیف و تبدیل مجازات بیش از ۲ هزار نفر از محکومان (۱۰ مهرماه ۱۴۰۲)

رهبر معظم انقلاب اسلامی به درخواست رئیس قوه قضاییه، به مناسبت حلول ماه ربیع‌الاول و فرارسیدن میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع) در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۲، با عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات ۲ هزار و ۲۸۴ نفر از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان قضایی نیرو‌های مسلح و سازمان تعزیرات حکومتی، موافقت کرد.

در این مرحله اسامی ۲ هزار و ۲۸۴ نفر که پرونده آنان در کمیسیون عفو و بخشودگی بررسی شده بود و شرایط استحقاق عفو را داشتند، پس از تأیید و ارسال درخواست عفو رئیس قوه قضاییه به محضر مقام معظم رهبری، مورد موافقت ایشان قرار گرفت.

از مجموع این افراد، پرونده هزار و ۱۷ نفر منتهی به آزادی و مختومه شد و هزار و ۲۶۷ نفر باقیمانده مشمول تخفیف مجازات شدند.

از مجموع افرادی که در این نوبت مشمول عفو شدند، پرونده ۲ هزار و ۴ نفر مربوط به دادگستری‌ها و محاکم عمومی و انقلاب، پرونده ۲۴۷ نفر مربوط به سازمان تعزیرات حکومتی و پرونده ۳۳ نفر دیگر مربوط به سازمان قضایی نیرو‌های مسلح بود.

مجازات قطعی ۵۲ نفر از افرادی که در این دوره مشمول عفو شدند «اعدام» بود که با تخفیف مجازات به حبس تغییر کرد، ۴۱ نفر از محکومان اتباع بیگانه از کشور‌های مختلف، ۱۳ نفر محکومین پرونده‌های امنیتی و ۲۳۷ نفر زن بودند.

موافقت رهبر انقلاب با درخواست رئیس قوه قضاییه مبنی بر عفو، تخفیف یا تبدیل مجازات ۲ هزار و ۸۲۷ نفر از محکومان (۱۸ بهمن ماه ۱۴۰۲)

رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ ۱۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۲، به مناسبت عید مبعث پیامبر گرامی اسلام (ص)، سال‌روز پیروزی انقلاب اسلامی و اعیاد شعبانیه با درخواست رئیس قوه قضاییه برای عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات جمعی از محکومان موافقت کردند.

در نامه رئیس قوه قضاییه، عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات ۲ هزار و ۸۲۷ نفر از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان قضایی نیرو‌های مسلح و تعزیرات حکومتی درخواست شده بود.

در این عفو، اسامی که پرونده آن‌ها در کمیسیون عفو و بخشودگی، بررسی شده بود و شرایط استحقاق عفو را داشتند، پس از تأیید و ارسال توسط رئیس قوه قضاییه به محضر مقام معظم رهبری، مورد موافقت ایشان قرار گرفت.

از مجموع ۲ هزار و ۸۲۷ نفر مشمول عفو و تخفیف مجازات، ۹۹۶ نفر مشمول عفو منتهی به آزادی و مختومه شدن پرونده و هزار و ۸۳۱ نفر باقیمانده مشمول تخفیف مجازات شدند.

مجازات قطعی ۵۳ نفر از این افراد، «اعدام» بود که با تخفیف، مجازات آن‌ها به حبس تغییر پیدا کرد.

تعداد ۲۱ نفر از این افراد، محکومان ماده ۲۰ (افرادی که شرایط اولیه عفو را نداشتند و رئیس قوه قضاییه رأسا عفو آن‌ها را درخواست کرد) بودند. مجازات این محکومان غالبا اعدام بود و ۲ هزار و ۳۸۰ مورد دیگر، از سایر محکومان دادگستری‌ها بودند.

تعداد ۶ نفر از افراد مشمول عفو از محکومان سازمان قضایی نیرو‌های مسلح و ۳۶۷ نیز از محکومان سازمان تعزیرات حکومتی بودند.

در این عفو، ۱۹۶ نفر از محکومان مشمول عفو از محکومان زن، ۳۵ نفر اتباع بیگانه، ۳۴ نفر محکومان امنیتی و ۳ نفر زیر ۱۸ سال بودند.

مصادیق عفو و تحفیف مجازات محکومان واجد شرایط از سوی دستگاه قضایی با استفاده از ارفاقات قانونی در سال ۱۴۰۲

قوه قضاییه علاوه بر انجام وظایف قانونی خود که بحث پیشگیری، و مقابله با مجرمان و سختگیری در موارد لزوم است به موضوع اعمال ارفاقات قانونی در مورد محکومان واجد شرایط نیز توجه ویژه‌ای داشته و دارد.

در همین راستا، مسئولان قضایی با در نظر داشتن توصیه‌های رئیس قوه قضاییه در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ مبنی بر اینکه: مسئول قضایی ذی‌ربط باید جمیع شرایط و اقتضائات را لحاظ کند و ضمن اهتمام کامل به موازین و اصول قانونی، بداند که کجا و در قبال چه محکوم و جرمی باید از تأسیسات ارفاقی بهره بگیرد؟ کدام دسته از محکومان می‌توانند مشمول عفو قرار گیرند و کدام دسته نمی‌توانند؟ به اعمال عفو، تخفیف و تبدیل مجازات نسبت به بررسی درخواست‌های عفو و تخفیف از سوی محکومان واجد شرایط و موافقت با آن اقدام کردند.

برخی از مصادیق عفو و تحفیف مجازات محکومان واجد شرایط که از سوی دستگاه قضایی در سراسر کشور با استفاده از ارفاقات قانونی در سال ۱۴۰۲، انجام شده، شامل این موارد می‌شود:

• آزادی هزار و ۱۶۸ مددجو از ابتدای سال ۱۴۰۲ با عفو از زندان‌های استان تهران
• عفو ۱۰۱ نفر از محکومان واجد شرایط طی یازد ماه ابتدایی سال، در استان یزد
• آزادی ۴۵ مددجوی زندان‌های استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از ارفاقاتی همچون مرخصی پایان حبس، عفو مشروط، تعلیق و تخفیف مجازات
• در لیست عفو قرار گرفتن یک اعدامی با وساطت رئیس سازمان زندان‌ها و موافقت رئیس قوه قضاییه 
• موافقت اعضای کمیسیون عفو و بخشودگی دادگستری کل استان آذربایجان غربی، با ۱۷ درخواست از ۲۵ درخواست عفو 
• رسیدگی به ۶۵ پرونده در کمیسیون عفو دادگستری استان فارس
• موافقت کمیسیون عفو و بخشودگی استان مرکزی با ۱۰ درخواست
• رسیدگی به درخواست ۱۶۰۰ نفر از زندانیان با برگزاری جلسه ویژه کمیسیون عفو قوه قضاییه در استان هرمزگان
• مشمول آزادی یا تخفیف مجازات قرار گرفتن بیش از ۶۰۰ نفر از زندانیان واجد شرایط در استان مازندران

این موارد تنها بخشی از اقدامات قوه قضاییه در سراسر کشور در راستای عفو، تخفیف و تبدیل مجازات محکومان واجد شرایط بوده است که در سال ۱۴۰۲، انجام شده است. 

انتهای پیام/