معاون اول قوه قضاییه: نکات مهم حق بر سلامت مردم باید توسط دستگاه دیپلماسی کشور و ستاد حقوق بشر پیگیری شود

خبرگزاری میزان_ دومین کنگره بین المللی حقوق سلامت به همت معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مصدق معاون اول و مهدی جوهری مدیرکل آموزش قوه قضاییه، جمعی از مسئولان عالی قضایی، رئیس و مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و جمعی از صاحبنظران و متخصصان داخل و خارج از کشور در محل سالن همایش دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مصدق معاون اول قوه قضاییه در این کنگره ضمن تشکر و قدردانی از دست اندرکارانی که زمینه برگزاری این کنگره با موضوع بسیار مهم حقوق سلامت را مهیا کردند، با اشاره به چالش‌های هوش مصنوعی عنوان کرد: با بررسی فرصت‌ها و تهدید‌های موضوعات جدید و نوظهور از جمله هوش مصنوعی، امروزه باید به صورت جهشی حرکت کنیم.

وی با اشاره به اینکه بهداشت و سلامت یکی از موضوعات بسیار مهم در شریعت مقدس اسلام است، گفت: هرآنچه راجع به موضوع سلامت در کنوانسیون‌ها مطرح می‌شود ریشه آن در شریعت مقدس روایت شده است و مراجعه به روایات و سیره پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) گنجینه‌های ارزشمندی از دستورالعمل‌های پزشکی برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها را ارائه می‌دهد. در مطالعه تاریخ نیز نام افراد صاحب‌نامی، چون ابوعلی سینا حک شده است.

معاون اول قوه قضاییه تصریح کرد: در تحولات دوره پزشکی بعد از انقلاب نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشتیم و به صورت جهشی و موشکافانه مسائل مورد بررسی قرار گرفته است.

سلامت در بهداشت حق بنیادین افراد است

وی ادامه داد: امر سلامت در بهداشت حق بنیادین افراد است و در متون متعدد قانون اساسی به موضوع بهداشت اشاره شده و در قانون اساسی به آن اهمیت داده شده است. ضمن اینکه در اسناد بین‌المللی نیز جایگاه خود را دارد و جامعه حق مطالبه‌گری از حاکمیت را برای تامین حق حیات، سلامت، امنیت و آرامش جامعه را داراست.

حجت‌الاسلام والمسلمین مصدق با بیان اینکه حقوق سلامت علاوه بر تبدیل به رشته مستقل ماهیت بین‌رشته‌ای دارد، عنوان کرد: حقوق سلامت در خود ماهیت بین رشته‌ای دارد و حقوق بشر، کیفری و عمومی را نیز در خود جای داده است و زمانی که بهداشت و سلامت به عنوان حق پذیرفته شود، دانشمندان گرایش‌های مختلف حقوقی می‌توانند برای حمایت پای کار بیایند و مداخله کنند.

وی با تاکید بر صیانت از حق بر سلامت، خاطر نشان کرد: براساس قواعد بشردوستانه بین المللی کارکنان بهداشت و درمان، بیمارستان‌ها وسایل نقلیه و تجهیزات پزشکی محل حمایت بوده و نباید مورد تعرض قرار بگیرند و هر حمله‌ای به آن محکوم می‌شود و افکار عمومی این را نمی‌پذیرد.

تاکید بر مجازات‌های بازدارنده و متناسب با جرم

معاون اول قوه قضاییه گفت: قوه قضاییه در زمینه‌های متعدد در بروزرسانی حقوق حوزه سلامت می‌تواند تعامل و همکاری داشته باشد. در حال حاضر قوانینی وجود دارد که موضوعیت ندارد و یا با گذشت زمان موضوعیت خود را از دست داده اند و یا مجازات‌های پیش بینی شده متناسب نیست؛ لذا دستگاه قضا بر اساس سند تحول اقدامات اساسی را در شرف اقدام دارد که اثرات نتیجه‌بخشی دارد. بطور مثال در مبحث سیاست جنایی، مجازات‌های بازدارنده و متناسب و حبس‌زدایی لحاظ شده است. پزشکی که مرتکب تخلف شده، باید مجازاتی متناسب با شغل وی برایش لحاظ شود.

وی تاکید کرد: آموزش حقوق سلامت به قضات و ماموران اجرایی قانون و تشکیل شعب تخصصی برای رسیدگی به دعاوی سلامت و بهداشت چندین سال است که در قوه قضاییه اجرایی شده است، اما معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه آمادگی کامل دارد این مسائل را به صورت جهشی مرتفع کند و در صورت نیاز نیاز به پژوهش و تحقیقات کمیسیون مشترک متشکل از نمایندگان وزارت‌های مختلف و معاونت‌های مرتبط قوه قضاییه پای کار می‌آیند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مصدق همچنین عنوان کرد: نکات بسیار مهم حق بر سلامت به صورت جدی توسط دستگاه دیپلماسی کشور و ستاد حقوق بشر باید پیگیری شود. یکی از این موارد موضوع تحریم‌ها بر سلامت مردم ایران است. اقدامات خوبی صورت گرفته، اما بصورت جدی و مستند باید بدان پرداخته شود و با مشارکت جامعه علمی و کشور‌های مختلف و در سطح بین المللی باید مستنداتی ارائه شود که به علت عدم تحویل دارو هموطن‌هایمان را از دست دادیم و مسببان، جنایت جنگی انجام دادند.

معاون اول قوه قضاییه در پایان سخنان خود با درود و سلام بر روح شهدای سلامت که در برهه مربوط به بیماری کرونا از خودگذشتگی کردند و مخلصانه پای کار ایستادند، اظهار کرد: از خودگذشتگی کارکنان حوزه بهداشت و درمان در زمان شیوع بیماری کرونا نقطه عطفی در علوم پزشکی است که باید در تاریخ ثبت و ضبط و در سطح بین المللی اشاعه شود.

استفاده از نظرات اندیشمندان در دومین کنگره حقوق سلامت 

علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در ادامه عنوان کرد: ماهیت این کنگره یک ماهیت بین بخشی است بنابراین تلاش شده از همه صاحبنظران و اندیشندان که در حوزه سلامت و حقوق سلامت صاحب نظر هستند به صورت جمعی استفاده شود. طبیعتاً به دلیل اینکه بخش زیادی از این مسائل مرتبط با قوه قضاییه است، بسیاری از مدعوین ما متشکل از قضات و همکاران ما در سیستم قضایی هستند.

وی افزود: بر اساس برنامه‌های جدیدی که در این کنگره دیده و اجرا می‌شود، مباحث جدید و نوینی که در حوزه سلامت با مبانی حقوقی مورد توجه است به صورت مسئله‌محور در این کنگره مطرح می‌شود. از جمله مباحث حقوق کودک، حقوق بانوان، حقوق مدنی جدید، هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین، ملاحظات اخلاقی و حقوقی هوش مصنوعی، متاورس، مالکیت‌های معنوی، مسائل اخلاقی و اقتصادی و مواردی از این قبیل جز مباحثی است که در این کنگره به صورت ویژه‌تر بدان پرداخته می‌شود.

زالی ادامه داد: تلاش شده همه صاحبنظران و اندیشمندان در مسائل نوین، به خصوص سلول‌های بنیادی و رحم اجاره‌ای که هم ابعاد حقوقی و هم ابعاد سلامتی بر آن بار است، طرح موضوع کنند.

وی تصریح کرد: باید اثبات کنیم حق بر سلامت یک حق همگانی و شهروندی در اسناد بین المللی، ملی و بنیادین است ضمن اینکه بر اساس اصل ۲۹ قانون اساسی حق تکلیفی برای سیستم‌های حکمرانی و حاکمیتی تلقی شده است و دولت‌ها باید متحدانه برای ایفای وظایف خود و حصول نتیجه در بالاترین استاندارد‌های مورد لزوم، حق بر سلامت را داشته باشند.

تنوع حوزه‌های مرتبط با حقوق سلامت 

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: امروزه با توجه به تنوعی که در حوزه سلامت اعم از سلامت معنوی، اجتماعی، معنوی و روانی و فیزیکی وجود دارد، حقوق بر سلامت نیز شقوق متفاوتی را پوشش می‌دهد لذا مباحث جدیدی از ابعاد حقوقی، مدنی، تقنینی، اداری و اجتماعی مطرح است که در این کنگره سعی شده با توجه ویژه به مسائل جدید رسیدگی شود.

وی یادآور شد: حق بر سلامت، یک بخش فردی دارد که مربوط به حقوق فردی هر شهروند است که باید از مباحث مربوط به سلامت بهره‌مند شود لذا تلاش شده به  ابعاد مختلف و پیچیدگی‌های عرصه حقوق اجتماعی پرداخته شود.

زالی عنوان کرد: مباحث اخلاق پزشکی، پیشگیری در زمینه کاهش تخلفات و همچنین اخلاق زیست محیطی، محیط زیست و اخلاق زیستی و .. بدلیل ویژگی‌های جدید پیرامونی مباحث جذاب جهانی حقوق بر سلامت هستند.

رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: امیدواریم خروجی این کنگره تشکیل کارگروه‌های مشترک مبتنی بر کار و خرد جمعی بین صاحبنظران باشد و اینکه مدلی برای توسعه برنامه‌ها و کار‌های مشترک و رشته‌های بین‌بخشی و ترجمانی تلقی شود و تعیین کننده سلامت در عرصه اجتماعی باشد تا از  مباحث جدید اندیشه‌ورزی در قوانین تقنینی بهره‌مند شویم.

وی خاطر نشان کرد: خوشبختانه فقه پویای شیعه این انعطاف پذیری را دارد که متناسب با مقتضیات موجود مسائل نوین جدید مثل سلول‌های بنیادین، شبیه‌سازی، رحم اجاره‌ای و رحم مصنوعی، بانک اسپرم روش‌های نوآوری ناباروری، پیوند اعضا و مرگ مغزی، متاورس و هوش مصنوعی مواردی از این قبیل ... پاسخ‌های به هنگام، به‌روز و مترقی ارائه دهد و پشتیبان اندیشه‌ای این مسائل در عرصه حقوقی باشد.

زالی همچنین گفت: در سطح بین المللی نیز متاورس و هوش مصنوعی از مباحث جذاب جلسات حضوری و مجازی مهمان خارجی دومین کنگره حقوق سلامت بود.

حقوق و پزشکی ۲ گرایش در هم تنیده در موضوع حقوق سلامت هستند

در ادامه، مهدی جوهری مدیرکل آموزش قوه قضاییه گفت: دومین کنگره بین المللی حقوق سلامت در راستای هم اندیشی، ارتقا و حمایت از حوزه سلامت برپا شده است و یک رشته میان‌رشته‌ای است که در آن ۲ گرایش حقوق و پزشکی در هم تنیده شده اند.

وی افزود: اهم مباحث این کنگره، سلامت کودک و فضای مجازی، حقوق بین الملل سلامت و هوش مصنوعی، حقوق سلامت تطبیقی و سلامت الکترونیک، حقوق کیفری سلامت و جرایم نوین زیست پزشکی و حقوق عمومی سلامت و چالش‌های حقوقی متاورس است و از همه مهمتر مبحث حقوق سلامت کودک در بعد جسم و روان است که در بحث شکوفایی جامعه نقش ایفا می‌کند.

جوهری تاکید کرد: خروجی مباحث در رویه‌های دادگاه و پیش‌نویس‌نگاری تقنینی طرح حمایت از حوزه حقوق سلامت قطعا موثر خواهد بود.

شایان ذکر است، پیش از این، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در راستای تحقق و توسعه همکاری‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری میان طرفین تفاهم نامه منعقد شد.

انتهای پیام/