ردپای استعمار فرانسه در رویدادهای آفریقا

خبرگزاری میزان - کودتای نظامی اخیر در نیجر، آینده حضور فرانسه در غرب و مرکز آفریقا را در هاله‌ای از ابهام قرار داده و تردید‌هایی را در مورد آینده دخالت نظامی آمریکا در آنجا نیز ایجاد کرده است.

رئیس جمهور این کشور، متحد مورد اعتماد فرانسه، در اواخر جولای از سوی محافظان خود در کاخ ریاست جمهوری گروگان گرفته شد. 

معترضان بلافاصله پس از تجمع در سفارت فرانسه، آن را به آتش کشیدند و شیشه‌های آن را شکستند.

یک نظامی با یونیفورم در تلویزیون دولتی ظاهر شد و اعلام کرد که ارتش به همکاری خود با فرانسه پایان می‌دهد.

هرج و مرج در نیجر، این کشور آفریقای غربی هفته‌های گذشته تکرار ناآرامی‌های قبلی در بورکینافاسو و مالی در نزدیکی آن بود - که هر سه کشور مستعمره سابق فرانسه هستند و همگی برای سرکوب شورش‌های خشونت‌آمیز تلاش می‌کنند و همه آن‌ها به وسیله نظامیان ارتش خود تسخیر شده‌اند. 

تداوم استعمارگری فرانسه در آفریقا

این کودتا شعله خشم مردمی را علیه فرانسه شعله‌ور کرده است؛ یک قدرت استعماری سابق که منتقدان می‌گویند هرگز واقعا دارایی‌ها و مستعمرات سابق خود را رها نکرد.

«مجتبی رحمان»، مدیر عامل بخش اروپا در گروه مشاوره اوراسیا، گفت: فرانسه این کودتا را ندیده است، بنابراین از مالی یا بورکینافاسو چیزی یاد نگرفته است؛ «تئوری واضح دومینو برای قرن بیست و یکم».

تحولات نیجر و منافع آمریکا و فرانسه

تحولات در نیجر منافع فرانسه و آمریکا را تهدید کرده است که برای کمک به کشور‌هایی که با شورشیان مبارزه می‌کنند، نیرو‌ها و همچنین کمک‌های نظامی و اقتصادی به منطقه اعزام کرده‌اند.

کشور‌های همسایه نیجر نیز علیه یکدیگر روی می‌آورند؛ بلوکی از کشور‌های غرب آفریقا که به دلیل کودتا‌ها ناآرام نشده‌اند، نیجر را تحریم و تهدید می‌کنند در صورتی که سران کودتا رئیس جمهور را به قدرت نرسانند، مداخله نظامی خواهند کرد؛ از سویی دیگر مالی و بورکینافاسو قول داده‌اند از کودتاچیان نیجر دفاع کنند.

استعمار فرانسه

نزدیک به نیمی از کشور‌های آفریقایی زمانی مستعمره یا تحت‌الحمایه فرانسه بودند؛ برای چندین دهه، فرانسه روابط نزدیک، هرچند پیچیده با بسیاری از مستعمرات سابق، از جمله حضور نظامی، نفوذ اقتصادی و دسترسی مستقیم به سران دولت‌ها، حفظ کرده است.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، با آگاهی از افزایش نارضایتی‌ها، هنگام انتخاب شدنش در سال ۲۰۱۷ وعده داد روابط با این قاره را از نو تنظیم کند اما با این وجود منتقدان بر این عقیده هستند که در بسیاری از مستعمرات سابق فرانسه، در عمل تغییر چندانی صورت نگرفته است و مخالفان، فرانسه را به رویکرد پدرانه در آفریقا متهم می‌کنند که روابط نزدیک خود را با مقامات در کشور‌هایی مانند چاد و کامرون حفظ می‌کند.

تحت ریاست جمهوری «محمد بازوم»، که از ۲۶ جولای در بازداشت به سر می‌برد، نیجر یکی از متحدان کلیدی غرب در منطقه آشفته آفریقا و دریافت کننده مورد علاقه کمک‌های خارجی بود.

چندین هزار نیروی غربی در این کشور مستقر بوده‌اند، از جمله هزار و ۱۰۰ آمریکایی و هزار و ۵۰۰ فرانسوی که ادعا می‌شود در «نبرد با تروریسم» در این کشور مستقر هستند.

ساختار شکننده کمک‌ها و حمایت‌های نظامی غرب در حال حاضر با وضعیت نامناسب فرانسه مورد تردید است.

اخیرا فرانسه بیش از ۵۵۰ نفر از اتباع خود را از نیجر تخلیه کرد و دلیل آن را افزایش ناامنی در پی حمله به سفارت این کشور در نیجر عنوان کرد.

منابع غنی نیجر و از دست رفتن منافع فرانسه

نیجر حدود ۱۰ درصد از عرضه اورانیوم به فرانسه برای رآکتور‌های هسته‌ای این کشور را تامین می‌کند؛ شرکت فرانسوی «اورانگو» که قبلا با نام «آروا» شناخته می‌شد، به آلودگی محیط زیست در منطقه اطراف معدن متهم شده که باعث خشم برخی از مردم نیجر شده است.

«سلیم سیدیمو»، دانشجوی ۲۷ ساله، اخیرا در تظاهراتی در نیامی، پایتخت نیجر، گفت: ۵۰ سال که فرانسه از اورانیوم ما بهره‌برداری می‌کند، کافی است.

به گزارش «نیویورک تایمز»، تحولات سیاسی اخیر در غرب آفریقا تاکنون تجارت فرانسه در این قاره را بی‌ثبات نکرده است؛ بزرگترین شرکای تجاری آفریقایی آن مصر، نیجریه و آفریقای جنوبی هستند و شرکت‌هایی مانند «توتال انرژی» هنوز هزاران پمپ بنزین در سراسر آفریقا دارند.

با این حال، این ردپای اقتصادی در حال محو شدن است، بانک‌های آفریقایی جایگزین بانک‌های فرانسوی می‌شوند و شرکت‌های ساختمانی ترکیه یا چین جایگزین شرکت‌های فرانسوی می‌شوند؛ در بخش بانکداری و خودرو، شرکت‌های فرانسوی انحصار خود را در غرب آفریقا از دست داده‌اند.

«اتین ژیروس»، رئیس گروهی که از منافع اقتصادی فرانسه در این قاره نمایندگی و محافظت می‌کند، گفت: در سال ۲۰۰۰، فرانسه ۱۰ درصد از تجارت بین‌المللی آفریقا را به خود اختصاص داده بود و از آن زمان تاکنون به زیر ۵ درصد رسیده است؛ کودتا‌های اخیر و افزایش خشم علیه سیاست‌های فرانسه در منطقه به نفع سرمایه‌گذاری‌ها نبود اما ما به آن عادت کرده‌ایم و این پنجمین کودتای نیجر است.

انتهای پیام/