ماجرای برداشتن مغز بیماران روانی در دانمارک چیست؟

خبرگزاری میزان - سال‌ها بود که زمزمه‌هایی شنیده می‌شد؛ شایعات پیچید، داستان‌های رد و بدل شده و این یک راز نبود، اما در عین حال آشکارا مورد بحث قرار نمی‌گرفت. این‌ها به داستانی که بسیار غیر قابل باور به نظر می‌رسید، افزوده می‌‎شد.

به گزارش «سی‌ان‌ان»، با این حال، کسانی که حقیقت را می‌دانستند، می‌خواستند آن را آشکار کنند.

در زیرزمین سرد و خاکستری دانشگاه جنوب دانمارک اتاقی با نزدیک به ۱۰ هزار سطل پلاستیکی سفید با اعداد خط‌ دار روی هر یک قرار دارد.

با قدم زدن در راهرو‌های قفسه‌های چرخشی که سطل‌ها روی آن‌ها قرار گرفته‌اند، چیز زیادی وجود ندارد که بتوان توضیح داد، اما این بزرگترین مجموعه مغز انسان در جهان است.

در داخل هر سطل مغزی وجود دارد که در محلول فرمالدئید نگهداری می‌شود که بین سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۲ برداشت شده است.

مغز متفکر پشت این مجموعه بزرگ «اریک استرومگرن»، یک پزشک برجسته دانمارکی و «لاروس اینارسون»، یک محقق ایسلندی بودند.

آن‌ها مؤسسه آسیب شناسی مغز را در سال ۱۹۴۵ در «ریسکو»، در غرب دانمارک تأسیس کردند، به این امید که دانشمندان و پزشکان آینده بتوانند در زمانی بعد که علم پیشرفت کرده است دوباره مغز‌ها را بررسی کنند.

در مجموع ۹ هزار و ۴۷۹ مغز از بیماران با مشکلات روانپزشکی با تشخیص زوال عقل، اسکیزوفرنی و افسردگی برداشته شده است.

کار بر روی این مجموعه به دلایل مالی در سال ۱۹۸۲ متوقف شد و در نهایت در سال ۲۰۱۷ به شهر دیگری به نام «اودنسه» منتقل شد.

فصلی تاریک در تاریخ دانمارک

از سوی دیگر، برخی از کارشناسان بر این نکته تأکید می‌کنند که جمع‌آوری مغز در مقیاس بزرگ تنها به این دلیل امکان پذیر بوده، زیرا «بیماران روانپزشکی» حقوق بسیار کمی در دانمارک داشتند.

بر اساس گفته برخی دانشمندان دانمارکی، بیماران روانی در این کشور از حقوق برابری با دیگر افراد برخوردار نبودند و حتی بدون رضایت تحت درمان قرار می‌گرفتند.

«جسپر واچی کراگ»، محقق ارشد مرکز تحقیقات بهداشتی در علوم انسانی کپنهاگ با اشاره به این موضوع که این بیماران روانی حتی بدون رضایت خود تحت درمان و بررسی قرار می‌گرفتند، گفت: بیشتر موسسات روانپزشکی دانمارک دولتی بودند، بنابراین این بیمارستان‌ها تحت اداره دولت دانمارک بودند و هیچ فردی از خارج وجود نداشت که درباره آنچه در این موسسات دولتی می‌گذشت سوال بپرسد.

با این وجود «مارتین ویرنفلد نیلسن»، رئیس «مجموعه مغز» در دانشگاه جنوب دانمارک می‌گوید: در آن دوران کالبد شکافی بخشی طبیعی از مرگ در بیمارستان بود؛ امروز ما فرد را غیرقابل تعرض می‌دانیم. اینکه ما می‌توانیم درباره همه چیز، یا حداقل بیشتر، درباره اتفاقاتی که برایمان می‌افتد تصمیم بگیریم. در آن زمان نه از خود بیماران و نه از بستگان آن‌ها لزوماً برای کالبد شکافی اجازه نگرفتند. 

خارج کردن مغز‌ها بدون رضایت

هنگامی که شورای اخلاق دانمارک در اوایل دهه ۱۹۹۰ حکم داد که مغز‌های این بیماران را می‌توان برای تحقیق استفاده کرد، حتی اگر بدون رضایت بیماران یا خانواده آن‌ها برداشته شود، دانمارک شاهد یکی از اولین بحث‌های اخلاقی مهم در تاریخ خود بود.

بحث درباره آن زمان به پایان رسیده، اما کتاب‌ها و فیلم‌ها در مورد شرایط موجود در موسسات روانی دولتی مدام به دانمارکی‌ها یادآوری می‌کنند که دولت مدیون آن بیماران است و باید عذرخواهی کند.

در آغاز مارس ۲۰۲۳، دولت جدید دانمارک به این نتیجه رسید افرادی که قبلا تحت مراقبت ویژه قرار گرفته بودند، باید در اواخر سال جاری عذرخواهی دریافت کنند.

در مجموع ۲۷ هزار و ۵۰۰ نفر در موسسات مختلف مراقبت‌های بهداشتی بین سال‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۸۰ در دانمارک ثبت نام کردند؛ موسسات زندان نبودند، اما اغلب اوقات بیماران نمی‌توانستند آنجا را ترک کنند.

تحقیقاتی که در آوریل ۲۰۲۲ انجام شد نشان داد که تعداد زیادی از بیماران در این دوره مورد حمله قرار گرفته اند؛ اعتقاد بر این است که بیماران مجبور بودند - از جمله روش‌های دیگر - عقیم سازی اجباری و لوبوتومی را انجام دهند.

در میان کسانی که انتظار می‌رود از آن‌ها عذرخواهی شود، ۵۰۰ زن دانمارکی هستند که بین دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۶۰ در موسسه‌ای در یک جزیره تحت عقیم سازی اجباری و سقط جنین قرار گرفتند.

انتهای پیام/