ثروت آخرین شاه ایران در هنگام فرار از کشور چقدر بود؟

خبرگزاری میزان - از کاخ شاه در نیاوران، در ارتفاعات شمال تهران که ویلاهای ثروتمندان پیرامون آن جمع شده است ملکه فرح دیبا یک هواپیما پر از لباس و اشیائی که دیگران اثاث منزل می‎نامند به آمریکا فرستاده است. ماموران گمرک در سراسر اروپای غربی و آمریکای شمالی با وضع عجیبی روبه رو شده اند. چگونه می‎توانند قیمت اشیاء گرانبهایی نظیر جامه‎دانها و صندوق‎های لبریز از قالی و تابلو و مبل و المس و گردنبندهای مروارید و انگشترهای یاقوت و گوشواره‎های زمرد و نیم تاج‎های زنانه و سرویس‎های نقره را که از ایران وارد می‎شود ارزیابی کنند؟

بانک‎های تهران در تقاضاهای انتقال پول غرق شده اند، تقریبا هر مرد و زن ثروتمندی در ایران ناگهان خواستار انتقال تلگرافی ثروتش به یکی از بانک‎های سوییس یا پاریس یا لندن یا نیویورک یا جزایر دریای کارائیب شده است. کارمندان بانک مرکزی دست به اعتصاب زده و از ارسال هرگونه تلکسی خودداری می‎کنند و اسنادی انتشار داده‌اند که از جمله دو تن از برادرزادگان شاه و یکی از امرای ارتش مبلغ 4 و 2 میلیارد دلار به بانک‎های خارج انتقال داده‎اند.

در مورد میزان ثروت محمدرضا شاه همیشه ارقام نجومی در مطبوعات انتشار یافته است. به طور مثال، روزنامه نیویورک تایمز در شماره مورخ 10 ژانویه 1979 خود با استناد به گفته منابع بانکی جهان ادعا کرد که: «مبلغی بین 2 تا 4 میلیارد در طول این دو سال آخر ازسوی خانواده سلطنتی ایران به آمریکا منتقل شده است ...»

طبق شایعات موجود، مهمترین بخش از ثروت‎های شاه را «بنیاد پهلوی» تشکیل میداد که این بنیاد کلا در تیول او قرار داشت و گزارشی نیز که در پاییز سال 1978 (1357) از سوی مخالفین رژیم انتشار یافت نشان میداد که بنیاد پهلوی و خانواده او، جزء سهامداران عمده اکثر موسسات و شرکتهای موجود در ایران بودند.

در این گزارش فهرست بلند بالایی ازمیزان سرمایه گزاری‎های خانواده پهلوی به چشم میخورد که نشان میداد سهام عمده 17 بانک و شرکت بیمه، 25 کارخانه صنعتی، 8 شرکت استخراج معدن، 10 کارخانه مصالح ساختمانی، 45 شرکت مقاطعه کاری راه و ساختمان وبسیاری موسسات دیگر در ایران، به بنیاد پهلوی و اعضای خانواده شاه تعلق دارد.

همچنین شاهزادگان پهلوی اقلام قابل توجهی به صورت حق دلالی و یا شراکت در سود فروش از کمپانی‎های مختلف دنیا به دست می‌آورند. که در این مورد نیز جزوه ای در اواخر ماه دسامبر 1978 ( آذر 1357 ) در تهران منتشر شد، که مشخص میکرد اشرف بوسیله پسر بزرگش (شهرام) توانسته است کمیسیون‎های کلانی به خاطر عقد قرارداد مقاطعه کاری با چند کنسرسیوم بین المللی، فروش‎های کمپانی «داسو» فرانسوی به ایران، پروژه نیروگاه حرارتی ساخت کمپانی «براون باوری» سوئیس، و مقاطعه تاسیسات بند چابهار توسط کمپانی «براون اندروت» دریافت دارد.

شمس نیز با اعمال نفوذ موفق شده مسیر بزرگراه تهران کرج را به نوعی منحرف کند که از وسط املاکش در کرج بگذرد تا بتواند زمینهای خود را به بهایی چند برابر نرخ معمول به خریداران سرشناس بفروشد و هزینه سفرهای پرخرج او نیز همیشه از بودجه «سازمان شیر و خورشید سرخ» پرداخت می‎شود.

دراین جزوه که مسائل فراوانی را افشاء می‎کرد آمده بود: محمودرضا علی رغم داشتن امتیاز کشت تریاک املاک خود را در بازار سیاه می‎فروشد. غلامرضا در جنوب شهر تهران به کار آپارتمان سازی و فروش آن به مردم اشتغال دارد. عبدالرضا از کمپانی‎های ژاپنی رشوه گرفته تا برایشان در ایران تسحیلاتی تجارتی فراهم کند و نیز در تاسیس کارخانه کاغذسازی ومتروی تهران حق العمل‎هایی دریافت داشته است.

قبل از آن، در اوایل سال 1975 (1354) هم در سراسر مملکت شایع شده بود که خانواده شاه به طور مستقیم یا غیر مستقیم در بیش از نیمی از فعالیت‎های اقتصادی کشور دارای منافع هستند.

در آن زمان با وجودی که به نظر میرسید ارائه چنین رقمی درمورد منافع خانواده پهلوی بیشتر حالت اغراق آمیز داشته باشد _ و البته وسایل لازم برای تحقیق صحت و سقم  آن هم در دسترس نبود_ مع هذا آشکارا می‎شد دریافت که درباری‎ها هرگز نمیتوانند با در آمدهای معمولی آن طور ولخرجی و ریخت و باش کنند.

محمد رضا پهلوی بنا به تجربه فرار پیشین خود در مرداد 1332که خود را بی پول یافته بود با حرص و ولع سیری ناپذیری سعی در جمع آوری ثروت کرده بود و توانست ثروت زیادی را هنگام خروج از ایران از کشور خارج کند . این ثروت بنا به اظهارات برخی مقامات رسمی تا 56 میلیارد دلار گزارش شده است.

منابع:

1. کتاب آخرین سفرشاه، صفحات 10 و11
2. کتاب سقوط شاه، 146 و 147
3. پدر و پسر - ناگفته هایی از زندگی و روز گار پهلوی ها محمود طلوعی انتشارات نشر علم
4. من و فرح پهلوی - اسکندر دلدم انتشارات به افرین
5. روزگار با ما چه کرد - ابراهیم حسن بیگی انتشارات مدرسه برهان
6. دخترم فرح - فریده دیبا

انتهای پیام/