ابعاد تاریک درگیریها در "غزنی افغانستان"

به گزارش گروه بین‌الملل ، گروه طالبان حوالی ساعت یک بامداد جمعه 19 مرداد ماه جاری به شکلی گسترده به شهر غزنی مرکز استانی به همین نام واقع در میانه جنوب شرقی افغانستان حمله کردند که همه قرائن تاکنون نشان می دهد که در این هجوم تلفات سنگینی را به هر دو طرف وارد ساخته و شهر به شکل کامل دراختیار هیچ طرف نیست.

منابع خبری افغانستان و برخی رسانه های خارجی نزدیک به مقامات این کشور امروز دوشنبه اعلام کردند که اجساد 114 تن به بیمارستان شهر غزنی منتقل شده که اغلب آنها نظامی هستند و همچنین 140 زخمی نیز در این بیمارستان تحت درمان قرار گرفته اند.

برخی منابع به نقل از «فرید مشعل» فرمانده پلیس غزنی تلفات طرف مقابل یعنی طالبان را حدود 500 تن اعلام کرده اند که از جمله چند فرمانده مهم آنها در این حمله کشته شدند و گفته می شود که شماری از گروه های افراطی پاکستانی نیز در جمع طالبان وجود دارند.

یک منبع طالبان نیز روز دوشنبه تلفات سنگین افراد این گروه را در غزنی تایید کرده و گفته است که وضعیت افراد آنها در غزنی خوب نیست اما «ذبیح الله مجاهد» از سخنگویان این گروه تلفات سنگین طالبان را در غزنی رد می کند.

همچنین برخی از غیرنظامیانی که بصورت فردی و پراکنده موفق به فرار از شهر غزنی شده اند به رسانه ها گفته اند که خیابان و پس کوچه های شهر غزنی مملو از اجساد و ویرانی است که هیچ کسی آن را جمع آوری نمی کند و مردم نیز طی سه روز گذشته مواد غذایی خود را در منازل مصرف کرده اند و قادر به بیرون رفتن برای تهیه آذوقه نیستند که این وضعیت شهروندان را با چالش های جدی مواجه کرده است.

ارتباط غزنی با استان های همجوار و کابل قطع است و تمام دستگاه های مخابراتی فعال در غزنی توسط افراد طالبان به آتش کشیده شده و آشنایان شهروندان طی سه روز گذشته قادر نشدند با خانواده هایشان در شهر غزنی تماس بگیرند و از سلامت آنها بی اطلاع هستند.

ارتباط با مقامات محلی در استان غزنی و بیمارستان ها نیز به همین دلیل مقدور نیست و بیشتر گزارش ها و خبرهای منتشر شده بر حدس و گمانه استوار است و البته برخی مقامات حاضر در غزنی با استفاده از تلفن های ماهواره ای و شبکه بی سیم نظامی با مراکز خود و برخی رسانه های محلی در ارتباط هستند.

تنها بخشی از اطلاعات را فرمانده پلیس و یا افرادی که موفق به فرار از محل شده اند در اختیار رسانه ها قرار می دهند که تاکنون درستی یا نادرستی آن از سوی منابع موثق و بی طرف تایید یا رد نشده است ولی آنچه می تواند واقعیت داشته باشد، ویرانی گسترده و چپاول اموال مردم در شهر غزنی است که تعدادی از تصاویر در صفحات اجتماعی منتشر شده است.

مهمترین سوالی که در اذهان عمومی افغانستان برجسته شده این است که هدف اصلی طالبان از حمله به شهر غزنی چیست و دولت با توجه به عقبه اطلاعاتی و نشانه های آشکار تصمیم حمله طالبان چه رفتاری را بروز داده است.

همه کارشناسان نظامی و حتی هواداران طالبان به این نکته اشاره دارند که مهاجمان برای تسلط کامل بر غزنی به این شهر حمله نکرده اند زیرا آشکار است که طالبان اکنون توان نگهداری تصرفات خود را ندارد و می ماند گزینه این که طالبان قصد حمله چریکی و زدن ضربه و فرار را دارد که البته رفتار سه روز گذشته مهاجمان این گزینه را نیز تایید نمیکند زیرا آنها در شهر مانده اند و درگیری ادامه دارد.

با چنین وضعیتی چه چیزی می تواند دلیل تحمل تلفات و هزینه سنگین از سوی طالبان باشد به ویژه آن که بدنه عملیاتی طالبان بخشی از جامعه افغانستان محسوب می شود و اقدام آنها باید افکار عمومی داخل این اجتماع را نیز قانع کند.

در پاسخ به این سوال ها با توجه به ابعاد گسترده ویرانی و کشتار دو طرف می توان گفت که شاید طالبان بخواهد با چنین حمله ای به دیگر مناطق تحت نظارت دولت و دیگر شهرستان های غزنی پیغام دهد که مقاومت در برابر طالبان هزینه بر است و دولت مرکزی نیز توان جلوگیری از آن را ندارد و به این شیوه مقاومت مردمی را در سایر شهرستان های پیرامونی بشکند.

از طرفی با توجه به زمزمه هایی که در مورد آغاز گفت و گوهای صلح طالبان با دولت و با مشارکت آمریکا و تعدادی از کشورهای همسایه شنیده می شود می توان حدس زد که این جنگ شاید برای بالا بردن قدرت چانه زنی و گرفتن سهم بیشتر در روند مذاکرات باشد.

اما پرسش دیگری مطرح می شود که اگر تلفات دو طرف در این جنگ چنانچه درست بیان شود، آیا توجیه پذیر خواهد بود که در یک جنگ چهار روزه حدود یک هزار تن از دو طرف کشته یا زخمی شوند ، میلیون ها دلار سرمایه غیر نظامیان و مردم نابود شود تا بتوان به درجه ای از صلح رسید.

برخی کارشناسان نظامی احتمال می دهند داستان حمله گسترده و شکست پرهزینه طالبان در غزنی می تواند اقدامی باشد برای قانع کردن نیروهای عملیاتی گروه طالبان که بیش از 18 سال است به بهانه خروج اشغالگران جنگیده اند و قرار است به زودی توسط فرماندهانشان به سمت میز مذاکره سوق داده شوند ؛ پس باید همه بدنه مسلح طالبان قانع شوند که کارکرد نظامی این گروه تمام شده است.

عبدالله حفیظ  از افراد جنگ دیده افغان است باور دارد که با نزدیک شدن زمان گفت و گوهای صلح طالبان با دولت برای طالبان و حامیان آن گروه بهتر است از تعداد جنگجویان کاسته شود و قبل از آغاز گفت و گوها همه با فرماندهی طالبان برای پذیرش مسیر صلح آماده شوند.

به گفته وی رهبران طالبان برای قانع کردن افراد خود به منظور تن دادن به گفت و گوهای صلح باید به آنها بفهمانند که هزینه ادامه جنگ به معنی تلف شدن و نابودی است و برای جلوگیری از آن راهی جز مذاکره وجود ندارد.
البته هر دلیلی که برای انجام چنین حمله ویرانگری از سوی طالبان در نظر گرفته شود، نمی تواند کشتار غیرنظامیان، به آتش کشیدن اموال مردم، تخریب بی سابقه اماکن عمومی و ساختمان های دولتی را توجیه کند، زیرا طالبان همواره مدعی است که برای بیرون کردن آمریکایی ها و متحدانش و برای آزادی کشورش می جنگند، در حالی که در شهر غزنی تاکنون یک خارجی نیز کشته نشده و یا یک خودرو عادی آنها نیز از بین نرفته است زیرا از روز نخست نبودند.

افردی که در جنگ غزنی بیشترین آسیب را دیده اند ، مردم و غیرنظامیان هستند که نتیجه سال ها تلاش، کار و تجارت آنها در سه شبانه روز بطور کامل نابود شد و ادارات دولتی که با میلیون ها دلار هزینه ملت ساخته شده بود از بین رفت.

سکه جنگ در غزنی یک روی دولتی نیز دارد که این خود نیازمند کنکاشی جداگانه است، این که چرا نیروهای دولتی به رغم نمایان بودن نشانه های قبلی از آمادگی طالبان برای حمله به غزنی دیر به کمک شتافتند، چرا شماری از نظامیان موجود در شهر در سنگر خود نمانده و برخی ترک خدمت کردند. چرا طالبان در حمله به غزنی از تعداد زیادی خودرو زرهی هاموی برخوردار بود یا چرا فرمانده ارتش افغانستان برای پاکسازی غزنی دو روز مهلت خواسته و برای دیگر نیروهایش در شهرستان های دیگر غزنی التماس دعا کرده سئوالاتی است که این گزارش فرصت بررسی آنها را ندارد.

برای فهم بهتر اهداف حمله طالبان و تحلیل روند درگیری و نتایج آن باید تا رسیدن گزارش های موثق انتظار کشید و فعلا باید به داده های غیر رسمی رسیده ازمیدان نبرد اکتفا کرد.