تفاوت وقف عام و خاص

خبرگزاری میزان – وقف، یک نظام ویژه حقوقی است که شرایط مخصوص به خود را دارد. در وقف، فرد، با انگیزه‌های خیرخواهانه، تمام یا بخشی از مال خود را، برای استفاده از منافع آن، در اختیار عموم یا قشر خاصی قرار می‌دهد. در وقف، اصل مال به قوت خود، سالم و دست نخورده باقی می‌ماند و منافع حاصل از آن، استفاده می‌گردد.

البته وقف، موضوعی است که اکثر مردم، مفهوم آن را می‌شناسند؛ اما شاید با انواع و نکات حقوقی مربوط به آن آشنایی نداشته باشند. قانون مدنی، انواع وقف را پیش بینی نموده و آن را به دو دسته وقف عام و وقف خاص، تقسیم کرده که هر کدام، قواعد و تشریفات مخصوص به خود را دارند و باید، در چهارچوب این تشریفات و قواعد انجام شوند.

تعریف وقف عام

قانون مدنی، در ماده ۵۵ خود، در تعریف وقف، مقرر می‌دارد: "وقف، عبارت است از اینکه عین مال، حبس و منافع آن، تسبیل شود. " با توجه به این ماده، وقف، عبارت است از اینکه عین مال، به قوت خود باقی بماند و منافع آن، استفاده شود. وقف، بر اساس موقوف علیهم خود، یعنی آنچه وقف، به نفع آن، صورت می‌گیرد، می‌تواند به وقف عام و وقف خاص تقسیم شود. در این قسمت، قصد داریم، به تعریف وقف عام بپردازیم.

در تعریف وقف عام، می‌توان گفت که وقف عام، به وقفی گفته می‌شود که موقوف علیهم آن، یعنی کسانی که وقف، به نفع آن ها، صورت می‌گیرد، غیر محصور هستند و محدود به افراد مشخصی نیست. وقف عام، برای مصرف عمومی است و بر این اساس، در وقف عام، کسانی که وقف، به نفع آن‌ها انجام شده، متعدد و زیاد هستند. مثل وقتی که کسی، مسجد یا مدرسه وقف می‌کند یا کتابخانه‌ای برای استفاده عموم، وقف می‌نماید.

تعریف وقف خاص

وقف خاص، برخلاف وقف عام که به طور غیر محصور است، محصور بوده و به شخص یا اشخاص معین، تعلق می‌یابد. مثلا، وقف برای فرزندان؛ در این مورد، فرزندان، افراد مشخصی هستند که استفاده از منافع مال موقوفه، صرفا برای آن‌ها خواهد بود و به استفاده عموم نخواهد رسید. لازم به ذکر است که هم در وقف عام و هم در وقف خاص، واقف می‌تواند کسی را تحت عنوان متولی، تعیین کند تا به اداره امور مال موقوفه بپردازد.

تفاوت وقف عام و وقف خاص

یکی از تفاوت‌های وقف عام و وقف خاص، در مقایسه آن‌ها با یکدیگر، تفاوت در موقوف علیهم، یعنی کسانی که وقف، برای آن‌ها و به نفع آن ها، صورت گرفته است، می‌باشد. موقوف علیهم، در وقف عام، متعدد و نامشخص می‌باشد، اما در وقف خاص، مشخص و محدود است.

تفاوت در هدف از وقف

از دیگر تفاوت‌های وقف عام و وقف خاص، در مقایسه آن‌ها با یکدیگر، تفاوت در هدف وقف است. در وقف عام، هدف وقف کننده، بهره بردن عموم جامعه، از منافع مال موقوفه است؛ اما در وقف خاص، هدف واقف، تنها، بهره بردن افراد مشخص و محصوری از منافع مال موقوفه می‌باشد.

تفاوت در قبض کننده عین موقوفه

از دیگر تفاوت‌های وقف عام و وقف خاص، این است که در وقف خاص، خود موقف علیهم، قبض عین موقوفه را انجام می‌دهد، ولی در وقف عام، در صورت وجود متولی وقف، او قبض خواهد کرد و در غیر این صورت، حاکم.

انتهای پیام/