گزارش سازمان بازرسی درباره محصولات تراریخته در کمیسیون اصل ۹۰/اکثر مراجع حکم محصولات تراریخته را فی‌النفسه بدون اشکال دانستند

به گزارش گروه سیاسی به نقل از خانه ملت،کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی امروز عصر یکشنبه (۲ اردیبهشت ماه) نشستی را با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، معاونان وزارتخانه جهاد کشاورزی، روسا و کارشناسان پژوهش‌گاه ژنتیک وزارت علوم و بهداشت و درمان، کارشناسان سازمان بازرسی کل کشور، انجمن زیستی ایمنی، اساتید دانشگاه و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس با موضوع بررسی گزارش سازمان بازرسی کل کشور درباره اجرای قانون مربوط به محصولات تراریخته برگزار کرد.

داوود محمدی رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ضمن تبریک به مناسبت اعیاد شعبانیه موضوع جلسه را یادآور شد و از حاضرین درخواست کرد تا نکات خود پیرامون گزارش سازمان بازرسی کل کشور را مطرح کنند.

لزوم بومی سازی فناوری تولید محصولات تراریخته با هدف جلوگیری از واردات

آقای مرادی یکی از کارشناسان حاضر در این جلسه فناوری ژنتیک و توانایی‌های علمی جمهوری اسلامی ایران را یادآور شد و گفت: در گذشته اقداماتی تحت عنوان قلمه زدن در حوزه کشاورزی انجام می‌گرفت و اینک این فناوری نوین شده است، عدم استفاده از فناوری نوین و تولید محصولات تراریخته سبب بروز بحران در حوزه هایی، چون آب خواهد شد. کشاورزی امروز کشور پاسخگوی ۱۱ میلیون نفر است بنابراین با استفاده از فناوری ژنتیک باید از واردات محصولات تراریخته جلوگیری شود.

وی تامید کرد: ضرر و زیان محصولات تراریخته تایید نشده است، هم اکنون ۱۸۰ میلیون هکتار در دنیا زیر کشت محصولات تراریخته است و بومی سازی این فناوری نیز ضروری است.

تاکید قانونگذار بر آگاهی مردم از محصولات تراریخته

حسن میری قلعه سری کارشناس سازمان بازرسی کل کشور در ادامه گزارش این سازمان را یادآور شد و گفت: سازمان بازرسی بر مبنای وظیفه قانونی و طبق اصل ۱۷۴ قانون اساسی موظف به نظارت بر اجرای قانون است، بر اساس نص قانونی مربوط به کنوانسیون محیط زیست، قانون ایمنی زیستی، آیین نامه اجرای این قانون و قانون برنامه ششم توسعه گزارشی تهیه شده است.

این کارشناس سازمان بازرسی کل کشور یادآور شد: قانونگذار در قانون تاکید کرده که مردم باید از مخاطرات محصولات تراریخته آگاه شوند، این موضوع تاکنون اجرا نشده است و از ۵ سال گذشته مردم از تراریخته بودن محصولات اطلاع نداشته اند، متاسفانه برخی مدعی اند که اطلاع و آگاهی مردم مانع از فروش محصولات تراریخته می‌شود.

شرط احتیاط لازمه مصرف و رهاسازی محصولات تراریخته است

علی‌محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، در ادامه یادآور شد: محصولات تراریخته احتمال خطر برای تنوع زیستی را افزایش می‌دهد، از این رو برای آب، مواد غذایی، محیط زیست و ... نیازمند مراقبت‌هایی است در هر حال دانشمندان علم تغذیه به این نتیجه رسیدند که محصولات تراریخته با احتیاط مورد مصرف قرار گیرد.

این نماینده رمدم در مجلس دهم، ادامه داد: کمیسیون کشاورزی مجلس با اتکا به مستندات و منابع علمی هرگونه رهاسازی، تولید و مصرف محصولات تراریخته را بدون رعایت قوانین و ضوابط ملی و فراملی ممنوع اعلام کرد، تولیدکننده‌های این محصولات کشور‌های آمریکایی، آرژانتین و برزیل و هند هستند، اما در مقابل مردم به دنبال محصولات طبیعی و ارگانیک بوده، زیرا رویکرد جهانی به این سمت تغییر کرده است.

شاعری با تاکید بر شرط احتیاط برای مصرف و رهاسازی محصولات تراریخته، گفت: حقوق مشتریان باید حفظ شود، وزیر جهاد کشاورزی نیز چندی پیش به دلیل عدم برچسب‌گذاری معذرت خواهی کرد بنابراین فرایند پیگیری و بررسی باید شفاف و هم راستا به دنبال اجرای قانون باشیم، امروزه رژیم اشغالگر قدس هم تولید و واردات و کشت محصولات تراریخته را ممنوع کرده است و در روسیه هم سخت گیرانه برخورد می‌شود؛ بنابراین در جمهوری اسلامی هم اجرای قانون باید در اولویت قرار گیرد و روند اجرا هم شفاف شود.

وزارت جهاد کشاورزی تمام تکالیف خود در حوزه تراریخته را جامه عمل پوشانده است

اسکندر زند رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در ادامه سه قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل ایمنی زیستی و برنامه ششم توسعه را یادآور شد و گفت:این قوانین ذیل تنوع زیستی و مربوط به موجودات زنده است از این رو اتاق تهاتر زیستی در وزارت جهاد کشاورزی ایجاد شده و وظایف در رابطه با بخش تولیدات و ایمنی زیستی نیز مشخص شده است. آیین‌نامه این قانون نیز که در سال ۹۱ لغو شد مجددا با اصلاحاتی تدوین شده است.

وی یادآور شد: در جایی که قانون، وزارت جهاد کشاورزی را به رعایت احتیاط‌های لازم برای محصولات تراریخته مکلف کرده نیز بخشنامه‌ای از طرف وزیر به همه مجموعه‌ها ابلاغ شده و کمیته‌ای در وزارتخانه تشکیل شده است.

وی در ادامه یادآور شد: ۱۴۰ نوع ذرت تراریخته در دنیا وجود دارد که تنها ۲۳ نوع ان مجوز ورود به ایران را دارند. کشور‌هایی به عنوان مبدأ انتخاب شدند که خود این محصول را مورد استفاده قرار می‌دهند. ذرت‌های وارداتی نیز بر حسب تقاضای افراد انجام می‌شود، تعهدنامه عدم تراریختگی نیز از کسانی که به واردات محصولات غیرتراریخته اقدام می‌کنند دریافت می‌شود.

زند افزود: بر اساس تکلیف قانونی متخلفان به دادگاه و مشمول جرایم نیز می‌شوند، در حوزه برچسب‌گذاری و حمل و نقل نیز آیین‌نامه‌ای تدوین شده لذا حدود ۶.۵ میلیون تن ذرت تراریخته به شکل فله با کامیون وارد کشور و با گواهی وزارت بهداشت و درمان قرنطینه حمل و نقل انجام و محصول تراریخته از گمرک تا کارخانه حمل می‌شود. با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی نیز در بارنامه وسائط موضوع قید می‌شود.

مصطفی مطلبی رئیس پژوهشگاه ژنتیک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در ادامه یادآور شد: همیشه با روش‌های اصلاح شده سنتی به دنبال بذر بهتر بودیم که یکی از این روش‌ها استفاده از تشعش بوده، متأسفانه تصویر مخدوشی از مهندسی ژنتیک ارائه شده در حالی که طی این اصلاحات قرار نیست اتفاقاتی به طور مستقیم بر بدن انسان‌ها وارد شود.

وی افزود: مهندسی ژنتیک، علم و رویکرد ویرانگر و آرمانگرای مطلق برخلاف منافع کشور نیست. بی‌توجهی به این موضوع سبب افزایش واردات محصولاتی می‌شود که خارج از حیطه نظارت داخلی تولید شده‌اند.

یکی دیگر از کارشناسان حاضر در این نشست با بیان اینکه انجمن‌ها فارغ از ملاحظات سازمانی و متناسب با حوزه سلامت و دغدغه مردم اطلاعات را ارائه می‌دهد، گفت: تراریخته مصرف سموم را کاهش می‌دهد و به سلامت بدن آسیبی نمی‌رساند. متأسفانه هم اکنون ۱۰ درصد محصولات کشاورزی سموم‌شان بالاتر از حد مجاز بوده، اما هیچ‌کس به این موضوع توجه نمی‌کند.

وی مقاومت در برابر برچسب‌گذاری محصولات تراریخته را راهی برای جلوگیری از ارائه مجوز به تولیدات داخلی دانست و گفت: میلیارد‌ها تومان سرمایه صرف این محصولات شده که در انتظار اخذ مجوز هستند، اما علیرغم مباحث واردات در حال انجام و به تولید داخل اجازه فعالیت نمی‌دهد.

۴۵ میلیون هکتار از ۱۸۵ میلیون هکتار زیر کشت محصولات تراریخته در جهان است

علیرضا عباسی از اساتید دانشگاه نیز یادآور شد: بر اساس واقعیات باید تصمیم گرفت، هم اکنون حدود ۱۸۵ میلیون هکتار در دنیا ذرت کشت می‌شود و ۴۵ میلیون هکتار آن به شکل تراریخته تولید می‌شود، اما در کشور ما از بخش تراریخته واردات انجام می‌شود حال آن که می‌توانیم از ۱۲۵ میلیون هکتار غیرتراریخته ذرت وارد کنیم. باید به تأثیر در عملکرد، امنیت غذایی و افزایش عملکرد‌ها توجه جدی داشت.

رهبری در سیاست‌های ابلاغی محیط زیست بر تولید محصولات سالم و ارگانیک تأکید کردند

علی ارجمند عین‌الدین نیز از دیگر اساتید دانشگاه یادآور شد: تراریخته برای نظام و کشور ما مسئله‌ای دارای ابعاد حقوقی، زیستی، ایمنی، بهداشتی، فناوری و ... دارد. طبق استفتاء انجام شده از سوی مقام معظم رهبری اگر این محصولات ضرر نداشته باشد مصرف آن اشکال ندارد، در واقع ایشان شرطی را برای این محصولات در نظر گرفتند. همچنین در سیاست‌های ابلاغی محیط زیست ایشان به تولید محصولات سالم و ارگانیک تأکید شده که این موضوع باید دغدغه مسئولان باشد.

اکثر مراجع حکم محصولات تراریخته را فی‌النفسه بدون اشکال دانستند

بهزاد قره یاضی رئیس انجمن زیستی ایمنی در ادامه در پاسخ به اظهارات مذکور یادآور شد: مقام معظم رهبری تأکید دارند اگر در مقابل قدرت‌ها کوتاه بیاییم قطعا مخالفت خود را به پیشرفت در حوزه زیست فناوری و ... گسترش می‌دهند، زیرا با هر نوع پیشرفت علمی ایران مخالفند بنابراین باید به این موضوع توجه جدی داشت. از سوی دیگر ۵ استفتاء از مقام معظم رهبری به دست ما رسیده که در همه آن‌ها بدون قید و شرط کاشت، مصرف و رهاسازی محصولات تراریخته را مجاز دانستند.

قره یاضی ادامه داد: علاوه بر مقام معظم رهبری سایر مراجع، چون آیت الله سیستانی، آیت الله گرگانی، آیت الله شیرازی، آیت الله همدانی، آیت الله اردبیلی، آیت الله خراسانی و آیت الله گلپایگانی حکم محصولات تراریخته را فی‌النفسه بدون اشکال دانستند. افرادی، چون مکارم شیرازی نیز تأکید داشتند برخی در تعبیر نسبت به دستکاری در ژن زیاده‌روی کردند و حتی حرام تلقی می‌کنند حال آن که این کار مانند قلم زدن در کشاورزی است لذا هیچ اشکالی ندارد.

وی ادامه داد: ۲۰ سال است که محصولات تراریخته وارد می‌شود و هیچ سازمانی نسبت به آن حساس نبوده، اما با اصلاح قانون نسبت به رهاسازی واردات و خرید و فروش این محصولات حساسیت‌هایی ایجاد شده است. هرچند دولت مکلف به تمهیداتی برای این موضوع شده است و برچسب‌گذاری نیز از سوی این انجمن از سال ۹۳ پیگیری می‌شود.

قره‌یاضی تصریح کرد: متأسفانه کانال‌های خبری در یوتیوب، صدای آمریکا، آمدنیوز و ... به اتفاق تأکید دارند که ایران نباید تولید تراریخته داشته باشد بنابراین ما نباید تابع کشور‌های ملعون بوده و از ظرفیت خود صرف نظر کنیم، از سوی دیگر در مورد واردات باید به بازار تبادلات تجارت جهانی توجه کرد، زیرا ما از این طریق می‌توانیم محصولات را ارگانیک یا تراریخته وارد کنیم.

اصلاح قانون مربوط به محصولات تراریخته لازمه اجرای قانون است

محمد بختیاری کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی وضعیت اجرای قانون را یادآور شد و گفت: در سال ۸۸ قانونی تصویب شد که کلیه اقدامات مربوط به واردات، رهاسازی، مصرف و ... محصولات تراریخته را مجاز اعلام کرد، اما هنوز با گذشت ۹ سال این قانون اجرا نمی‌شود. نگرانی از تولید محصولات تراریخته از سال ۱۳۸۰ در سطح بین‌المللی به وجود آمده است لذا مصوباتی در حوزه ایمنی زیستی و جبران خسارت در سطح بین‌الملل داشته‌ایم.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۸۲ دولت لایحه ایمنی زیستی را به مجلس ارائه کرد، اما تغییرات بسیار این لایحه در کمیسیون سبب مخالفت و عدم تصویب در صحن مجلس شد، اما در نهایت موافقت مفاد لایحه آن را در قالب طرح ارائه و تصویب کردند لذا رویکرد احتیاطی به رویکرد مجاز برای واردات تبدیل شد بنابرین ایراداتی به قانون وارد است که نیازمند اصلاح آن در اسرع وقت هستیم. آیین‌نامه این قانون نیز به دلیل اختلافات اجرایی نمی‌شود.

بختیاری تصریح کرد: بر اساس مطالعات تطبیقی امروزه اولویت کشور‌ها تمایل به تولید نیست و از ۱۹۶ کشور مورد مطالعه تنها ۲۸ کشور تولید می‌کنند و کشاورزان آن‌ها خواهان عاری بودن منطقه از تراریخته هستند.

احمد جهان پهلوان کارشناس وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه یک نمونه از تولیدات برنج داخل تراریخته نیست، گفت: نظارت بر محصولات وارداتی برای مصارف غذایی به خوبی انجام می‌گیرد و محصولات تراریخته اعم از دانه‌های روغنی و ... تحت کنترل و بعد از اخذ تأییدیه وارد کشور می‌شود.

تقویت تولیدات داخلی با هدف کاهش واردات و افزایش توان سرمایه‌گذاران داخلی

بهروز بنیادی نماینده مجلس و عضو کمیسیون بهداشت و درمان نیز یادآور شد: متأسفانه پس از صد سال دارا بودن صنعت نفت برای ساخت توربن نیازمند فناوری خارجی هستیم بنابراین در حوزه تراریخته نباید اجازه عدم فعالیت از سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان داخل گرفت. طبق اطلاعات امنیت غذایی مردم به خطر افتاده و سفره مردم کوچک شده بنابراین با در نظر گرفتن دغدغه سلامت، واردات باید کاهش پیدا کند و از توان و فناوری داخلی استفاده شود.

تاکد بر تفکیک مسائل حقوقی و فنی مربوط به محصولات تراریخته

عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پایان تأکید کرد: مسائل حقوقی و فنی باید به صورت جداگانه در این خصوص مطرح شود از این رو تقاضا می‌کنیم در جلسه‌ای مجزا افراد با استناد به منابع و مدارک معتبر اظهارات خود را مطرح کنند.

گفتنی است داوود محمدی نیز در پایان اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست را تأیید و گفت: این جلسات برای بررسی کارشناسی ادامه خواهد داشت.