دانشگاه و تمدن نوین اسلامی

به گزارش به نقل از روزنامه حمایت، تمدن نوین اسلامی در مفهوم عام و تمدن نوین ایرانی اسلامی در معنای خاصّ آن، افق بلندمدت برای نظام مقدس جمهوری اسلامی به حساب می آید.

 علم، یکی از اضلاع بسیار مهم و تعیین‌کننده در هر تمدنی است – چه در تمدن نوین اسلامی و چه در تمدن نوین ایرانی اسلامی – نقشی بسیار حیاتی را داراست.

به عبارت دیگر، علم، چاشنی حرکت برای نیل به آرمان‌شهر اسلامی در دنیای مدرن و نوین امروز است و چنانچه تاریخ تمدن درخشان اسلامی مورد مداقّه قرار گیرد، در می‌یابیم که پیشتازی علمی مسلمانان عامل اساسی شکل‌گیری دوران طلایی مسلمانان بوده است.

 از آنجا که در دنیای جدید، کانون علم چه به لحاظ تولید و چه از نظر توزیع، دانشگاه‌ها هستند، انتظار از این مراکز علمی به مثابه موتور محرک قطار جامعه اسلامی است که به سوی مقصد نهایی روشن خود به پیش‌ می‌روند.

دانشگاه‌های جامعه اسلامی از این منظر ضروری است هم نقش پیشقراولی، تولید و جهش علمی را ایفاء نمایند و هم به لحاظ فرهنگی قادر باشند آحاد جامعه را به سمت افق‌های تمدن اسلامی همراه کند.

یکی از مهمترین مباحثی که پس از انقلاب اسلامی ایران به ویژه چند سال اخیر مورد توجه جدی اساتید و نظریه پردازان علوم انسانی قرار گرفته، امکان احیای تمدن سازی اسلامی است.

 در روزگار حاضر مواجهه تمدن اسلامی با غرب رو به گسترش بوده است، بنابراین حفظ سنت اسلامی ـ ایرانی از یک سو و جهانی سازی، منابع متکثر و متعدد آن از سوی دیگر باعث شده تا رابطه سنت و زندگی امروز و اقتضائات جدید دچار چالش شود. امام خمینی (ره) با شعار «ما می‌توانیم» و رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأکید بر پیشرفت علمی، بارها به تولید و نشر علم تاکید کردند و امروز دستاوردهای بزرگ علمی در کشور ما حاصل این رویکرد و دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران است.

جایگاه علم در ایران منبعث از جایگاه علم در اسلام است، اسلامی که پیامبر آن جغرافیای علم‌اندوزی را از حجاز تا چین معرفی کرد.

دانش‌پروری و دانش‌آموزی در اسلام زمان و مکان ندارد و بر اساس تفکر اسلامی امری مستمر و جاری است. متمدن‌ترین تمدن در سابقه جهان مربوط به تمدن اسلامی است و بیش از ده قرن از تمدن بشریت مربوط به تمدن اسلامی است که از اندلس تا چین حاکم بوده است.

بدون تردید، اهداف الهی انقلاب و نظام اسلامی و در رأس این اهداف، خروج از اسارت، بردگی نظام سلطه، پیشرفت همه جانبه و جهشی ایران و در گام بعد، رسیدن به تمدن نوین اسلامی که امروز جزء آرمان‌های دست‌یافتنی ملت‌های مسلمان به حساب می‌آید، بدون بهره‌مندی و کاربردی نمودن نقشه جامعه علمی کشور ممکن نیست. جای تعجب است که عده‌ای از سر نا‌آگاهی، دست‌یابی به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را خارج از مسیر تمدن نوین اسلامی پیگیری می‌کنند.
 این در حالی است که به تعبیر سخنان دیروز رهبر انقلاب؛ «نیازسنجی علمی برای حال و آینده، جلوگیری از کاهش سرعت پیشرفت علمی، اجرای دقیق نقشه جامع علمی، توجه به کیفیت در آموزش عالی، پیگیری جدی ارتباط دانشگاه و صنعت، نقش آفرینی دانشگاهها در اقتصاد مقاومتی، گسترش فضای فرهنگ ایمانی و اسلامی، عمق بخشی بصیرت دینی و سیاسی، و میدان دادن به دانشجویان و اساتید ارزشی، انقلابی و متدین»  از لوازم نقش آفرینی دانشگاه ها در شکل گیری تمدن نوین اسلامی است.

تا زمانی که خودباختگی و مرعوب شدن توسط برخی عناصر غرب‌زده از دانشگاه‌ها و محیط‌های علمی ایران و همچنین از دنیای اسلام خارج نشود و برنامه وسیع و خزنده نفوذ و سلطه‌گری قدرت‌های استکباری بر کشورهای اسلامی خنثی نگردد، تحقق این تمدن نوین، بسیار دشوار است و شاید ناممکن باشد.
 تاکید همیشگی نظام اسلامی بر متوقف نشدن رشد علم به نحوی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر شتاب‌بخشی بر رشد علمی کشور تاکید کرده‌ و ضروری است همه ارکان نظام، به خصوص مسئولین ذی‌ربط فعالیت‌ و عملکرد خود را با تاکیدات رهبر معظم انقلاب به عنوان محور و تراز هماهنگ نمایند.

همین دیدگاه انقلابی – و نه سکولار – است که باعث شده کشور در عرصه‌های علمی گوناگون از جمله مانند نانو، هسته‌ای، موشکی، پزشکی، سدسازی و ... به عنوان صاحب فناوری مطرح شود. در گذشته‌ای نه چندان دور، غرب همواره ما را ناتوان از دست‌یابی به این پیشرفت‌ها تلقی می‌کرد و دهها هزار مستشار خارجی زمام امور علمی کشور را بر عهده داشتند اما ایران اسلامی به سرعت وارد عرصه‌های نوین علمی شد به نحوی که اکنون جزء باشگاه علمی 10 کشور برتر جهان به شمار می‌آید.
 روشن است که رشد انقلاب اسلامی به جهت دیدگاه‌های مترقی و ظلم‌ستیز، مورد اقبال و خرسندی استکبار نیست و از این رو، جبهه جدید «جنگ نرم» در دستور کار آنان قرار گرفته است. مقابله در این جبهه، راه‌های گوناگونی می‌طلبد و مهم‌ترین راهکار آن، ارتقاء و رشد سطح دانش‌ علمی کشور با تاکید بر مبانی دینی و انقلابی است. 

نهضت نرم‌افزاری شکل‌گرفته در کشور و گفتمان تولید علم، در حالی است که برخی با کمال تاسف تمامیت پیشرفت‌های علمی را زیر سوال برده و آن را امری موهوم و نادرست می‌دانند. خوشبختانه امروز نقشه جامع علمی کشور به صورت دقیق، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و کلیات آن در جامعه پیاده شده است. شکل‌گیری تمدن اسلامی، آنچنان که رهبر معظم انقلاب روز گذشته خواستار تحقق آن شدند، نیازمند رویکرد فرهنگی – علمی و نیز توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
هر چند آمارها، نسبت به دهه 80 رشد علمی کشور را نشان می‌دهد اما هنوز با آرمان‌ها فاصله داریم و برخی آمار، گویای کاهش شتاب روند پیشرفت علم است.

شکی نیست که رشد و ارتقای جایگاه علمی کشور در سیاست‌های کلان نظام از ضروریات و الزامات غیرقابل اغماض است و همه مسئولان و دلسوزان کشور باید خود را ملزم به تحقق و اجرای کامل و همه‌جانبه آن بدانند.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.