افزایش نرخ تورم پیری ایران/ جمعیت در 55 سال گذشته 4برابر شده

به گزارش خبرنگار اقتصادی میزان، سیمای جمعیتی کشور نشان می دهد که در سال 92 ایران با 77.2 میلیون نفر هفدهمین کشور پر جمعیت جهان و پس از آن پاکستان دومین کشور پر جمعیت در حوزه آسیای جنوب غربی است و جمعیت ایران 1.07 درصد جمعیت جهان است.

متوسط نرخ رشد طبیعی جمعیت جهان در سال 2014 حدود 1.2 درصد، در آفریقا 2.5 درصد، آمریکای شمالی 0.4 درصد، آمریکای لاتین 1.2 درصد، آسیا 1.1 درصد، اروپا صفر، اقیانوسیه 1.1 درصد و ایران 1.4 درصد برآورد شده است.

4 برابر شدن جمعیت ایران در 55 سال گذشته
در 55 سال گذشته یعنی از سال 1335 تا 90 جمعیت ایران 4 برابر شده است در حالی که در سال 63 (2013 تا 1950) جمعیت جهان تنها 2.8 برابر شده است و متوسط رشد جمعیت ایران 2.5 درصد به مراتب بالاتر از رشد جمعیت جهان (1.7 درصد) بوده است.

ایران از نظر حجم و برخی مشخصات جمعیتی نزدیک به کشور ترکیه است ولی نرخ رشد جمعیت ایران بالاتر است.

آمارهای استخراج شده نشان می دهد، کم شماری قابل توجه سرشماری سال 1375 باتوجه به نتایج سرشماری 1365 و 1385 و نسبت بازماندگی جمعیت گروه های سنی در سرشماری های متوالی و آمار ثبتی موالید و مرگ و میر محاسبات نشان می دهد جمعیت سال 75 حدود 62.4 میلیون نفر بوده و نرخ رشد جمعیت از 1.23 دصد در دوره 75 تا 85 به 1.29 درصد در سال 85 تا 90 افزایش یافته است.

سه نکته مهم در هرم سنی جمعیت سال 90
موج دوم افزایش جمعیت: به رغم تثبیت نرخ باروری در سال های اخیر، به دلیل گشتاور جمعیت و رشد قابل توجه جوانان واقع در سنین باروری، تعداد موالید سالانه و به تبع آن جمعیت 0.4 ساله رو به افزایش بود و انتظار می رود چنین روندی در سال های آتی نیز ادامه یابد، این امر منجر به پهن شدن مجدد پایه هرم سنی جمعیت شده است.

پدیده تورم جوانی جمعیت
 افزایش در نسبت جمعیت 15 تا 29 سال به کل جمعیت را تورم جوانی می گویند، تعداد جمعیت جوانان 29 تا 15 ساله کشور از 17 میلیون نفر در سال 75 به 23.7 میلیون نفر در سال 90 افزایش پیدا کرده است.

سال های 85 تا 90 دوره اوج تورم جوانی در ایران بوده است در این سال ها از هر سه نفر جمعیت کشور یکی در سنین جوانی واقع شده است.

پنجره جمعیتی
پنجره جمعیتی دوره ای است که در آن کمتر از یک سوم جمعیت خارج از سنین فعالیت زیر 15 ساله و 65 ساله و بالاتر و بیشتر از دو سوم جمعیت در سنین فعالیت (64- 15 ساله) باشند. در این حالت نسبت وابستگی سنی یا بار تکفل که از تقسیم این دو جمعیت به دست می آید کمتر از 0.5 خواهد بود.

بر اساس این شاخص ها ایران از سال 85 وارد فاز پنجره جمعیتی شده است. در این سال نسبت وابستگی سنی به کمتر از 0.5 رسید. پنجره جمعیتی ایران در حدود سال 1425 با افزایش جمعیت سالمند بسته خواهد شد.

جمعیت جوان، ثروتی که نادیده گرفته شده است
وضعیت پنجره جمعیتی که از آن با نام موهیت جمعیتی نیز نام برده می شود، در تاریخ جمعیتی هر ملت فقط یک بار اتفاق می افتد. عمر کوتاهی دارد، معمولا چند دهه حدود 4 دهه دوام می آورد و اگر به درستی هدایت شود می تواند به توسعه کشور به نحو شایان توجهی کمک کند.

نرخ باروری کل نیز به متوسط تعداد فرزندانی گفته می شود که یک زن در طول دوران باروری خود 15 تا 49 سالگی زنده به دنیا می آورد این نرخ در پیش بینی های جمعیتی کاربرد دارد. حد جانشینی به زبان ساده نیز میزانی از باروری است که به طور متوسط هر زن واقع در سنین باروری یک دختر را جانشین خود کند که به سن تجدید نسل حدود 27.5 سال برسد با چنین میزان باروری در دراز مدت نرخ رشد جمعیت به سمت صفر می رود.

نرخ باروری کل کشور کشور در 10 سال گذشته حدود 1.9 فرزند بوده است ولی اگر نرخ باروری را برای زنان دارای همسر محاسبه کنیم از سال 85 تاکنون بیش از 3.3 فرزند بوده است که بیش از 1.7 برابر نرخ باروری کل است.

آمارهای استخراج شده نشان می دهد که نرخ باروری طی سال های 65 تا 80 کاهش و سپس در سال های اخیر با تثبیت همراه بوده است. در 5 سال گذشته نرخ باروری زنان بالای 30 سال در حال افزایش بوده که باتوجه به بالا رفتن سهم این گروه سنی می توان انتظار افزایش نرخ باروری را داشت.

نرخ رشد طبیعی جمعیت کشور در یک روند صعودی از یک درصد در سال 77 به بیش از 1.4 درصد در سال 92 رسیده است.

باید تلاش کنیم یک شهروند دیرتر پیر شود
همچنین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم روز جهانی سالمندان گفت: باید تلاش کنیم که یک شهروند دیرتر پیر شود و در سالخوردگی توانمند زندگی کند. بسیاری از پیشگیری‌ها هزینه سالمندی را کاهش می‌دهد.

علی ربیعی با بیان اینکه براساس آمار و گزارشات جمعیت سالمندی ما در سال‌های اخیر افزایش خواهد یافت، این میزان در سال 1404، به بیش از 10 درصد خواهد رسید و پیش‌بینی می‌شود جمعیت سالمندی ما در سال 1430 به حدود 25 درصد برسد. دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف آمادگی لازم را برای ورود کشور به سن سالمندی داشته باشند.

وی افزود: باید تلاش کنیم که یک شهروند دیرتر پیر شود و در سالخوردگی توانمند زندگی کند. بسیاری از پیشگیری‌ها هزینه سالمندی را کاهش می‌دهد و لازم است از سبک تا کیفیت زندگی و اخلاق اجتماعی، ساختارهای شهری و احیای سنت‌ها و ارزش‌ها در حوزه سالمندی مورد توجه قرار گیرد.

وزیر رفاه با اشاره به اینکه انتقال تجارب زندگی سالمندان به نسل جوان یک فرصت اجتماعی است، گفت: سیاست‌هایی را در شورای عالی رفاه دنبال می‌کنیم تا به سند حمایت از کودکان و سالمندان برسیم. ضمن اینکه در شورای عالی بیمه نیز به‌دنبال بیمه‌کردن بیماری‌های رایج سالمندان هستیم.