۱۰ دقیقه به چشمان فرد مقابلتان خیره شوید تا...

مطالعه ای که به تازگی توسط محققان ایتالیایی انجام شده است، نشان می دهد افرادی که به مدت طولانی به چشمان یکدیگر نگاه می کنند، اغلب علایم اختلال روانی تجزیه ای (symptoms of dissociation)، مانند احساس جداشدگی از قالب فیزیکی و انفصال از واقعیت و در کنار این مسایل، مراتبی از توهمات ذهنی را تجربه می کنند.

جهت انجام تحقیق، ۲۰ داوطلب بالغ جوان و سالم به صورت دو به دو انتخاب شدند و به آن ها گفته شد در اتاقی کم نور (محققان نور کم را بدین دلیل انتخاب کردند که وجود نور باعث بهبود مشاهده ویژگی های سیمای فرد می شود)، بدون ابراز هیچ گونه احساسی، در چشمان یکدیگر خیره شوند.

۹۰ درصد از شرکت کنندگان گزارش دادند که در طول زمان خیره شدن به فرد دیگر، دچار توهمات شده اند. در بعضی موارد صورت فرد روبرو را همچون هیولا، حیوان و حتی به صورت و قیافه خودشان دیده بودند.

برای آزمایش شاهد (که جهت کنترل صحت روند آزمایش صورت می گیرد) نیز از ۲۰ شرکت کننده دیگر درخواست شد تا در اتاقی مشابه نشسته و به دیواری سیاه به مدت ۱۰ دقیقه خیره شوند. به هیچ یک از شرکت کنندگان گفته نشد که محققان در این آزمایش به دنبال یافتن پاسخ به چه سوالی هستند.

سپس شرکت کنندگان به پرسشنامه هایی در رابطه با آن چه در حین انجام آزمایش تجربه کرده بودند، پاسخ دادند. گزارشات افراد از تجربیاتشان نشان داد کسانی که به فرد دیگری خیره شده بودند، علایم اختلال تجزیه ای مانند قطع ارتباط با واقعیت، احساس کشیدگی زمان و تغییرات در ادراک صوت و رنگ را تجربه کرده بودند.

در بعضی موارد صورت فرد روبرو را همچون هیولا، حیوان و حتی به صورت و قیافه خودشان یا یکی از اقوام و بستگانشان دیده بودند. اغلب افراد در طول دوره ۱۰ دقیقه ای بین دو تا چهار مرتبه انواعی از توهمات را تجربه کرده بودند.

اشخاصی نیزکه به دیوار خیره شده بودند، بعضی علایم اختلالات تجزیه ای را تجربه کرده بودند اما هیچ یک از آن ها دچار توهمات نشده بودند.

دستاوردهای این تحقیق موید مطالعات گذشته است که نشان می دادند هنگامی که فرد بر روی شی ای ( به طور مثال نقطه های روی دیوار) به مدت طولانی خیره شود، امکان تجربه احساسات مرتبط با گسستگی از واقعیت را دارد.

دکتر جیووانی کاپوتو، نویسنده ی اصلی تحقیق، در مورد عوامل ایجادکننده ی توهمات توجیهی مشخص و دقیق ندارد اما با این وجود چند فرضیه ارایه می دهد:

احتمال زیادی وجود دارد که این وقایع مربوط به محرومیت حسی (sensory deprivation) باشند. توهمات ممکن است در نتیجه «بازگشت سریع مغز به واقعیت پس از تمرکز بیش ازحد و نمایش ذهنی تفکرات ناخودآگاه بر روی صورت فرد دیگر» به وجود آیند.

توضیحات بیشتر این مسائل در نسخه چاپ شده تحقیق در دسترس است.

دکتر دیوید اشپیگل استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد در مطالعه اخیر مشارکت نداشته است؛ اما تحقیقاتی بر روی اختلالات تجزیه ای (dissociative disorders) داشته است؛ او به هیچ وجه از گزارش شرکت کنندگان در تحقیق، مبنی بر مشاهده توهمات و علایم اختلال تجزیه ای، متعجب نگردید. او بیان می دارد:

هنگامی که ما به چشمان فرد دیگری خیره می شویم، می توانیم از بقیه محیط گسست و جدایی پیداکنیم.

دکتر اشپیگل که این تحقیق را برای هافینگتون پست بررسی کرده است، توضیح می دهد:

بخشی از این پدیده های خیره شدن مستقیم به فرد دیگر، ممکن است کاملا مختص به خود فرد شرکت کننده باشد؛ چرا که پاره ای از ارتباطات ما با دیگران از طریق تصور خودمان در آن ها صورت می گیرد.

یافته های این تحقیق که هفته آینده در مجله تحقیقات روانپزشکی (Psychiatry Research) چاپ خواهدشد ممکن است کاربردهایی مهم برای بیماران امراضی مانند اسکیزوفرنی که توهمات را در نتیجه عوارض روانی تجربه می کنند، داشته باشند.

حال به چه دلیل این نتایج به کار می آیند؟ کاپوتو توضیح می دهد:

توهماتی که در نتیجه خیره شدن فردبه فرد ایجاد می شوند، می توانند بعضی باورهای ناخودآگاه یا قسمت های "غیر یکپارچه" از "خود" را، کاملا به خودآگاه بیاورند.

قسمت های منفصل و جدا افتاده ی «خود»، که عموما در هذیان ها و پریشانی ها نمایان می شوند، احتمال دارد با خودآگاه یکپارچه شوند.

این یکپارچه سازی ممکن است در مراحل اولیه اسکیزوفرنی مفید واقع شود. در چرخه آسیب زای بیماری، فرد در حالتی قرار می گیرد که «واقعیت» بیمار، از ناخودآگاه او نشات می گیرد؛ اما امکان دارد فرد به دلیل یکپارچه سازی، به حلقه ی آسیب زای اسکیزوفرنی وارد نشود.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.