چه عواملی موجب ریزش مخاطب و کاهش سرانه مطالعه می‌شود؟

لیدا طرزی در گفت‌وگو با  پیرامون تاثیر افزایش قیمت کتاب بر میزان سرانه مطالعه گفت: افزایش قیمت کاغذ و در پی آن گران شدن کناب تاثیر مستقیمی بر میزان خرید کتاب و کاهش آن داشته است.

وی در همین راستا ادامه داد: افزایش ناگهانی قیمت کتاب این کالای فرهنگی را از اولویت خرید خانواده‌ها خارج کرده همین امر در انتخاب ناشران نیز تاثیر گذاشته لذا دیده می‌شود بسیاری از ناشران در شرایط اقتصادی امروز چاپ کتاب‌های خود را بنابر اولویت نظر مخاطبان منتشر و انتخاب می‌کنند.

طرزی وضعیت انتشار کتاب را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: اولویت انتشار در ماه‌های اخیر عموما با کتاب‌هایی است که بیشتر مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد لذا ناشران نیز تلاش دارند تا با انتشار این نوع کتاب‌ها سرمایه‌گذاری خود را به حرکت درآوره و به عبارتی سرمایه خود را باز گردانند بدین ترتیب نمی‌توان چالش‌های موجود در حوزه نشر را به ناشران نسبت داد و آنان را زمینه ساز افزایش قیمت کتاب دانست.

وی حضور کتاب‌های غیرقانونی را مشکل دیگر حوزه نشر دانست و تصریح کرد: انتشار کتاب‌های غیر قانونی که توسط افرادی غیر از ناشران منتشر می‌شود نه تنها به بدنه نشرصدمه وارد می‌کند بلکه نویسندگان را در نوک پیکان هدف قرار داده و آنها را متضرر می‌کند به نحوی که حقوق قانونی آنان نادیده گرفته می‌شود و برخی از آثار آنان بدون اینکه اطلاع داشته باشند چندین بار منتشر می‌شود لذا ضرورت دارد تا با ترسیم مسیر درست برای آینده حوزه نشر و تولید کتاب برنامه‌ریزی جامع و چکش کاری شده‌ای را در دستورکار قرار داده و آن را به اجرا بگذاریم.

نویسنده کتاب «تا آن روز» در همین راستا تاکید کرد: البته بی کیفیتی برخی از کتاب‌هایی که به صورت غیر قانونی منتشر می‌شوند بر میزان سرانه مطالعه تاثیر گذاشته و سبب ریزش مخاطب شده است.

این نویسنده کتاب تبلیغات را عاملی موثر در معرفی کتاب‌های ارزشمند به مخاطبان دانست و افزود: تبلیغات عاملی موثر و اثرگذار بر افکار عمومی است البته این موضوع که کدام نویسنده و یا شاعر به تهیه و تولید این کتاب پرداخته باشد نیز در خرید و فروش کتاب‌ها بی تاثیر نیست و بیشتر مورد استقبال عموم قرار می‌گیرد و نکته کلیدی تبلیغات است که به عنوان عنصر شکل‌دهنده افکار عمومی مورد توجه قرار می‌گیرد، استفاده از این اهرم تاثیرگذار قطعاً می‌تواند شرایط را برای افزایش سرانه مطالعه فراهم کند.

طرزی به آمار فروش نمایشگاه مجازی کتاب اشاره و بیان کرد: فروش میلیاردی نمایشگاه مجازی کتاب و ارسال رایگان آن به سراسر کشور علاوه بر اینکه بعد جدیدی از توانمندی‌های فضای مجازی و فرهنگ را در کنش با یکدیگر نشان داد در برخورد با تولیدات پیام دیگری را نیز با خود به همراه داشت و آن هم این بود که چنانچه تبلیغات به صورت درست و مناسب شکل بگیرد قطعاً می‌تواند در عرضه و افزایش سرانه مطالعه تاثیر گذار باشد و جامعه و اذهان عمومی را با خود همراه کند این امر در نمایشگاه مجازی کتاب به خوبی دیده شده لذا ضرورت دارد تا مسئولان حوزه فرهنگی با در نظر گرفتن تدابیر لازم و زیر ساخت‌های فرهنگی به توسعه سرانه مطالعه کمک کنند.

وی به علل سردی خرید در بازار کتاب اشاره و ابراز کرد: افرادی که کتابخوان هستند همواره از خواندن کتاب لذت می‌برند آنان کتاب را از بعد خاصی نگاه می‌کنند لذا همواره علاقمند به مطالعه هستند، این همان نکته کلیدی است که برنامه ریزان و کارشناسان حوزه فرهنگ به بررسی آن باید بپردازند و برای توسعه این دیدگاه در جامعه بکوشند.

این نویسنده کتاب به راه حل‌های موجود برای افزایش سرانه مطالعه در دوران کرونا اشاره و بیان کرد: روش‌های متعددی برای گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در دوران بیماری کرونا وجود دارد، شیوه‌هایی که علاوه بر حفظ حریم و حقوق نویسنده و ناشر به کتابخوانی کمک کند از جمله آنان برگزاری دوره‌های کتابخوانی برای گرو‌های متعدد خصوصا در فضای مجازی است، برای این منظور باید برآوردی از مخاطبان انجام شود و کتاب‌هایی نیز مطابق سلایق آنان معرفی گردد تا بتواند آنان را به ادامه مطالعات تشویق کند. در عین حال برگزاری مجازی و یا حضوری گپ و گفت‌ها با نویسنده‌ها می‌تواند برای مخاطبان بسیار جذاب باشد.

طرزی پیرامون آینده صنعت نشر ابراز کرد: پیش بینی در مورد آینده صنعت نشر امکان پذیر نیست من معتقدم آینده‌ای مبهم در انتظار این صنعت وجود دارد لذا بررسی و تحقیق بر روی راه‌هایی که در فضای مجازی زمینه ساز افزایش سرانه مطالعه باشد بسیار کاربردی‌تر خواهد بود اینکه در آینده امکان ادامه راه به شکل سنتی برای حوزه نشر وجود خواهد داشت قابل پیش بینی نخواهد بود و باید همگام با تکنولوژی حرکت کنیم.