چرا «طرح دوم آمریکا» صرفا سناریوئی تبلیغاتی است؟

- بنا به گزارش نورنیوز، «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که مذاکرات وین پیش از اتمام سال جاری میلادی و از روز دوشنبه ٢٧ دسامبر (ششم دی) از سر گرفته می‌شود.

تحولاتی که در فاصله پایان دور قبلی مذاکرات تا شروع مرحله جدید آن در دو جبهه شرقی و غربی حاضر در گفتگو‌های وین رخ داده از جنبه‌های مختلف قابل توجه است.

از بررسی مجموعه شواهدی که پس از پایان دور قبلی مذاکرات و اعلام توافق طرفین با دو پیش‌نویسی که در موضوعات مربوط به «رفع تحریم‌ها» و «برنامه هسته‌ای ایران» باید مورد گفتگو قرار بگیرد می‌توان به این نتیجه رسید که رویکر‌ها و مطالبات طرفین برای ادامه مذاکرات با وضوح بیشتری مشخص شده است.

در شرایط حاضر، فرجام مذاکرات صرفا در گرو اراده کشور‌های حاضر در مذاکرات برای دستیابی به «توافق خوب» و یا اصرار بر مواضع غیر اصولی با پذیرش ریسک توقف بدون نتیجه گفتگو‌ها خواهد بود.

میز مذاکرات وین در ۲۹ نوامبر سال ۲۰۲۱ در شرایطی شکل گرفت که ایران با بهره‌گیری از اقدامات جبرانی در چارچوب مقررات پادمان با فاصله یک سال پس از خروج غیر قانونی آمریکا از برجام و بی‌عملی اروپا در انجام تعهداتش، به دستاورد‌های جدیدی در حوزه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای رسیده است.

غرب در حالی که دستاورد‌های هسته‌ای ایران را به زعم خود نگران‌کننده می‌خواند و بر «محدود بودن زمان» برای دستیابی به توافق اصرار دارد، اما حاضر نیست به تعهدات برجامی خود برگردد و نگرانی‌های به حق ایران را نسبت به احتمال تکرار بدعهدی‌ها و بی‌عملی‌ها برطرف کند.

ترجمه عینی چنین رویکردی، «بیشتر خواستن و کمتر دادن است.»

به طور قطع طرف غربی به خوبی می‌داند که ایران زیر بار چنین درخواست زیاده‌خواهانه‌ای نخواهد رفت و اگر زمینه‌ای برای پذیرش چنین ذلتی وجود داشت، سه سال قبل باید این اتفاق می‌افتاد.

در حال حاضر این شکاف جدی میان دو طرف میز مذاکره وجود دارد و، چون ایران، چین و روسیه راه حل کاهش فاصله میان دو طرف را بازگشت به توافقات برجام می‌دانند منطق قابل دفاعی برای دستیابی به توافق وجود دارد.

لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه در گفتگو با شبکه راشاتودی شرایط موجود را بسیار جالب توجه تبیین کرده و گفته است: «ایران اعلام کرده که به محض بازگشت آمریکا به توافق، افزایش غنی‌سازی اورانیوم و ساخت سانتریفیوژ‌های هوشمندتر را متوقف خواهد کرد. متاسفانه شرکای غربی ما تلاش می‌کنند که واقعیت‌ها را وارونه جلوه دهند.»

طرف غربی بدلیل آنکه با سابقه سیاه قبلی و زیاده‌خواهی کنونی، منطق قابل دفاعی برای پیشبرد مذاکرات ندارد ترجیح می‌دهد با طرح موضوعاتی، چون «طرح دوم»، «تهدید نظامی»، «بزرگنمایی به‌اصطلاح خطر توسعه هسته‌ای ایران» و تاکید بر «محدود بودن زمان» از منطق گفتگو برای دستیابی به توافق خوب فرار کرده و اهداف خود را با بهره‌گیری از ابزار فشار محقق سازد.

در تازه‌ترین اقدام از این دست، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید با سفر به سرزمین‌های اشغالی و گفتگو با مقامات ارشد رژیم صهیونیستی که منجر به صدور بیانیه مشترک شد تلاش کرده است در آستانه دور جدید مذاکرات اهرم‌های فرامذاکراتی را با ادبیات تهدیدآمیز برای افزایش فشار‌های روانی به مذاکره‌کنندگان ایرانی تحمیل کند.

برای جمهوری اسلامی ایران، ماهیت رفتارهائی از این دست کاملا روشن است. اولا از نظر ایران، وجود طرح دوم به معنای اقدام نظامی علیه کشورمان از سوی هر کشور دیگری کاملا منتفی است و ثانیا اگر طرح دوم قرار است معطوف به اجرای تحریم‌های جدید باشد باید طراحان آن توضیح بدهند که آیا تحریم دیگری وجود دارد که آن‌ها توان اعمال آن را داشته و هنوز اعمال نشده است؟!

اگرچه رزمایش اخیر سپاه که طی آن رشته عملیات کم‌سابقه‌ای در ابعاد مختلف اجرا شد بر اساس برنامه‌ریزی قبلی بود، اما تقارن اتفاقی آن با مذاکرات وین و تهدیدات طرح شده از سوی ضلع غربی مذاکرات پیام روشن و قاطعی را به هرگونه تهدید نظامی ایران مخابره کرد.

علاوه بر این تمرکز دولت سیزدهم بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها و همچنین مدیریت صحیح منابع کشور برای جلوگیری از شکل‌گیری تکانه‌های شدید اقتصادی نیز پیام محکم و معنادار دیگر به طرف‌هایی است که به دنبال بزرگنمایی ابزار تحریم برای وادارسازی ایران به تسلیم هستند.

جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از مجموعه ظرفیت‌های داخلی و خارجی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک برای احقاق حقوق از دست رفته خود برای دستیابی به «توافق خوب» وارد مذاکرات وین شده و در این مسیر با جدیت گام بر می‌دارد.

ایران تنها به یک طرح فکر می‌کند و آن هم دستیابی به توافق خوب بر مبنای تعهدات طرفین در توافقات قبلی است.

بیان تهدیداتی، چون اجرای «طرح دوم» و... شاید برای مصرف داخلی در کشور‌های مطرح کننده آن موثر باشد لیکن به طور قطع تاثیری در تغییر مسیر اصولی آغاز شده از سوی ایران برای دستیابی به حقوق به تاراج رفته‌اش نخواهد داشت.