تقویم تاریخ؛ از درگذشت چنگیز جلیلوند تا تصویب کشور فلسطین
_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (دوم آذر) به شرح زیر است:
تشکیل کمیته دفاع ملی در ایران در بحبوحه جنگ جهانی اول
۱۰۶ سال پیش در چنین روزی دوم آذر سال ۱۲۹۴ هجری شمسی "کمیته دفاع ملی" ایران در شهر قم در جریان جنگ جهانی اول تشکیل شد. پس از تجاوز ارتش روس به ایران در جریان جنگ جهانی اول و پیشروی تا نواحی اطراف تهران و انحلال مجلس شورای ملی، عدهای از نمایندگان مجلس، روحانیان بلند پایه و تجار تهران، پایتخت را به قصد قم ترک کردند و در قم، کمیته دفاع ملی را تاسیس نمودند. در این حال فرمان جهاد علیه روس از طرف علما صادر شد. در همین ایام، قوای جنگی روسیه، شهر ساوه را تصرف کرده، به سمت قم پیشروی کردند. اعضای کمیته دفاع ملی به سرعت رهسپار اصفهان و سپس به سمت کرمانشاه حرکت کردند. قوای روسیه نیز پس ازتصرف ساوه، شهرهای قم و کاشان را اشغال کردند و برای مقابله با کمیته راهی کرمانشاه شدند. این کمیته در کرمانشاه، دولت موقتی تشکیل داد و به جنگ روس ها رفت. پس از چندین درگیری بین قوای روس و انگلیس با کمیته دفاع ملی، این کمیته مجبور شد جای خود را تغییر دهد و مدتی در قصر شیرین و موصل در عراق اقامت نموده، سرانجام به استانبول رفتند. این کمیته و دولت موقت در اردیبهشت سال بعد با نامی دیگر اعلام موجودیت کرد، اما سرانجام پس از پایان جنگ منحل شد.
درگذشت مرد حنجره طلایی ایران، چنگیز جلیلوند
یک سال پیش در چنین روزی، دوم آذر ۱۳۹۹ شمسی، چنگیز جلیلوند، دوبلور، مدیر دوبلاژ، و هنرپیشه ایرانی درگذشت. جلیلوند از سال ۱۳۳۶ مشغول به فعالیت بود. صدای جلیلوند قابلیت گویندگی به جای شخصیتهای نقش اول با صلابت و تأثیرگذار سینمایی را فراهم کرده بود. او در گویندگیهایش قابلیت تیپسازی را داشت و میتوانست صداهای گوناگونی به وجود آورد. چنگیز جلیلوند در میان دوبلورها به «مرد حنجرهطلایی» و «آقای دوبله ایران» شناخته میشد. وی در تاریخ ۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.
درگذشت عالم بزرگوار ملا قربانعلی زنجانی
۱۱۵ سال پیش در چنین روزی هفدهم ربیع الثانی ۱۳۲۸ هجری قمری، عالم بزرگوار "ملا قربانعلی زنجانی" معروف به حجت الاسلام درگذشت. ملاقربانعلی زنجانی از شاگردان شیخ انصاری بود که پس از تحصیل در نجف اشرف به زنجان بازگشت. او ضمن احراز مقام مرجعیت، با سختکوشیِ تمام به اجرای احکام اسلام می پرداخت. ملاقربانعلی از چنان نفوذ و موقعیتی در منطقه برخوردار بود که عدم همراهی وی با مدعیان دروغین مشروطه خواه، باعث گردید تا نهضت در آن منطقه تاثیر چندانی نداشته باشد. او هیچ گاه به ملاقات حاکمی نرفت و هیچ حاکمی را نیز به حضور نمی پذیرفت.
تصویب تشکیل کشور فلسطین در سازمان ملل
۴۷ سال پیش در چنین روزی بیست و سوم نوامبر سال ۱۹۷۴ میلادی تشکیل کشور فلسطین به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. مسئله فلسطین در واقع از نخستین مسایلی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح گردید. با این حالْ بسیاری از قطعنامههای سازمان ملل با در نظر گرفتن مطامع قدرتهای بزرگ و صهیونیست ها صادر می گردید. دولت نژادپرست صهیونیستی به استناد یکی از همین قطعنامهها در ۱۴ ماه مه ۱۹۴۸ م اعلام موجودیت نمود. در این میان، مسئله فلسطین به رغم تلاش های مستقیم و غیرمستقیم کشورهایى، چون امریکا و انگلستان، به واسطه مبارزات حق طلبانه مردم فلسطین همیشه به عنوان یکی از مسائل روز مطرح ماند. کنفرانس سرانِ عرب در نوامبر ۱۹۷۳ م، سازمان آزادیبخش فلسطین را تنها نماینده قانونی مردم این منطقه دانست و در فوریه ۱۹۷۴ م کنفرانس سران کشورهای اسلامی نیز آن را تأیید نمود. با این پیش زمینه ها در ۲۳ نوامبر ۱۹۷۴ م مجمع عمومی سازمان ملل در دو قطعنامه این مسئله را مورد توجه قرار داد و در آنها اولاً به سازمان آزادیبخش فلسطین اجازه داد تا به عنوان عضو ناظر در جلسات این مجمع شرکت نماید و ثانیاً حقوق ملت فلسطین در بازگشت به میهن و برخورداری از حقوق ملی را به رسمیت شناخت. اقدام سازمان ملل باعث شد تا افکار عمومی با حقانیت و مظلومیت فلسطینیان و جنایات اسرائیل آشناتر شوند. با این حال، حمایت دولتهای بزرگ از رژیم صهیونیستی و تداوم جنایات این رژیم و نیز سازشکاری برخی از سران عرب و رهبران فلسطین باعث شده تا مساله فلسطین همچنان لاینحل باقی بماند.
درگذشت پدر امواج و علم رادیویی
۸۴ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و سوم نوامبر ۱۹۳۷ میلادی جاگادیش چاندرا بوز، (Jagadish Chandra Bose) دانشمند شهیر بنگالی درگذشت. جاگادیش در ۳۰ نوامبر ۱۸۵۸ در یکی از نواحی نزدیک داکا به دنیا آمد. جاگادیش یک دانشمند در زمینه فیزیک، زیستفیزیک، زیستشناسی، گیاهشناسی، و باستانشناسی اهل هند بود. از او همچنین به عنوان نویسنده و پدر داستانهای علمی تخیلی بنگالی یاد میشود، اما شهرت جاگادیش به خاطر اقداماتش در اختراع رادیو و مایکرو ویو است. او پیشگام تحقیقات رادیو و مایکروویو نوری است. از او به عنوان یکی از پدران علم رادیویی نام برده اند. چاندرا بوز در ۷۸ سالگی درگذشت.
درگذشت آندره مالرو، خالق فریادهای سکوت
۴۵ سال پیش، در روز بیست و سوم نوامبر سال ۱۹۷۶ میلادی «آندره مالرو» (Andre Malraux)، نویسنده و هنرشناس معروف فرانسوی درگذشت. وی در سال ۱۹۰۱ در پاریس متولد شد. مالرو در جوانی به هندوچین که تحت استعمار فرانسه بود، رفت و به مبارزه با سلطه این کشور بر کشورهای شرق آسیا پرداخت. این نویسنده فرانسوی در بازگشت از این سفر، کتاب معروف «سرنوشت بشر» را نوشت. مالرو در جریان جنگ داخلی اسپانیا، به دفاع از جمهوریخواهان برخاست و در جنگ جهانی دوم نیز دو مرتبه توسط نازیها اسیر شد که از زندان فرار کرد. پس از پایان جنگ، وی به سمت وزیر فرهنگ فرانسه منصوب شد. مالرو مخالف جنگ و خونریزی و مدافع آزادی بشر بود. وی در رمان «فریادهای سکوت»، هنر را شورش و طغیان علیه مرگ و نابودی تلقی میکند و سرگذشت هنر را سرگذشت انسان میداند. از دیگر کتابهای مالرو میتوان به «وسوسه غرب»، «امید بشر» و «فاتحان» اشاره کرد.
