پلیس افتخاری، خود اصلاحی – دگر اصلاحی

به گزارش گروه اجتماعی میزان، از دیرباز امنيت و آرامش يكي از نيازهاي اساسی و اوليه جوامع بشری بوده و بسياري از صلح ها و جنگ ها در جهت بدست آوردن و حفظ امنيت رخ داده است. با پيچيده تر شدن روابط اجتماعي انسان ها، متغيرهايي كه بر روي امنيت اجتماعي تاثير مستقيم و غير مستقيم دارند بسيار گسترده تر شده اند. امروزه تامین و تحقق امنیت پایدار نیازمند رعایت پیچیدگی ها و در نظر گرفتن محاسبات اطلاعاتی، مناسبات و عمق روابط در عرصه اجتماعی است. شبکه های به هم تنیده در حوزه ی اجتماعی مولد ظرفیت ها و قابلیت های زیادی است که در شرایط کنونی می بایست به طرق مقتضی در جهت حفظ امنیت، کنترل و مدیریت شوند.

در صیانت از امنیت اجتماعی، روش های مختلفی اتخاذ می گردد که یکی از آن طرق مشارکت مردمی است. برای تحقق این امر روش های مختلفی وجود دارد و به نظر می رسد ارتقاء سطح آگاهی مردم راجع به پدیده ها و دلایل ناهنجاری ها، یکی از نکات مهم و مطلوب نسبت به جلب مشارکت مردم است. امروزه فرهنگ سازی و پذیرش فرهنگ نسبت به قبح امور معارض با آرامش و امنیت شهروندان، آثار مثبت ملموس تری نسبت به برخورد قانونی دارد. اگر انسان ها اهمیت موضوع و تبعات ناخوشایند ناامنی را درک کنند، به مشارکت خود دراین راستا اهمیت خواهند داد. در منابع و مفاهیم قرآنی، مهم ترین خصوصیت انسان، تعقل ، تدبیر و تقویت آگاهی و شناخت نسبت به امور است. قرآن کریم که بزرگترین منبع اعتقادی مسلمانان می باشد، پذیرش و قبول رفتارهای اجتماعی را که جنبه تقلیدی و صرفا تاسی محض از دیگران است، نمی پذیرد.

 زمانی که استقرار امنیت اجتماعی به عنوان مهم ترین هدف در جهت صیانت از مال، ناموس، عرض و سرمایه ها دانسته می شود، انسان ها باید به حقوق خود آشنا باشند و نقش خود را در این خصوص ایفا نمایند. موضوع بعدی شناخت خطراتی است که موجودیت انسان را به طور بالقوه و بالفعل، مورد تهدید قرار می دهد. آنگاه که هر فرد اثرات منفی این تهدیدها را شناخت، می تواند قدر امنیت و مصونیت را بخوبی بداند. خود اصلاحی مناسب ترین واژه ای است که می توان برای توصیف وظیفه هر فرد در قبال حقوق تعیین شده اش در جامعه استفاده کرد. تأکید همة ادیان بر این است که هرگونه اصلاحی باید از خود انسان شروع شود. انسان مؤمن از این‌که کسی را از بدی نهی کند یا فردی را به خوبی امر کند، در حالی‌که خود بدان بدی آلوده یا به آن خوبی عامل نیست، پرهیز داده شده است. در واقع انسان غیرعامل، سخنش تأثیری ندارد. همچنین در باب مشارکت مردم در افزایش امنیت اجتماعی باید به دگر اصلاحی توجه ویژه ای شود. انسان موجودی مسئولیت پذیر است، اگر به نقش مسئولیت شرعی و قانونی افراد در جامعه توجه شود، خواهیم گفت که افراد باید همواره در قبال حوادث، جرائم و موارد مخل امنیت، واکنش نشان دهند. انسان مسئولیت پذیر، در همه اوضاع و احوال، نقش خود را در برقراری امنیت اجتماعی حتی در مرحله پیشگیری، به منصه ظهور خواهد رساند.

در جامعه امروز ايران و با توجه به ساخت اجتماعي آن مقوله امنيت ، بخصوص در فضای مجازی بسيار حائز اهميت است و بايد توجه داشت بسياري از مشكلات و موانعی كه امنیت جامعه را تهديد مي كند ريشه در مواردی دارد، كه حل آن به جز حضور و همکاری آحاد مردم امکان پذیر نمی باشد. امنیت اجتماعی همچون امنیت ملی چیزی جدای از مردم نیست، به همین دلیل هرکس باید به نوبه ی خودش در تحقق امنیت احساس مسئولیت کند، چرا که هرکس به سهم خویش به امنیت جامعه ای که به آن تعلق دارد، نیازمند است. همانطوری که در یک خانواده اعضا هیچ گونه آزار و اذیتی را نسبت به یکدیگر برنمی تابند و حتی الامکان در جهت آسودگی خیال و آرامش یکدیگر تلاش می کنند.

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از شاخص های اجتماعی از جمله همراهی و همگام کردن مردم با خود، ظرفیت بسیار بالایی را با عنوان پلیس افتخاری ایجاد کرده است. پليس افتخاري ظرفيتي جامعه محور از پليس بوده، که علاوه بر تقويت و بهبود رابطه مردم با پلیس از طريق مشارکت آنان در فعاليت هاي پليسي می تواند ظرفيت و توان مردمي براي گسترش امنيت و مشارکت عمومي را به اوج خود برساند. عضویت در پلیس افتخاری زمینه ساز ایجاد بستری است تا خود اصلاحی و دگر اصلاحی را در جامعه به عنوان مهمترین راهبردها برای مشارکت مردمی در تحقق هرچه بهتر امنیت پدید آورد. هر عضو پلیس افتخاری خود را موظف می داند عیب ها و نقص های خود را بشناسد و درصدد اصلاح آنها برآید و در گام بعد با استفاده از روشها و ابزارهای تحت کنترل پلیس، غافلان اجتماعی را از هنجارها و ناهنجاری های پیش رو باخبر سازد و از گسترش اعمال خلاف قانون جلوگیری کنند.

در نهایت، می توان گفت که ضرورت حفظ ارزش ها و برقراری عدالت، منوط به برقراری امنیت اجتماعی در جامعه است. نهاد حکومت، به خصوص نیروی انتظامی به تنهایی موفق به تامین، حفظ و برقراری آن نخواهد بود مگر با مشارکت مردمی. از این رو پلیس افتخاری می تواند با ایجاد انگیزش در اقشار مردم در اصلاح خود و دیگران، جامعه ای امن تر را به ارمغان بیاورد.