کنترل خشم در زمان رانندگی چطور محقق میشود؟
_ خشم، عصبانیت، داد و فریاد و ... اینها در پی یک اتفاق، یک بحث، تسلط نداشتن بر اعصاب و ... حاصل میشود که در صورت کنترل آن میتوان از بروز بسیاری از حوادث از جمله حوادث رانندگی پیشگیری کنیم، اما چطور؟
خشم و ماهیت آن
خشم یا همان عصبانیت به وضعیت روانی گفته میشود که درگسترهٔ آزردگی اندک تا غضب شدید قرار میگیرد، از دید عدهای، خشم بخشی از واکنش مغز به بیمناکی آن از شدت درد است.
معلولهای فیزیکی خشم شامل تند شدن و افزایش ضربان قلب و افزایش فشار خون و آدرنالین در خون است.
در حقیقت زمانی که شخص خودآگاهانه تصمیم به انجام اقدامی میگیرد تا بلافاصله رفتار تهدید کنندهٔ نیروی بیرونی دیگری را متوقف کند.
خشم احساس غالب (رفتاری، ذهنی و کالبدشناختی) در افراد است و در حقیقت خشم یکی از حالات طبیعی انسانها میدانند که در واقع راهی است برای نجات دادن یا حفظ فرد از یک نگرانی یا خطر که در حال وقوع است.
نمودهای خارجی خشم را در حالات چهره و بدن، واکنشهای کالبدشناختی و گاه رفتارهای تهاجمی در ملأ عام میتوان پیدا کرد و بطور مثال جانوران و انسان صدای خود را بالا میبرند، میکوشند که بزرگتر جلوه کنند و دندان هایشان را برهم میسایند و خیره میشوند.
خشم، الگویی رفتاری است که برای مواجهه با تعرضکنندگان بروز داده میشود تا از رفتار تهدید کننده شان دست کشند و نوعی احساس است که همه به آن نیاز دارند.
همانطور که میدانید، رنگ قرمز به عنوان خشم استفاده میشود.
چارلز اسپیلبرگر یک روانشناس که متخصص در مطالعه خشم است، در تحقیقات و اظهارات خود خشم، را یک حالت احساسی میداند که از نظر شدت از تحریک خفیف تا خشم و خشم شدید متفاوت است.
خشم همانند سایر احساسات، با تغییرات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی همراه است و در زمانی که فرد عصبانی میشوید، ضربان قلب و فشار خون افزایش یافته و همانطور که سطح هورمونهای انرژی، آدرنالین و نورآدرنالین نیز افزایش پیدا میکند.
خشم میتواند ناشی از حوادث داخلی و خارجی باشد و در عین حال فرد میتواند نسبت به یک فرد خاص (مانند یک همکار یا ناظر) و یا رویداد (یک ترافیک، یک پرواز لغو شده) عصبانی شود و یا ممکن است این خشم ناشی از نگرانی درباره مشکلات شخصی باشد.
خاطراتی از وقایع تروماتیک یا خشمگین کننده نیز میتواند سبب بروز احساس خشم شود.
همانطور که میدانید، میتوان خشم را سرکوب کرد و سپس آن را تبدیل یا هدایت کرد، اما باید توجه کنید، این اتفاق زمانی رخ میدهد که شما خشم را در خود نگه میدارید، فکر کردن در مورد آن را متوقف میکنید و بر چیزی مثبت تمرکز میکنید.
در حقیقت هدف این است که خشم را مهار و یا سرکوب و آن را به رفتار سازندهتر تبدیل کنیم، زیرا خطر در این نوع پاسخ این است که اگر اجازه بیان بیرونی داده نشود، خشم میتواند به سمت داخل متمایل شود.
تمرکز خشم به سمت درون میتواند سبب افزایش فشار خون یا افسردگی شود.
از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که، خشم بیان نشده میتواند مشکلات دیگری ایجاد کند و حتی میتواند سبب ایجاد خشم پاتولوژیک، مانند رفتار غیر انسانی و تهاجمی شود (به طور غیرمستقیم به مردم بتوپید، بدون این که به آنها بگویید چرا، به جای اینکه با آنها به صورت مستقیم مواجهه کنید) یا شخصیتی که به نظر میرسد همیشه تلخ و خصمانه است.
افرادی که دائما دیگر افراد را کوچک میکنند، همه چیز را نقد میکنند و نظرات ناامیدانه میدهند این موضوع را یاد نگرفتهاند که چگونه به طور سازنده خشم خود را بیان کنند، البته جای هیچی تعجبی نسبت که آنها احتمالا روابط موفق زیادی ندارند.
انواع مختلف خشم
خشم میتواند بر حسب ماهیت آن، به انواع مختلفی تقسیم شود:
- خشم منفعل
خشم پرخاشگرانه
خشم مثبت یا جسارتی
خشم قصاصی
خشم خود درگیری
خشم سازنده
خشم همیشگی
خشم انتقادی
خشم پارانویایی
خشم بر پایه خجالت
راهکارهایی برای کنترل خشم در رانندگی
ابتدا از خودتان شروع کنید
در صورتی که فرد ناآرامی هستید و خیلی سریع نقطه جوش عصبانیت شما پر میشود، سعی کنید پیش از مواجه شدن با شرایط محیطی که شما را درگیر این تنشها میکند، از برخورد با آن دور بمانید.
اگر ترافیک شما را عصبی میکند، سعی کنید از مسیرهای جایگزین استفاده کنید یا ساعت رفت و آمد خود را طوری برنامه ریزی کنید که به اوج شلوغی برنخورید.
از موسیقی ملایم استفاده کنید یا حداقل سیستم پخش خودرو را روی رادیو بگذارید.
کمی به خودتان فرصت دهید
تنش عصبی، یک بازخورد طبیعی از سیستم مغزی در شرایط بحرانی است.
افکار پریشان و درگیریهای روزمره میتواند افراد را در پایان روز یا وقتی پشت فرمان خودرو قرار گرفتهاند، تبدیل به یک فرد غیرقابل پیش بینی کند. به محض بروز علائم تحریک کننده، کمی کنار بکشید و بگذارید سیستم عصبی تان بازیابی شود.
تنها کافی است که برای مدتی دندان روی جگر بگذارید؛ خواهید دید که چگونه با قدرت از پشت فرمان همه چیز را کنترل خواهید کرد.
فرمان را با قدرت به دست نگیرید
روان کاوان معتقدند، رانندگانی که در معرض تنشهای عصبی هستند، به شکل غیرارادی فرمان خودرو را سفتتر از هر زمان دیگری میگیرند. در صورتی که به هر دلیل در موقعیت تنش زایی قرار گرفتید، کافی است یک بازی ساده را با انگشتان و دستان خود انجام دهید تا بار دیگر کنترل خود و اعصابتان را به دست بیاورید. فقط عضلات را به حال خود رها کنید و بگذارید فرمان شکل عادی قبلی خود را بگیرد.
نفس عمیق بکشید
فرایندی که مغز طی نفس عمیق طی میکند، به قدری طولانی و زمانبر است که گویی فرصتی برای انجام کارهای دیگر مانند پرخاش وجود ندارد. چند نفیس عمیق و آرام میتواند شما را به سطح استاندارد بازگرداند.
به ترافیک نخورید
همانطور که گفته شد یکی از راههای بروز تنش عصبی و عواقب بعد از آن، گیر کردن در ترافیکهای سنگین شهری و عصبی شدن پشت خودروهای دیگر است.
نقشه خوانهای اینترنتی و استفاده جی پی اسی که دیگر در هر موبایلی پیدا میشود، باعث از بین رفتن یک دردسر بزرگ میشود.
خواب کافی داشته باشید
بدن شما بعد از خواب کافی، ظرفیتهای بالقوهای برای تحمل شرایط سخت خواهد داشت.
پیش از سفر اگر میدانید که پیمایش طولانی در پیش دارید، حتما خواب کافی داشته باشید.
تفاوت یک ساعت کم و زیاد خواب، تاثیر محسوسی در کیفیت رانندگی شما میگذارد. خواب ناکافی باعث کاهش ضریب دقت شما و همچنین تضعیف آستانه عصبانیت شما خواهد شد.
در نظر داشته باشید که اگر فکر میکنید اهل کم خوابی هستید، این ویژگی پشت فرمان تعریفی دیگر پیدا میکند.
قضیه را شخصی نکنید
خیلی ساده است؛ قضیه را به خودتان نگیرید. یک چشم پوشی ساده، میتواند پایان بخش کل ماجرا باشد. اغلب این تصور که خالی کردن میدان نشانهای از ترس یا ضعف است، باعث میشود رانندگان به مقابله به مثل، روی بیاورند که البته نتیجه آن مشخص است.
اگر گرسنه هستید رانندگی نکنید
معده خالی و احساس گرسنگی تاثیرات روانی منفی در پی دارد که کم و بیش همه از آن باخبرند. هنگام مسافرت طولانی یا حتی پیمایشهای درون شهری حتی اگر شده یک وعده کوچک و ساده به همراه داشته باشید تا مغز بتواند قند کافیو کربوهیدرات لازم را برای کنترل فرایندهای خود به دست بیاورد.
پیش از نشستن پشت فرمان خودرو به اندازه کافی خوراک مصرف کنید.
نیازی به هشدار نیست که پرخوری و رانندگی نیز عواقب خطرناکتری دارد. تجربه نشان داده رانندگانی که دچار گرسنگی هستند، معمولا خیلی سریعتر دچار تنشهای عصبی میشوند.
به بحث دامن نزنید
اگر به هر دلیلی درگیر بحث و جدال با راننده دیگری شدید؛ حداقل کاری که میتوانید انجام دهید، این است که به بحث دامن نزنید.
مشاجره را در هر مقطعی که هست تمام کنید.
حرفهایی را که فکر میکنید گفتنش شما را به پیروزی نزدیک میکند؛ پیش خود نگاه دارید.
قوانین را رعایت کنید
در مورد کوچکترین قوانین راهنمایی و رانندگی نیز حساس باشید. از راهنما زدن و سرعت مطمئنه گرفته تا پارک دوبل و حق تقدم، همه را رعایت کنید.
