هشدار؛ این داروها کوررنگی را به شما هدیه میدهد
_ عدم توانایی در تشخیص برخی رنگ ها، دردسرهایی که پس از آن ممکن است بوجود آید، احساس افسردگی از عدم تشخیص رنگ و ... اینها شاید احساس خوبی نباشد برای تجربه کردن، اما برخی از افراد و اطرافیان ما به بیماری به نام کوررنگی مبتلا هستند که سبب میشود دنیا را آنگونه که ما میبینیم و درک میکنیم، نبینند و درک نکنند، حال به دلایل مختلف که یکی از آنها میتواند مصرف نوعی داروی خاص باشد. اما کدام داروها؟!
کوررنگی چطور کشف شد؟
جان دالتون، شیمیدان بریتانیایی، کوررنگی را در سال ۱۷۹۴ و در حالی که خود به آن مبتلا بود کشف کرد، اما با این حال علت بروز آن تنها با پیشرفت علم ژنتیک و در قرن بیستم مشخص شد و امروزه این اختلال با آزمایشهای سادهای، چون آزمون ایشیهارا قابل تشخیص است.
اختلال کوررنگی به افتخار دالتون دالتونیسم نیز نامیده میشود، هرچند که نام علمی آن Dyschromatopsia است.
کوررنگی یک بیماری اختلال ارثی محسوب میشود که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا برخی از رنگها نباشد و در این وضعیت سلولهای مخروطی چشم افراد کوررنگ فاقد رنگدانههایی است که سبب دیدن رنگها میشوند و از این رو این افراد برخی رنگها را به شکل طیفی از رنگهای خاکستری و سیاه میبینند.
شاید ندانید، اما کوررنگی انواع مختلفی دارد که شایعترین آنها عدم توانایی در تشخیص رنگ سبز و قرمز از یکدیگر است، در حقیقت مشکل داشتن در تشخیص اینکه جسمی قرمز است یا سبز، یا آبی است یا زرد اصلیترین علامت کوررنگی محسوب میشود و بر خلاف تصور عامه، دید افراد کور رنگ به ندرت خاکستری است.
در اصطلاح علمی میتوان گفت، توانایی تمیزدادن سه رنگ اولیه، یعنی سرخ و آبی و سبز، از یکدیگر که سبب رؤیت بهنجار رنگهاست سهرنگبینی trichromacy نام دارد.
این بیماری ژنتیکی در مردان حدود هشت برابر بیشتر از زنان دیده میشود، زیرا ژنهای مسئول بر روی کروموزوم X هستندو تقریباً همیشه از مادر به پسر به ارث میرسد.
کور رنگی نه تنها از طریق وراثت انتقال مییابد بلکه امکان دارد بر اثر بیماریهای عصب بینایی یا شبکیه ویا بیماری چشم ایجاد شود که در این موارد، فقط چشمی که مشکل دارد دچار کور رنگی میشود و بیماری در طول زمان تشدید میشود، بطوریکه ممکن است تبدیل به کوررنگی کامل شده و در پی آن بیمار دید خاکستری پیدا کند.
باید توجه داشته باشید که این بیماران بطور معمول در تشخیص آبی و زرد مشکل دارند.
کور رنگی همچنین میتواند سبب تغییر زندگی، کاهش یادگیری و خواندن شود، اما کودکان و بزرگسالان با مشکلات بینایی رنگ میتوانند یاد بگیرند که چگونه مشکلات دیدن رنگ خود حل کنند.
کوررنگی به چه میزانی رایج است؟
کوررنگی بیشتر در آقایان دیده میشود و در اکثر مواقع زنان کروموزوم معیوب را که مسئول انتقال کوری رنگ است، حمل میکنند، اما مردان بیشتر این بیماری را به ارث میبرند.
طبق تحقیقات انجمن بینایی سنجی آمریکا، حدود ۸ درصد از مردان سفید پوست در مقایسه با ۰.۵ درصد از زنان از تمام قومیتها با کمبود بینایی رنگ به دنیا میآیند.
یک تحقیق با منابع معتبر در سال ۲۰۱۴ در مورد کوری رنگ در کودکان پیش دبستانی جنوب کالیفرنیا دریافت که کمبود بینایی رنگ در کودکان سفیدپوست غیر اسپانیایی تبار بیشتر و در کودکان سیاه پوست شیوع کمتری دارد.
آکروماتوپسی از هر ۳۰، ۰۰۰ نفر در سراسر جهان ۱ نفر را درگیر میکند. از این تعداد مبتلا تا ۱۰ درصد از افراد، به طور کلی رنگ را درک و مشاهده نمیکنند.
انواع کوری رنگی
کوری رنگ سه نوع اصلی دارد که میتوان آن را به گروههای زیر تقسیم بندی کرد:
در نوع اول، فرد در تشخیص تفاوت بین قرمز و سبز مشکل دارد.
در نوع دوم، فرد در تشخیص زرد و آبی مشکل دارد.
نوع سوم آکروماتوپسی “achromatopsia ” نام دارد. فرد بیمار با این نوع از کوررنگی به هیچ وجه نمیتواند رنگی را درک کند همه چیز خاکستری یا سیاه و سفید به نظر میرسد. آکروماتوپسی کمترین تعداد ابتلا در بیماری کوری رنگ را دارد.
فرد چطور به کوررنگی مبتلا میشود؟
کوررنگی ارثی
کوررنگی میتواند ارثی یا اکتسابی باشد و در حقیقت کوررنگی ارثی بیشتر در بین بیماران دیده میشود و میتوان گفت علت این موضوع نقص ژنتیکی است.
تمام این توضیحات این مفهوم را میرساند که، اختلال و بیماری از طریق خانواده منتقل میشود. فردی که دارای اعضای خانواده مبتلا به کور رنگی است با احتمال زیادتری به این بیماری مبتلا میشود.
کوررنگی اکتسابی
کوری رنگی اکتسابی در اواخر زندگی خود را نمایان میکند و میتواند به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر بگذارد.
بیماریهایی که به عصب بینایی یا شبکیه چشم آسیب میرسانند میتوانند سبب بروز کوری رنگ اکتسابی شوند و به این علت، در صورت تغییر دید یا بینایی رنگی، باید به پزشک اطلاع داده شود.
البته باید توجه داشته باشید که، این موضوع ممکن است نشان دهنده یک مسئله اساسی و جدیتر باشد.
داروهای مسبب کوررنگی
برخی از داروها، همچون داروهای ضد روان پریشی کلرپرومازین “chlorpromazine” و تیوریدازین “thioridazine”، نیز میتوانند عاملی باشند برای بروز کوررنگی در افراد و دید رنگی چشم را تغییر دهند.
از سوی دیگر آنتی بیوتیک اتامبوتول “ethambutol” (Myambutol) که سل را درمان میکند، نیز امکان دارد سبب ایجاد مشکلات عصب بینایی و اختلال در دیدن برخی از رنگها شود.
