تقویم تاریخ؛ از تولد اقبال لاهوری تا برچیده شده دیوار برلین
_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (هجدهم آبان) به شرح زیر است:
شهادت حجت الاسلام شیخنصرتاللَّه انصاری بدست ساواک
۴۵ سال پیش در چنین روزی هجدهم آبان سال ۱۳۵۵ هجری شمسی مبارز انقلابی ایرانی، شیخ «نصرت اللَّه انصاری» در زیر شکنجه ساواک سازمان امنیت نظام شاهنشاهی به شهادت رسید. حجت الاسلام شیخنصرتاللَّه انصاری در بوئینزهرا به دنیا آمد. وی همزمان با تحصیل علوم حوزوی به مبارزات سیاسی روی آورد و فعالیتهای ضد رژیم انجام میداد. حجتالاسلام انصاری سرانجام در سال ۱۳۵۴، به دست ساواک دستگیر و پس از تحمل شش ماه شکنجه وحشتناک به شهادت رسید.
درگشت فقیه و عالم برجسته آیت الله میرزا «ابوالقاسم کلانتر تهرانی»
۱۵۱ سال پیش در روز سوم ربیع الثانی سال ۱۲۹۲ هجری قمری، آیت ا... میرزا «ابوالقاسم کلانتر تهرانی»، از علمای اسلام در تهران درگذشت. او فقیه و عالمی برجسته در علوم نقلی و عقلی بود. آیت ا... کلانتری در آغاز تحصیل، مدتها از محضر درس اساتید برجسته حوزه علمیه نجف سود جست. سپس در نزد عالمانی همچون شیخ مرتضی انصاری کسب فیض کرد و به مقام اجتهاد نائل آمد. آیت ا... کلانتری از جمله علمای مشهور تهران بود و به همین دلیل نفوذی خاص در میان مردم داشت. او در راه اعتلای احکام الهی کوشش بسیار کرد و دراین راستا تالیفاتی نیز از خود برجای گذاشت که از آن جمله میتوان به «مطارح الانظار» و «قضا و شهادت» اشاره کرد.
درگذشت بنیانگذار عربستان
۶۸ سال پیش در چنین روزی نهم نوامبر سال ۱۹۵۳ میلادی "عبدالعزیز بن سعود" اولین پادشاه عربستان سعودی و بانی این کشور درگذشت. عبدالعزیز بن سعود بنیانگذار سلطنت خاندان سعودی در کشور عربستان، در ۱۵ مه سال ۱۸۸۰ م به دنیا آمد. وی از خاندان آل سعود و در پی تحکیم موقعیت خود بود و در سال ۱۹۰۰ م بر ریاض دست یافت و در سال ۱۹۱۲، قدرت خود را بر نَجْدْ گسترش داد. در جریان جنگ جهانی اول، شریف حسین، حاکم مکه که خود منصوب سلاطین عثمانی بود به تحریک و تشویق انگلیسیها علیه عثمانی قیام کرد و در پایان جنگ جهانی اول به سلطنت حجاز رسید. در همین هنگام، خاندان ابن سعود که در جریان جنگ ضد عثمانی ها قیام کرده بودند، بر شمال عربستان و مناطق ساحلی آن حکومت می کردند. ابن سعود نیز مانند شریف حسین، وابسته به انگلیس بود، ولی سودای حکومت بر سراسر عربستان و به خصوص اماکن مقدسه منطقه را در سر می پروراند. از این رو در اولین فرصتی که به دست آورد، به بهانه اینکه شریف حسین خود را خلیفه مسلمین خواند، ابتدا مکه و سپس مدینه و جده را تصرف کرد و خود را پادشاه نجد و حجاز عنوان کرد. ابن سعود که با قبول تعهدات جدید در برابر انگلیسی ها دوباره از حمایت آنها برخوردار شده بود، تا سال ۱۹۳۲ م، علاوه بر نجد و حجاز، ایالات جنوبی و غربی عربستان را تا کرانه های دریای سرخ و حدود یمن و عدن و ایالات شمالی و شرقی را تا نواحی سواحل خلیج فارس و کویت و عراق به تصرف خود درآورد. عبدالعزیز بن سعود در نهایت، در ۲۳ سپتامبر ۱۹۳۲ م ایجاد کشور عربستان سعودی را اعلام و نظام پادشاهی را در آن تأسیس کرد. وی در سال ۱۹۳۳ م، امتیاز اکتشاف و استخراج نفت عربستان را به شرکت نفتی استاندارد اویل امریکا واگذار کرد و طی سال های بعد، نفت امریکا و دیگر کشورها را تامین کرد. ملک عبدالعزیز بن سعود سرانجام پس از نزدیک به دو دهه سلطنت در نهم نوامبر ۱۹۵۳ م در ۷۳ سالگی درگذشت. از آن پس، فرزندان وی، بر عربستان پادشاهی می کنند.
برچیده شده دیوار برلین
۳۲ سال پیش درچنین روزی، نهم نوامبر سال ۱۹۸۹ میلادی دیوار برلین که این شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم میکرد، پس از ۲۸ سال برچیده شد. پس از جنگ جهانی دوم، قسمت شرقی برلین در اختیار شوروی و قسمت غربی آن تحت کنترل آمریکا، انگلیس و فرانسه قرار گرفت. در سال ۱۹۶۱ بروز ناآرامیهایی در برلین و افزایش فرار ساکنین شرقی برلین به غرب این شهر، باعث نگرانی دولتهای شوروی و آلمان شرقی شد و دولتهای مذکور دیوار برلین را ساختند که به تدریج به مظهر تجزیه آلمان تبدیل شد. فروپاشی شوروی و تاثیر آن بر نظامهای کمونیستی اروپای شرقی، موجب برچیده شدن دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ و یکپارچگی مجدد آلمان شد.
تولد اقبال لاهوری، شاعر پارسی گوی پاکستانی
۱۴۴ سال پیش در چنین روزی، نهم نوامبر سال ۱۸۷۷ میلادی علامه «محمد اقبال لاهوری» نویسنده، متفکر و شاعر پارسی گوی پاکستان چشم به جهان گشود. او پس از تحصیلات مقدماتی و عالی، برای فراگیری فلسفه و تحصیلات تکمیلی به مدت چهار سال در آلمان و انگلستان به سر برد. علامه اقبال لاهوری از نوجوانی سرودن شعر را آغاز کرد و نخستین سروده اش «ناله یتیم» نام داشت. این شاعر متعهد، پس از بازگشت به پاکستان به آگاه کردن هموطنان خود و متحد ساختن مسلمانان همت گماشت و اندیشه هایش را در قالب شعر، به ویژه به زبان فارسی بیان کرد. اقبال، از اصلاح طلبان بزرگ دینی در هند و از طرفداران استقلال پاکستان از هند بود. از علامه اقبال لاهوری آثار بسیاری به زبانهای فارسی و اردو به یادگار مانده است. مجموعه اشعار فارسی اقبال مشتمل بر انواع قطعه، دوبیتی، رباعی، غزل، مثنوی و قصیده است که در کتابهایی به نامهای «اسرار خودی»، «رمز بیخودی»، «ارمغان حجاز» و «زبور عجم» گردآوری شده است. این شاعر بزرگ، در سال ۱۹۳۸ درگذشت.
درگذشت شارل دوگل، سیاستمدار فرانسوی
۵۱ سال پیش در چنین روزی نهم نوامبر سال ۱۹۷۰ میلادی "شارْلْ دوگل" نظامی و سیاستمدار مشهور و رئیس جمهوری پیشین فرانسه درگذشت. ژنرال شارل آندره ژوزف ماری دوگل، سیاستمدار مشهور و شخصیت برجسته نظامی فرانسه، در ۲۲ نوامبر ۱۸۹۰ م در شهر لیل فرانسه به دنیا آمد. دوگل در سال ۱۹۴۰ م، به عنوان جوانترین ژنرال فرانسه به وزارت دفاع این کشور منصوب شد. در پی شکست نیروهای فرانسوی از آلمان در این جنگ، دوگل به انگلستان گریخت و رهبری نهضت مقاومت فرانسه را برعهده گرفت. وی در سال ۱۹۴۳ م، مرکز عملیات خود را به الجزیره پایتخت کشور الجزایر و مستعمره فرانسه در شمال افریقا منتقل کرد. این نیروها به فرماندهی دوگل در ششم ژوئن ۱۹۴۴ م به همراه نیروهای متفقین در سواحل نورماندی فرانسه پیاده شدند و دوگل در ۲۵ اوت همین سال، فاتحانه وارد پاریس شد. ژنرال دوگل پس از پایان جنگ، زمام امور فرانسه را به دست گرفت و در نوامبر ۱۹۴۵ م، رسماً به مقام ریاست جمهوری فرانسه برگزیده شد. او سپس قانون اساسی جدید فرانسه را تنظیم کرد و در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ م به تایید عموم مردم رساند که بر اساس آن، رئیس جمهوری، قدرتی برابر با قدرت مجلس ملی فرانسه یافت. این سیستم به نظام نیمه پارلمانی - نیمه ریاستی معروف شد. دوگل در سال ۱۹۶۵ م، برای یک دوره هفت ساله دیگر به ریاست جمهوری فرانسه انتخاب شد، ولی مخالفت دانشجویان روشنفکران فرانسه با سیاست های وی، دوگل را به شدت آزرده خاطر ساخت، از این رو، در آوریل ۱۹۶۹ م، به دنبال رد پیشنهاد اصلاح مجلس سنا در طی یک همه پرسی از مقام خود استعفا داد. دوگل پس از استعفا از سیاست کناره گیری کرد تا اینکه در روز نهم نوامبر ۱۹۷۰ م در هشتاد سالگی درگذشت. کتاب خاطرات امید، اثر دوگل، به عنوان یک اثر ادبی، خاطرات اوست که به نگارش درآورده است.
